Çekim ve Yapım Ekleri

A) AD ÇEKİM EKLERİ:
1) Çokluk Eki: İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler
Misal: elmalar,çocuklar ,öğrenciler

2)Hal Ekleri: i,e,den,de ekleridir
Örnekler: Kitabı ver (belirtme hali)
Yola bak (Yönelme hali)
Evden geliyorum (Çıkma hali)
Sende kaldı (Bulunma hali)
Sıradan insanlarla işim olmaz(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden üretim eki olmuştur)
Bunlar favori çocuklardır(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden üretim eki olmuştur)
Sudan sebeplerle yanıma gelme (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)

3)Iyelik ekleri: Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder
Örnek: Kitabım,kitabın, kitabı, kitabımız, kitabınız, kitapları iyelik eklerini, ismin başına benim, onun, bizim, sizin, onların zamirlerini getirerek bulabiliriz

4) Alaka ekleri (Tamlama Ekleri): “ın, in, un, ün biçimindedirBelirtili ad tamlaması kurar
Misal: kapının kolu , müdürün odası

5)Denklik Eki: “ca,ce biçimindedir
Misal: Sence bu doğru mu?
Çocukça davranma

6)Ek eylem Ekleri: Ad soylu sözcükler yüklem yapma göreviyle kullanılan eklerdir
Örnek: iyiyim, iyisin, iyidir, iyiyiz, iyisiniz, iyidirler


B)FİİL ÇEKİM EKLERİ

1)Zaman ekleri (Bildirme Kipleri): Fiillerde hareketin yapıldığı zamanı bildirir
Misal: gelmiş (Duyulan geçmiş vakit)
okudu (görülen geçmiş zaman)
gidiyor (Derhal geçmiş vakit )
yatacak (Gelecek geçmiş vakit)
Acilen gelir (Geniş geçmiş vakit)

2)Dilek kipleri: Fiillerde istek, durum, istek, ihtiyaç… gibi anlamları karşılayabilmek için getirilen kip ekleridir
Misal: Gidersem gelmem (Istekkoşul kipi)
Birazcık daha oturayım (özlem kipi)
Ders çalışalım (açlık eki)
Artık gitmeliyim (Gereksinim kipi)
Bunları da okusun (Emir eki)
Dışarı çıkın (Dikte eki)

3)Şahıs Ekleri: Fiildeki eylemi gerçekleştiren şahsı spesifize etmek için getirilen eklerdir Fiillerde kip eklerinden sonradan gelirler
Örnek: Geliyorum, çalışmalısın, yaptı okusakk , üzülürüz koşacaksınız yürüdüler *