CERKES SURGUNU
imagescerkessurgunu5ad6a5c72ce43
Goc mu, yoksa surgun mu?
Goc, ic ve dış goc şeklinde ele alınabilir Goc coğrafi hareketlilik halindeki bir topluluğun bir bolgeden veya bir ulkeden diğerine hareket etmesidir Tabii afetler, harpler, tarımda makineleşme, kitle haberleşme aracları, genc nufus, ekonomik sebepler ve teror goclere sebep olabilmektedir (ErkalBaloğlu, 1997: 123124)
Coğrafya başta olmak uzere, iktisat, sosyal psikoloji ve sosyoloji gibi goc olgusunu inceleyen disiplinler arasında konuya en geniş acıdan bakan bilim dalı sosyolojidir 'Cunku sosyolojik tahliller coğrafi değişmelerden ziyade sosyolojik boyut ve cercevedeki değişmeleri dikkate alır Orneğin, gocun ortaya cıkaracağı sosyal hareketlilik, goc sebepleri, uyum, goce neden olan kararların oluşumu, goc surecindeki ayıklama safhaları ve sonucları ile goc edilen ulke ve goce kaynak olan ulke halkları uzerindeki etkileri sosyolojinin ilgi alanı kapsamındadır (Gezgin, 1994: 14 )
Goc turleri incelenirken ele alınan mesafekavramı genellikle kıta ici ve kıtalararası goclerle ilgilidir Bir ulkenin milli sınırları icerisindeki nufus hareketlerine ic goc, nufusun ulke sınırları dışına yonelik yer değiştirmesine ise dış goc denir Mahiyetleri itibariyle bu tur goclerde fiziksel mesafe kavramının hic bir onemi yoktur (Gezgin, 22)
Mecburi goclerde, goc kararı goc edenin iradesini dikkate almamaktadır Zorunlu iskan politikaları yahut bir savaş veya doğal afet nedeniyle ortaya cıkan gocler mecburi goclerdir 'Goc edenin iradesine dayalı olmayan yer değiştirmeleri klasik anlamıyla goc saymama eğilimi de mevcuttur Bu eğilimin nedeni surgunkavramının goc kavramından ayrı bir kriterle incelemeye tabi tutulması gereğine dikkat cekmek olmalıdır' (Uysal, 1996: 141)
Yukarıdaki tanımlardan acıkca anlaşılacağı uzere, Cerkeslerin Kafkasya'dan Anadolu'ya gelişi bir surgun olup, bu kutlesel nufus hareketinin goc olarak isimlendirilmesi doğru değildir
Cerkeslerin surulme sebebi
Ekonomik, dini, siyasi ve kulturel sebepler yanında tarih boyunca en cok karşılaşılan goc sebebi savaşlar olmuştur Kafkasya'dan Anadolu'ya kitleler halinde akan nufus hareketinin de siyasi ve dini boyutu da olmakla beraber en muhim sebebi iki asır devam eden Rus savaşlarının Cerkesler aleyhine mağlubiyetle sonuclanmasıdır
Surgun guzergahı
18591864 yıllarında yurtlarından surulen Cerkesler deniz yoluyla, Kafkasya'da, Taman, Tuapse, Anapa, Tsemez, Soci, Adler, Sohum, Poti, Batum vd limanlardan bindirilip Osmanlı Devleti'nin Trabzon, Samsun, Sinop, İstanbul, Varna, Burgaz ve Kostence limanlarında indiriliyordu 18651866 tehciri ile OsmanlıRus harbinden sonraki 1878 tehciri kara yoluyla gercekleştirildi Doğu yolundan genellikle Cecen, Dağıstan, Asetin, Kabardey muhacirleri gocurulmuştur Daha sonraki gocler de kara yoluyla yapılmıştır (Berzec, 1986: 114) kaynak
imagescerkessurgunu5ad6a5c72ce43
Goc mu, yoksa surgun mu?
Goc, ic ve dış goc şeklinde ele alınabilir Goc coğrafi hareketlilik halindeki bir topluluğun bir bolgeden veya bir ulkeden diğerine hareket etmesidir Tabii afetler, harpler, tarımda makineleşme, kitle haberleşme aracları, genc nufus, ekonomik sebepler ve teror goclere sebep olabilmektedir (ErkalBaloğlu, 1997: 123124)
Coğrafya başta olmak uzere, iktisat, sosyal psikoloji ve sosyoloji gibi goc olgusunu inceleyen disiplinler arasında konuya en geniş acıdan bakan bilim dalı sosyolojidir 'Cunku sosyolojik tahliller coğrafi değişmelerden ziyade sosyolojik boyut ve cercevedeki değişmeleri dikkate alır Orneğin, gocun ortaya cıkaracağı sosyal hareketlilik, goc sebepleri, uyum, goce neden olan kararların oluşumu, goc surecindeki ayıklama safhaları ve sonucları ile goc edilen ulke ve goce kaynak olan ulke halkları uzerindeki etkileri sosyolojinin ilgi alanı kapsamındadır (Gezgin, 1994: 14 )
Goc turleri incelenirken ele alınan mesafekavramı genellikle kıta ici ve kıtalararası goclerle ilgilidir Bir ulkenin milli sınırları icerisindeki nufus hareketlerine ic goc, nufusun ulke sınırları dışına yonelik yer değiştirmesine ise dış goc denir Mahiyetleri itibariyle bu tur goclerde fiziksel mesafe kavramının hic bir onemi yoktur (Gezgin, 22)
Mecburi goclerde, goc kararı goc edenin iradesini dikkate almamaktadır Zorunlu iskan politikaları yahut bir savaş veya doğal afet nedeniyle ortaya cıkan gocler mecburi goclerdir 'Goc edenin iradesine dayalı olmayan yer değiştirmeleri klasik anlamıyla goc saymama eğilimi de mevcuttur Bu eğilimin nedeni surgunkavramının goc kavramından ayrı bir kriterle incelemeye tabi tutulması gereğine dikkat cekmek olmalıdır' (Uysal, 1996: 141)
Yukarıdaki tanımlardan acıkca anlaşılacağı uzere, Cerkeslerin Kafkasya'dan Anadolu'ya gelişi bir surgun olup, bu kutlesel nufus hareketinin goc olarak isimlendirilmesi doğru değildir
Cerkeslerin surulme sebebi
Ekonomik, dini, siyasi ve kulturel sebepler yanında tarih boyunca en cok karşılaşılan goc sebebi savaşlar olmuştur Kafkasya'dan Anadolu'ya kitleler halinde akan nufus hareketinin de siyasi ve dini boyutu da olmakla beraber en muhim sebebi iki asır devam eden Rus savaşlarının Cerkesler aleyhine mağlubiyetle sonuclanmasıdır
Surgun guzergahı
18591864 yıllarında yurtlarından surulen Cerkesler deniz yoluyla, Kafkasya'da, Taman, Tuapse, Anapa, Tsemez, Soci, Adler, Sohum, Poti, Batum vd limanlardan bindirilip Osmanlı Devleti'nin Trabzon, Samsun, Sinop, İstanbul, Varna, Burgaz ve Kostence limanlarında indiriliyordu 18651866 tehciri ile OsmanlıRus harbinden sonraki 1878 tehciri kara yoluyla gercekleştirildi Doğu yolundan genellikle Cecen, Dağıstan, Asetin, Kabardey muhacirleri gocurulmuştur Daha sonraki gocler de kara yoluyla yapılmıştır (Berzec, 1986: 114) kaynak