Çelebi Mehmed Hân-Çelebi sultan mehmet

osmanlının 5 pasişahı kimdir
Çelebi sultan mehmet kimdir
Çelebi sultan mehmet hayatı

Osmanlı Devletinin beşinci pâdişâhı Doğum senesini ekseri târihçiler 1386 olarak kaydetmektedirler Babası, Sultan şimşek Bâyezid Han, annesi ise Germiyanoğlu süleymân Şahın kızı Devlet hâtun'dur Çelebi Mehmed küçüklüğünden itibâren devrin en yüksek âlimlerinden ders aldı Din ve fen ilimlerini öğrendi 1393'te devlet idâresinde tecrübe sâhibi olmak üzere Amasya'ya sancakbeyi tâyin edildi Babası ile Timur Han aralarında 1402'te yapılan Ankara Muhârebesinde Osmanlı ordusunun ihtiyât kuvvetleri kumandanlığından bulunan Çelebi Mehmed, muhârebenin kaybedilmesi üzerine Amasya'ya çekilmek istedi Ancak Candaroğlu İsfendiyar Beyin yeğeni Yahya Bey karşısına çıktı bunu mağlup eden Çelebi Mehmed, ilerlemesinin tehlikeli olacağını anlayarak Bolu'ya gitti sonradan Amasya'ya dâvet edilmesi üzerine maiyeti ile harekete geçti ve şehir halkı hâkimi Kara Devlet Şahı yenerek Amasya'ya girdi Çelebi Mehmed, aynı yıl civardaki hâkimleri de mağlup edip, Sivas, tokat ve Amasya mıntıkasına tamâmen hâkim oldu Timur Hana tutsak düşen babasını kurtarmak için bir plân hazırladı ise de muvaffak olamadı Bu sırada Batı Anadolu'da bulunan Timur Han, Çelebi Mehmed'in faaliyetlerini öğrenip, ona teminât vâdeden mektubu ile yanına dâvet etti Bu dâvete icâbet edip yola meydana çıkan Çelebi Mehmed, muhtelif yerlerde türlü bâdirelerle karşılaştığından elçiye durumu anlatıp, olanları Timur Hana talep etmesini istedi Kendisi Amasya'ya döndü Çelebi Mehmed'in bu mâzeretini kabul eden Timur, ona elindeki yerlerin hükümdârlığını verdi ve al damgalı berât ve hükümdârlık alâmeti olarak taç, kemer ve hırka yolladı Bu sırada yıldırm Bâyezid'in öteki oğullarından Şehzâde Süleymân Çelebi Edirne'de, İsâ Çelebi Balıkesir ve Bursa'da, Müsâ Çelebi ise Kütahya'da sultanlığını ilân etmişti Eski beylikler yeniden ortaya çıkarak Anadolu birliği parçalanmıştı osmanlı Devletini her tarafta bir idâre aşağıda biriktirmek isteyen Çelebi Mehmed, kardeşi İsâ Çelebi'ye karşı Ulubâd mevkiinde giriştiği savaşı kazanarak Bursa'ya girdi ve hükümdârlığını ilân etti (1404) İsâ Çelebi Yalova yolu üzerinden Bizans imparatorunun yanına kaçtı Emir Süleymân'ın ricası üzerine ise Edirne'ye gönderildi Dikte Süleymân, İsâ Çelebi'yi önemli bir güçlü olarak Anadolu'ya gönderdi Bursa'yı edinmek isteyen İsâ, Çelebi Mehmed ile yaptığı ikinci muhârebede de mağlup olunca, yanında kaçtığı İsfendiyar Beyle anlaşarak berâberce Ankara'yı elde etmek üzere harekete geçtiler Ancak müttefik kuvvetler Çelebi Mehmed'e mağlup olup, Kastamonu tarafına çekildiler Bir müddet sonradan İsâ Çelebi Aydınoğlu Cüneyd Beyin yanında gitti ve onun yoluyla Saruhan ve Menteşe Beyleriyle anlaşarak tâlihini bir kere daha sınamak istedi, ancak mağlup oldu ve bu defâ Karamanoğlu'na iltihâk etti Sonuç Olarak İsâ Çelebi bir müddet daha sonra yakalanarak ortadan kaldırıldı

İsâ Çelebi'nin öldürülmesinden sonra Çelebi Mehmed Anadolu'da yanlız kaldı Bundan sonra kendisinin kuvvetlenmesinden endişe ettiğinden Anadolu'ya gelen Emir Süleymân ile uğraşma etti Emir Süleymân, Çelebi Mehmed'in elinden birçok yerleri aldığı gibi Aydınoğlu Cüneyd Bey ile Menteşeoğlu İlyas Beye hâkimiyetini kabul ettirmişti Çelebi Mehmed, onun baştan Rumeli'ye çevirmek için kardeşi Müsâ Çelebi'yi Rumeli tarafına geçirtti Müsâ Çelebi'nin faaliyetlerini öğrenen Süleymân Çelebi, Rumeli'ye geçti ve ilk anda Müsâ'yı mağlup ettiyse de, sonradan onun baskınına uğrayarak hayâtını kaybetti Çelebi Mehmed Bursa'yı hâkimiyeti altına alırken, Müsâ Çelebi de bu sırada Edirne'de hükümdârlığını ilan etti Müsâ Çelebi, Anadolu'da kardeşinin adaleli olduğunu bildiği için orayla alâkadâr olmayıp bizansla meşgul oldu ve bir kısım yerleri onlardan aldı sırası gelmişken ileride büyük bir isyan çıkaracak olan Şeyh Bedreddin'i kazasker yaptı Şeyh, bu süretle nüfüsunu artıracak mevkiye sâhip oldu Bir ara İstanbul'u muhâsara eden Müsâ Çelebi tehlikesine aleyhinde İmparator, Çelebi Mehmed'i Rumeli'ye dâvet etti Çelebi Mehmed Üsküdar'a gelerek imparatorla görüştü 1411'de İnceğiz mevkiinde kardeşi ile yaptığı muhârebeyi kaybettiğinden gemilerle Anadolu tarafına geçerek yaralı bir halde Bursa'ya geldi bir yıl daha sonra Müsâ Çelebi'yle yaptığı ikinci muhârebede de muvaffak olamadı Müsâ Çelebi'nin ümerâsına karşı sert davranması, bir müddet sonra onları Çelebi Mehmed'le anlaşmaya zoraki etti Yeni plâna kadar Çelebi Mehmed üçüncü defâ Rumeli'ye geçti Kendisine katılan sırp despotu ve bâzı ümerâ ile Tuna'ya çekilmekte olan, Müsâ Çelebi üstüne yürüyen Çelebi Mehmed, Çamurlu Derbend mevkiinde meydana gelen muhârebede Müsâ Çelebi'yi mağlup etti Müsâ Çelebi zarar görmüş olarak kaçarken yakalanıp boğduruldu ve Bursa'ya nakledilip, babasının türbesine defnedildi daha sonra Orhan Çelebi'yi de yakalatan Çelebi Mehmed Edirne'de tüm devletin hükümdarı olduğunu ilân etti Çelebi Mehmed Rumeli'de bulunduğu sırada Karamanoğlu Mehmed Bey, Bursa'yı bir ay dek muhâsara etmiş, Müsâ Çelebi'nin cenâzesinin geldiğini duyunca, şehri ateşe vererek memleketine dönmüştü Aydınoğlu Cüneyd Bey de bu sıralarda Ohri'den kaçarak Kültürlü'a gelmiş ve Ayaslug'u (Selçuk) muhâsara edip, sancak beyini öldürmüştü bu sebeple Çelebi Mehmed Anadolu'ya dönünce önce Cüneyd bey üstüne yürüyüp, Çandarlı eliyle Menemen, Kayacık ve Nif kalelerini aldı Ayrıca İzmir de fetholundu Çelebi Mehmed, Cüneyd'in annesinin ricâsı üzerine Cüneyd'i affederek 1414'te Niğbolu Sancakbeyliğini verdi İzmir kuşatması esnâsında Menteşe Beyi de Osmanlılara tâbi olduğu gibi, Midilli, Sakız ve Foça'daki Ceneviz kolonilerinin elçileri gelip, bağlılıklarını talep ettiler sonradan Teke Beyi de tâbi oldu

