Cerkez Ethem Yunan Ordusuna Sığınıyor
Ocak 1921, Kutahya civarı
Cozulmekte olan bir devlet sisteminin yerine bir yenisi doğarken ve bu arada esas olarak halkın gonullu katılımına dayanan yeni bir askeri orgutlenme bicimlenirken gecmişin profesyonel kadroları dışında yeni askeri onderler ortaya cıkar Henuz duzenli ordunun olmadığı veya varolan askeri kuvvetlerin bu tur bir orgutlenme modeline ulaşmadığı koşullarda ancak bir gerilla mucadelesinden soz edilebilir
Daha once askerlikle profesyonel bir ilişkisi olmamasına karşın doğal askeri yetenekleri ve cesaretleriyle sivrilerek gerillalara komuta eden bu yeni askeri onderlerin kaderi bir noktada yol ayrımına gelir; ya kendilerinin yonetimindeki birlikler duzenli birliklere donuşerek yeni devletin askeri liderleri durumuna gelirler, ya kendi dışlarındaki bir takım odakların inisiyatifiyle orgutlenmesini tamamlayan duzenli birliklere katılarak onların bir parcası olurlar, ya da cozulmekte olan devletin yanı sıra doğmakta olan yeni devlete de isyan edip, gucleri yeterse 'kahraman' yetmezse de 'hain' olarak tarihe gecerler!
Hic kuşkusuz bu yol ayrımında tutulacak yolun sonunu ve dolayısıyla tarih tarafından nasıl anılacaklarını belirleyen şey kendi yetenek ve cesaretlerinden once toplumsal koşullardır Bilincli veya bilincsiz bir şekilde de olsa cıkarlarını savundukları sınıfların tarihsel olarak sahip oldukları guc ve orgutlenme duzeyidir
19191922 yılları arasında Turkiye'deki milli mucadele gelişirken Osmanlı devleti dağılıyor ve yerine millete dayandığını, siyasal meşruiyet kaynağının millet olduğunu soyleyen yeni bir devlet sistemi adım adım kuruluyordu İşte daha bu surecin başlarında, henuz Ankara'daki yeni merkezin elinde ciddi bir askeri kuvvet olmadığı sıralarda Batı Anadolu'daki Yunan işgaline karşı ortaya cıkan milli direnişbir yandan Ege'deki efelerin cetelerinde, bir yandan da Cerkez Ethem'in kuvvetlerinde ifadesini bulacaktı Bunlar milli mucadelenin gerilla orgutlenmesiydi
Bandırmalı bir Cerkez ailesinin uc cocuğunun en kucuğu olan Ethem, Birinci Dunya Savaşı sırasında orduya katılmış ve ancak başcavuşluğa kadar yukselebilmişti Mutarekeden sonra koyune donen Ethem'in ağabeyleri Tevfik ve Reşit de orduda subaydı Yunan işgalinin ardından harekete gecen Ethem once eski İzmir Valisi Rahmi'nin oğlunu kacırarak 50 bin lira fidye almış ve daha sonra da civardan 300 kişilik bir mufreze orgutleyerek Yunan kuvvetlerine karşı mucadeleye girişmişti
Salihli cephesinde Yunan askeri birliklerine karşı duzenlediği gerilla saldırılarıyla kısa surede unlenen Cerkez Ethem'in emrindeki kuvvetlerin sayısı da giderek artacak ve surec icinde Kutahya ve havalisine egemen duruma gelirken Kuvvayı Seyyare Umum Kumandanıolacaktı
Henuz Ankara'nın yeni bir iktidar merkezi olarak kendini kabul ettirmediği ve emrinde de onemli bir askeri kuvvet bulunmadığı 1920 yılının başlarında Batı Anadolu'da en onemli kuvvet Cerkez Ethem'di Nitekim Ankara'daki harekete karşı gelişmeye başlayan yerel isyanların bircoğu Cerkez Ethem tarafından bastırılmıştı İlk olarak 16 Şubat 1920'de Balıkesir taraflarında İkinci Anzavur isyanını bastıran Cerkez Ethem'in Kuvvayı Seyyare'si ardından Geyve, Adapazarı, Duzce ve Bolu bolgesindeki tum isyanları bastıracaktı
Bu isyanları gerilla birlikleri niteliğindeki Kuvvayı Seyyare'nin bastırabilmesi ve bu arada saflarını genişletmesi anlaşılır bir durumdu Cunku bu birlikler gonullu savaşcılardan oluşuyor, uzun yıllardır suren savaşlar sonucunda halkta subaylara ve duzenli orduya karşı oluşan tepkiyi cekmiyor ve sahip oldukları olanaklar giyimkuşam, yiyecek, icecek acısından da sefalet icindeki yoksul kitlelere cazip geliyordu Dağınık durumdaki duzenli ordu askerleriyle karşılaştırıldığında Kuvvayı Seyyare cok daha iyi donatılmış durumdaydı
Ocak 1921, Kutahya civarı
Cozulmekte olan bir devlet sisteminin yerine bir yenisi doğarken ve bu arada esas olarak halkın gonullu katılımına dayanan yeni bir askeri orgutlenme bicimlenirken gecmişin profesyonel kadroları dışında yeni askeri onderler ortaya cıkar Henuz duzenli ordunun olmadığı veya varolan askeri kuvvetlerin bu tur bir orgutlenme modeline ulaşmadığı koşullarda ancak bir gerilla mucadelesinden soz edilebilir
Daha once askerlikle profesyonel bir ilişkisi olmamasına karşın doğal askeri yetenekleri ve cesaretleriyle sivrilerek gerillalara komuta eden bu yeni askeri onderlerin kaderi bir noktada yol ayrımına gelir; ya kendilerinin yonetimindeki birlikler duzenli birliklere donuşerek yeni devletin askeri liderleri durumuna gelirler, ya kendi dışlarındaki bir takım odakların inisiyatifiyle orgutlenmesini tamamlayan duzenli birliklere katılarak onların bir parcası olurlar, ya da cozulmekte olan devletin yanı sıra doğmakta olan yeni devlete de isyan edip, gucleri yeterse 'kahraman' yetmezse de 'hain' olarak tarihe gecerler!
