iltasyazilim
FD Üye
Cengizname ,
Cengiz Han Destanı hakkında bilgi,
Türk destanları
13yy ortalarına doğru teşekkül etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı söylentilerin, sonra öteki Türk Boyları aralarında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, tanıdık Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha açıkçası Cengiz Han Destanı, aslı bu söylentiler olan ve sonra Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan görünüşündedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpatıp Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Türk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı üç ayrı söylenti halindedir
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; başlıca soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Çok güzel bir kızı vardır Altın Han, dillere epope olan bu fazla güzel kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, tüm dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın hoş kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görür görmez beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Hanımefendi büyür, evlenecek çağa kazanç; evlendirirler Alanguva adında bir güzel kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonra Dobun Hanımefendi ölür
Dobun Hanımefendi' ın ölümünden bir müddet daha sonra, Onun bir nur halinde her tarafta dünyaya döndüğü kavranabilir Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yeniden Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir oğlan daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Bayan, kurt halinde dünyayı bir daha terkeder
Ama, en çok kardeşleri, Cengiz' in ayrıca nurdan doğmuş olduğuna keza de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü itimat etmek istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama insanlar ötekilerden fazla Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, tüm ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları arasında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete göre Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını çok evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu süre da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına dek çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve bütün dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Netten alıntı *
Cengiz Han Destanı hakkında bilgi,
Türk destanları
13yy ortalarına doğru teşekkül etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı söylentilerin, sonra öteki Türk Boyları aralarında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, tanıdık Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha açıkçası Cengiz Han Destanı, aslı bu söylentiler olan ve sonra Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan görünüşündedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpatıp Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Türk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı üç ayrı söylenti halindedir
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; başlıca soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Çok güzel bir kızı vardır Altın Han, dillere epope olan bu fazla güzel kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, tüm dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın hoş kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görür görmez beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Hanımefendi büyür, evlenecek çağa kazanç; evlendirirler Alanguva adında bir güzel kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonra Dobun Hanımefendi ölür
Dobun Hanımefendi' ın ölümünden bir müddet daha sonra, Onun bir nur halinde her tarafta dünyaya döndüğü kavranabilir Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yeniden Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir oğlan daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Bayan, kurt halinde dünyayı bir daha terkeder
Ama, en çok kardeşleri, Cengiz' in ayrıca nurdan doğmuş olduğuna keza de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü itimat etmek istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama insanlar ötekilerden fazla Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, tüm ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları arasında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete göre Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını çok evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu süre da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına dek çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve bütün dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Netten alıntı *