Bu şekilde işlerini yoluna koyan Çelebi Mehmed, aynı yıl Bursa'ya gelerek Germiyan ve Candar beyliklerinden takviye alıp Karaman seferine çıktı Akşehir, Beyşehir ve Seydişehir kasabalarını aldı ve Mehmed Beyi mağlup etti bundan sonradan Konya'yı kuşattı ise de, mevsimin elverişsizliğinden dolayı Karamanoğluyla sulh akdederek döndü Ama Mehmed Bey sıcacık durmayıp, Çelebi Mehmed ikinci defâ Karamanoğlu üstüne gitti ve Konya ovasında yapılan muhârebede Mehmed Beyi bir defa daha mağlup etti Bu sırada pâdişah rahatsızlandığından tekrar sulh akdedildi Mehmed Bey, gerektiğinde Osmanlı ordusuna takviye göndermeyi de kabul etti Mehmed Bey bu vâdini Eflâk seferinde yerine getirmiştir Çelebi Mehmed, Anadolu'da Türk birliğini sağlama çalışmaları sürdürürken, Hıristiyanlarla da dost geçinme politikası güdüyordu Osmanlılara tâbi olan Eflâk prensi Mirça, taht mücâdelelerinden istifâde ile üç yıldır vergiyi kesmişti Kendisine voyvodalıkta karşı taraf çıktığından zor durumda idi Rakini Dan, Osmanlılara mürâcaat ederek, destek istemiş, Mirça Macar Kralı Sigismund'a başvurarak Osmanlıların kendisine takviye etmesi için arabulucu olmasını istemiştir Ancak Çelebi Mehmed Sigismund'un teklifini reddedip, Candar ve Karaman beyliklerinden takviye alarak Tuna'yı geçip, romanya topraklarına girdi Macar Eflâk ordusunu mağlup eden Çelebi Mehmed, Mirça'yı her yerde Osmanlılara tâbi kıldı Osmanlılar Erdel'e de birkaç defâ akın düzenlediler Neticede Macar eyâleti baştanbaşa çiğnendi bu süretle, Balkanlarda ve Adriyatik'te Osmanlı nüfüsu kuvvetlendirildi bundan sonradan Çelebi Mehmed, Anadolu'da kuvvetlenmiş yer alan İsfendiyar Beyle mücâdeleye başlamış ve Sinop'u muhâsara etmiştir Çâresiz kalan İsfendiyar Bey, Osmanlı Devletinin yüksek hâkimiyetini tanımıştır Hem oğlu Kasım'ın istediği Kastamonu, Tosya, Çankırı ve Kalecik'i pâdişaha vermiştir bunu müteâkip Çelebi Mehmed, daha önce Osmanlılarda bulunan Samsun'un alınmasını istedi Müslüman ve kâfir almak üzere ikiye ayrılmış olan Samsun'un kâfir kısmını Biçeroğlu Hamza Bey kuşattı Kale halkı şehri yakarak gemilere binip ayrıldıklarından büyük kasaba ele geçirildi Müslüman Samsun'u bizzât muhâsara eden Çelebi Mehmed'e aleyhinde koyamıyan İsfendiyaroğlu hızır Bey, şehri teslim edip babasının yanında döndü

