iltasyazilim
FD Üye
Cengiz Han Destanının Özeti
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Fazla güzel bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu çok hoş kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, tüm dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın güzel kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görünce beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Hanımefendi koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Hanımefendi büyür, evlenecek çağa gelir; evlendirirler Alanguva adında bir hoş kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonradan Dobun Hanımefendi ölür
Dobun Bayan' ın ölümünden bir müddet sonra, Onun bir nur halinde yeniden dünyaya döndüğü anlaşılır Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yeniden Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir erkek çocuk daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Hanımefendi, kurt halinde dünyayı yeniden terkeder
Ama, en fazla kardeşleri, Cengiz' in ayrıca nurdan doğmuş olduğuna ayrıca de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü inanmak istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama halk ötekilerden çok Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, tüm ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları arasında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete kadar Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını fazla evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu vakit da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına dek çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve bütün dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır *
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Fazla güzel bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu çok hoş kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, tüm dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın güzel kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görünce beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Hanımefendi koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Hanımefendi büyür, evlenecek çağa gelir; evlendirirler Alanguva adında bir hoş kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonradan Dobun Hanımefendi ölür
Dobun Bayan' ın ölümünden bir müddet sonra, Onun bir nur halinde yeniden dünyaya döndüğü anlaşılır Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yeniden Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir erkek çocuk daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Hanımefendi, kurt halinde dünyayı yeniden terkeder
Ama, en fazla kardeşleri, Cengiz' in ayrıca nurdan doğmuş olduğuna ayrıca de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü inanmak istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama halk ötekilerden çok Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, tüm ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları arasında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete kadar Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını fazla evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu vakit da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına dek çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve bütün dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır *