Çene eklemi problemlerinin tanı ve tedavisi .

Çene Eklemi alt çene ile kafatası arasında bulunan ve çift başlı olması dolayısı ile de vücudun bu formdaki tek eklemidir. Eklemin fizyolojik hareketi çiğneme ve konuşma başta olmak üzere sair birçok fonksiyonun sağlıklı bir biçimde gerçekleşmesine neden olur. Dişler üzerindeki çiğneme kuvvetleri direkt eklem üzerinde tesirlidir. Çiğneme kuvvetlerinin eklem üzerine geliş formu nedeniyle bir fındık kıracağına benzetebiliriz. Eklemin üzerine gelen çiğneme kuvvetlerinin fizyolojik hudutlar dışına çıkarak eklem üzerinde tahribata neden olacak bir durum oluşturması durumu ise diş hekimliği literatüründe Tempromandibular Eklem Rahatsızlığı yahut kısaca "TME Meselesi " olarak isimlendirilir.

Alt ve üst dişler arasında oluşan çiğneme kuvvetlerinin fizyolojik hadler dışına çıkmasının en değerli nedenleri ise dişler üzerinde yapılan restoratif tedavilerdir. Bu tedaviler bazan bir köprü, bazan bir protez, bazan dolgu yahut ortodontik tedavi dahi olabilmektedir. Dişler arasındaki tertibin bozulması, senelerce alt-üst dişler ile çene eklemi arasında gelişen alakanın de bozulmasın yol açacaktır. Bu yapılar arasında gelişim devirlerinden itibaren başayan ve sonrasında da senelerce gelişmiş alaka koordinasyonu, kişinin merkezi hudut sistemi tarafından da kabul edilmiş bir bağlantı iken, bunun yapılan bir tedavi ile aniden bozulması had sisteminin reaksiyonu ile karşılık bulur. Had sistemi dişler üzerinde entegrasyonu bozan bu yapıyı ortadan kaldırmak için evvel bu yapının üzerine pres yapmak için o nahiyeye tesir eden kasların kasılarak pres oluşturulmasını sağlar. Bu koordinasyonsuz yapı kasların kasılması ve dişlerin sıkılması ile ortadan kalkarsa, sorun da ortadan kalkar. Lakin birden fazla kere sert restoratif materyal ortadan kaldırılamadığı devir bu sefer sonların uyarması ile o ortama kuvvet uygulayan kaslarda ağrılara neden olur. Kaslarda ağrının oluşması ile, bu sefer de had sistemi, muhafaza gayeli olarak ağrı yapan nedenden kaçınmaya çalışır. Sistem bu sefer de sorunun olduğu nahiyeden kaçma cephesinde bozulur. Sorun ortadan kaldırılmadığı sürece, yapılacak her türlü tedavi gayeli müdahale başarısız olacaktır. TME rahatsızlığının belirtileri aşağıdaki halde olabilir ;

1. Eklem ortamında ağrı ,

2. Çene eklemini kaldıran kaslarda (Masseter ve/veya Temporal) ağrı ,

3. Sabahları uyandığında yüzde bir yorğunluk hissi ,

4. Ağız açmada kısıtlılık ,

5. Ağız açma esnasında S halli hareket ,

6. Ağız açarken eklemde tıkırtı yahut plopping tabir edilen tipte sesler ,

7. Migren tipi aşağrıları ; birden fazla defa hasta sabahları kalkar kalkmaz ağrı kesici almak velev ,

8. Dişlerin mütemadi olarak geceleri gıcırdatılması,

9. Sorunun uzun sürmesi sonucu dişlerin dişeti ile birleştirdiği kesimlerde aşınmalar, bu aşınmaların yıllarca yanlışlı diş fırçalama sonucu olduğu söylenirken, çağdaş diş hekimliğinde yanlışlı çiğneme kuvvetleri sonucu oluştuğu ortaya çıkarılmıştır.

10. Kulak çınlaması (tinnitus) ,

11. Kulak çınlaması ile birlikte tek taraflı işitme kaybı

Evet sorunun tahlili için ne üzere devalar başvurabiliriz ?

1. En ülkü tahlil günümüzde ilmî olarak tek tahlil olan T-Scan III Bilgisayarlı Oklüzyon Tahlili tekniği ile oklüzyon tahlili yapılarak diş(ler) üzerinde kusurlu çiğneme kuvvetini oluşturan nokta(lar) ortadan kaldırılır.

2. Hastaya bir plak takılarak merkezi had sisteminde kusurlu noktayı ortadan kaldırmak için oluşan ihtar modelinin bozulması hedeflenir ; lakin tahlil muvakkattir, plak daima takılırsa bu sefer mesele sair tarafta ortaya çıkabilir. Plak çıkarıldıktan bir müddet sonra sorun eskisi üzere devam edecektir.

2. Hastanın öncelikle sorunu zaten çözme uğraşı içerisinde sıkıntılı kesime çok basınç kullanması kusurludur. Örneğin ağız açmada kısıtlılık varsa hasta ağzını açmak için hasta ağzını açmak için kendini zorlamamalıdır. Bu durum kas spazmının daha da artmasına neden olacaktır.

3. Antienflamatuar ilaçların kullanılmasının hiçbir yararı yoktur, bu ilaçlar lakin sekonder olarak ağrı kesici özellikleri ile hastanın ağrısını süreksiz olarak ortadan kaldırmaya yarar.

4. Ağrı yerindeki kaslar üzerine sıcak kompres uygulamak da hastanın rahatlamasına neden olabilir.

5. Hastanın kulak çınlaması ve birden fazla sefer buna eşlik eden işitme kaybı da çiğneme esnasında oluşan oklüzyon bozukluğunun düzeltilmesi sonucu ortadan kalkabilmektedir.

6. Alt ve üst dişler arasındaki oklüzyon bozukluğunun ortadan kaldırılması, sorunu oluşturan Kemik-Kas-Sinir birlikteliğinin sisteminin fizyolojik olarak olağana girmesine ve TME meselelerinin tümüye ortadan kalkması için en değerli husustur.

7. Şiddetli fizikî gerilimli diş çekimi operasyonları sonucu da TME sorunu görülse bile birçok defa sorun bizatihi ortadan kalkabilir, lakin diş tertibi değişmiş ise sorun değişik boyut ve çeşitlilikte devam edebilir. Bu durumda da doğal dişlerdeki günahlı noktaları oklüzyon tahlili yapılarak ortadan kaldırılması radikal tedavi olmalıdır .

8. Çene eklemi üzerinde cerrahi operasyonlar ama muvakkat tahliller olup hastalarımıza önermemekteyiz .