Çelebi Mehmed devrinin en manâlı iç hâdisesi, Şeyh Mahmud Bedreddin'in isyânıdır Şeyh Bedreddin, Müsâ Çelebi zamânında Edirne'de kazaskerliği tâyin edilmiş ve Çelebi Mehmed'in cülüsunu müteâkip 1000 akçe aylık ile İznik'te ikâmete zoraki edilmişti Şeyh Bedreddin Edirne'de ve sonra İznik'te eser yazmakla meşgul olup, kendisini ziyârete gelenlere fikirlerini aşılamaya çalışıyordu Edirne'ye gelmeden önce Anadolu'da ün kazanmıştı İznik'te de anlamsız durmayan Şeyh, adamlarında Börklüce Mustafa'yı Aydınlatılmış taraflarına gönderip propaganda yaptırıyordu Hem Torlak Kemâl adındaki adamı da daha önce Manisa taraflarında faaliyete başlamıştı Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa'nın hareketinin genişlemesi üzerine hacca gitmek bahânesiyle önce Sinop'a oradan Kefe'ye ve nihâyet daha önce tanıştığı eflâk prensinin yanına giderek Şiilerin bulunduğu Deliorman taraflarına geçti Şii olan Şeyh Bedreddin, İslâm'a uymayan zararlı görüşler ortaya atıyor, haram olan hususların helâl olduğunu ileri sürerek isyân hislerini körüklüyordu Neticede birincil isyân Karaburun'da başladı ve daha sonra Manisa'da kendini gösterdi Az zamanda genişledi Börklüce Mustafa isyânı Amasya Vâlisi Şehzâde Murad ile Bâyezid Paşa tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı Börklüce yakalanarak katlolundu Manisa tarafındaki Torlak Kemâl de benzer âkıbete uğradı Şeyh Bedreddin, Bâyezid Paşa göre yakalanarak Serez'de yer alan pâdişah huzüruna getirildi Şeyhin durumu ulemâ tarafından tedkik olunduktan daha sonra, Ehli sünnete uymayan itikâd üzere almak ve cemiyet nizâmını bozmakla suçlu bulunarak, Şâdeddin Taftâzâni'nin talebelerinden Heratlı Molla Haydar'ın fetvâsıyla Serez pazarında asıldı ve malları vârislerine bırakıldı

Şeyh Bedreddin isyânı bu şekilde bastırıldıktan sonra Çelebi Mehmed, yeni bir isyân tehlikesi ile karşısında karşıya kaldı Bu risk Ankara Meydan Muhârebesinde babasıyla birlikte Timur'a tutsak düşüp Semerkand'a götürülen, Düzmece Mustafa da denilen kardeşi Mustafa idi Uzun müddet kendisinde haber alınamayan Mustafa, bir müddet daha sonra geri dönüp, Karaman topraklarında kaldıktan sonradan Rumeli'ye geçmişti Osmanlı tahtına oturmak niyetinde olan Mustafa, Eflâk voyvodasının ve Niğbolu sancakbeyi Aydınoğlu Cüneyd Beyin yardımlarıyla fâaliyete geçip, Selânik ve Teselya'da saltanat iddiâsıyla adam toplamaya başlamıştı Fesâdın büyümesine mâni edinmek için Çelebi Mehmed derhal harekete geçti ve ağabeyi Mustafa Çelebi'nin kuvvetlerini Selânik civârında mağlup etti Cüneyd ile birlikte Mustafa Çelebi Selânik kalesine sığındı Çelebi Mehmed ertesi sabahtan mültecileri istediyse de, Selânik Vâlisi, imparatorun müsâdesi olmadan teslim edemeyeceğini beyânla özür diledi Nühâyet imparator da Çelebi Mehmed hayatta epeyce bunları salıvermeyeceğini ant ile taahhüd edince pâdişah Selânik muhâsarasını kaldırdı Pâdişah uzlaşma uyarınca, Mustafa Çelebi için her yıl imparatora önemli miktarda akçe ödeyecekti Mustafa Çelebi Vak'ası 1420 senesinde vukü bulmuştur Bu