Hic kuşkusuz bu yol ayrımında tutulacak yolun sonunu ve dolayısıyla tarih tarafından nasıl anılacaklarını belirleyen şey kendi yetenek ve cesaretlerinden once toplumsal koşullardır Bilincli veya bilincsiz bir şekilde de olsa cıkarlarını savundukları sınıfların tarihsel olarak sahip oldukları guc ve orgutlenme duzeyidir
19191922 yılları arasında Turkiye'deki milli mucadele gelişirken Osmanlı devleti dağılıyor ve yerine millete dayandığını, siyasal meşruiyet kaynağının millet olduğunu soyleyen yeni bir devlet sistemi adım adım kuruluyordu İşte daha bu surecin başlarında, henuz Ankara'daki yeni merkezin elinde ciddi bir askeri kuvvet olmadığı sıralarda Batı Anadolu'daki Yunan işgaline karşı ortaya cıkan milli direnişbir yandan Ege'deki efelerin cetelerinde, bir yandan da Cerkez Ethem'in kuvvetlerinde ifadesini bulacaktı Bunlar milli mucadelenin gerilla orgutlenmesiydi
Bandırmalı bir Cerkez ailesinin uc cocuğunun en kucuğu olan Ethem, Birinci Dunya Savaşı sırasında orduya katılmış ve ancak başcavuşluğa kadar yukselebilmişti Mutarekeden sonra koyune donen Ethem'in ağabeyleri Tevfik ve Reşit de orduda subaydı Yunan işgalinin ardından harekete gecen Ethem once eski İzmir Valisi Rahmi'nin oğlunu kacırarak 50 bin lira fidye almış ve daha sonra da civardan 300 kişilik bir mufreze orgutleyerek Yunan kuvvetlerine karşı mucadeleye girişmişti
Salihli cephesinde Yunan askeri birliklerine karşı duzenlediği gerilla saldırılarıyla kısa surede unlenen Cerkez Ethem'in emrindeki kuvvetlerin sayısı da giderek artacak ve surec icinde Kutahya ve havalisine egemen duruma gelirken Kuvvayı Seyyare Umum Kumandanıolacaktı
Henuz Ankara'nın yeni bir iktidar merkezi olarak kendini kabul ettirmediği ve emrinde de onemli bir askeri kuvvet bulunmadığı 1920 yılının başlarında Batı Anadolu'da en onemli kuvvet Cerkez Ethem'di Nitekim Ankara'daki harekete karşı gelişmeye başlayan yerel isyanların bircoğu Cerkez Ethem tarafından bastırılmıştı İlk olarak 16 Şubat 1920'de Balıkesir taraflarında İkinci Anzavur isyanını bastıran Cerkez Ethem'in Kuvvayı Seyyare'si ardından Geyve, Adapazarı, Duzce ve Bolu bolgesindeki tum isyanları bastıracaktı
Bu isyanları gerilla birlikleri niteliğindeki Kuvvayı Seyyare'nin bastırabilmesi ve bu arada saflarını genişletmesi anlaşılır bir durumdu Cunku bu birlikler gonullu savaşcılardan oluşuyor, uzun yıllardır suren savaşlar sonucunda halkta subaylara ve duzenli orduya karşı oluşan tepkiyi cekmiyor ve sahip oldukları olanaklar giyimkuşam, yiyecek, icecek acısından da sefalet icindeki yoksul kitlelere cazip geliyordu Dağınık durumdaki duzenli ordu askerleriyle karşılaştırıldığında Kuvvayı Seyyare cok daha iyi donatılmış durumdaydı