vak'ayı müteâkip Çelebi Mehmed, İstanbul'u resmen ziyâret ederek İmparator göre karşılanmış ve Üsküdar'da İmparatora vedâ edip, İzmit üzerinden Bursa'ya gelmiş, bir müddet sonra da Gelibolu aracılığıyla Edirne'ye dönmüştür Pâdişah Edirne'deyken, çıkmış olduğu avda rahatsızlandı Nüzül illetinden kurtulamayacağını anlayan Çelebi Mehmed, vezirleri Bâyezid, İbrâhim ve Hacı İvaz Paşaları dâvet ederek, gizli gizli görüşüp, büyük oğlu Amasya Vâlisi Murad'ın hemen dâvet edilmesini istedi Kısa süren hastalıktan sonradan Haziran 1421'de vefât etti Çelebi Mehmed'in vefâtı son derece bakımlı tutuldu Cesedi tahnit edilerek sarayda muhâfaza edildi Şehzâde Murad'ın Bursa'ya gelişine kadar 4042 gün pâdişahın vefâtı gizlendi Cesedi Bursa'ya getirilerek Yeşil Türbeye defnedildi

Osmanlı Devletinin ikinci kurucusu kabul edilen Çelebi Mehmed, ne kardeşi Müsâ Çelebi gibi sert, ne de öteki kardeşi Dikte Süleymân gibi yumuşak ve kayıtsızdı Mâkul hareket eden, sabırlı, azim ve irâde sâhibi, sözüne ve vâdine sâdık, nâzik, vakür ve ciddi bir hükümdârdı Yalnız dostuna değil, düşmanlarına da kendisini sevdirerek itimât telkin etmiş ve saydırmıştır Onun hakkında Osmanlı târihlerinden başka yabancı kaynaklar da iyi şehâdette bulunmaktadırlar Küçük ve büyük 24 muhârebede bulunarak 40'a yakın yara aldığı rivâyet edilmektedir Emellerinin en başında babası zamânındaki yerlerin geri alınması geliyordu ki, bu gâye için çalışmış ve büyük ölçüde muvaffakiyet elde etmiştir Zamânının yerli ve yabancı kaynakları onun dirâyetinden, sebâtkârlığından, iyi ahlâkından ve daha çoğu meziyetlerinden bahsetmektedir Çelebi Mehmed, kısa ömrünü savaş alanlarında geçirmiş olmasına karşın, memleketin imârına da tartı vermiştir Bursa'da yaptırdığı câmi, medrese, imâret ve Yeşil Türbesi kayda değer sanat eserleridir Câminin karşısına yüksekçe mevkide kendi türbesini yaptırdı Türbenin karşısına düşen medresesi bugün müze haline getirilmiş olup, Bursa medreseleri aralarında Sultâniye adı ile meşhurdur Bunlardan başka Edirne'de Dikte Süleymân göre inşâsına başlanan ve Müsâ Çelebi kadar devâm ettirilen Yüce Câmi (Câmii Atik) nin tamamlanması da ona nasip olmuştur Çelebi Mehmed, bu eski Câmiye vakıfolmak üzere Edirne'deki bedesteni yaptırmıştır Ayrıca Amasya'da Şehzâde türbesini yaptırmıştır ama, oğlu Kasım burada medfundur Edirne'deki eski sarayın da Çelebi Mehmed tarafından inşâsına başlandığı rivâyet edilmektedir Çelebi Mehmed'in en kayda değer hizmetlerinden birisi de Mekke ve Medine halkına her sene Surre Alayı göndererek mâli yardımda yeralma âdetini başlatmasıdır

Sultan Mehmed'in en büyüğü Murad olmak üzere, Mustafa, Kâsım, Ahmed, Yüsuf ve Mahmüd adında altı oğlu ile yedi kızı vardı Kendisinden sonra tahta büyük oğlu Şehzâde Murad çıkmıştır *