Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
bilgilihocam
FD Üye
Çeyiz Neden Hazırlanır, Çeyiz Nedir, Çeyiz Tarihi Hakkında Bilgi
Çeyiz, cehizya da cihaz olarak da bilinir, bir kadının kocasına evlilikle getirdiği mallar. Avrupa’da uzun bir geçmişi vardır. Tarih boyunca kadınların evlenme şansının çoğalmasında bir araç olarak görülmüş, çoğunlukla büyük ailelerin gücünü ve zenginliğini artırmada, hatta zaman zaman ülke sınırlarının ve devlet politikalarının belirlenmesinde etkili olmuştur. Geleneksel yapıdaki birçok toplumda, damadın başlık parasını ödemek için yaptığı masraflara karşılık gelinin ailesinin bir jesti olarak görülür. Bu değiş tokuş taşıdığı ekonomik nitelik dışında evliliğin onanması anlamına gelir ve iki aile arasındaki dostluğun sağlamlaştırılmasında etkili olur.
Türkiye’de çeyiz, gelinin baba evinden koca evine götürdüğü takı, giyim ve daha çok ev eşyasından oluşan ve kadının mülkiyetinde sayılan her türlü maldan oluşur. Çeyiz hazırlama işi geleneksel olarak çocuk yaşta başlar. Kız çocuğu kendi çeyizi için çeşitli çevreler, örtüler, bohçalar işler; halı, kilim dokur. Ana ve baba da kızları için küçük yaşlardan başlayarak, zamanla değerini yitirmeyecek eşya alıp saklarlar. Eskiden çeyiz eşyası içinde el işlemeleri, özellikle de nakış ve dantel en başta gelirdi. Mutfak eşyası olarak da bakır kap kaçak gözdeydi ve çeyiz içinde hayli yer tutardı. Her genç kız ve gelin için çeyiz sandığı da ayrı bir önem taşırdı. Genç kızlar bunda kişisel eşyalarını saklar, anahtarını kimseye vermezlerdi. Çeyiz hazırlamanın kendine özgü bir biçimi vardı. Belli zamanlarda birbirlerinin evlerinde toplanan kızlar, kendi aralarında eğlenceler düzenlerler, iş işlerler, motif örnekleri alıp verirlerdi. İşlemelerde gelecekle ilgili özlemleri dile getiren motifler de yer alırdı. Çok çekirdekli meyve motifi bereketli ve bol çocuklu, hayat ağacı motifi sağlıklı ve uzun ömürlü bir yuva dileğinin ifadesiydi. Çeyizlik halıda renkler ve desenler, dokuyan kızın beğenisine bırakılırdı. Ayrıca dokuyanın bir tutam saçının, birkaç boncuğun ya da değerli bir giysiden kesilmiş bir parça kumaşın çeyizlik halının uygun bir yerine dikilmesi de âdetti.
Çeyiz eşyası ne kadar çok ve değerli olursa, kıza ve ailesine o kadar saygınlık kazandırırdı. Kırsal bölgelerde, alman başlık parası ölçüsünde çeyiz verme göreneği hâlâ vardır. Kız evinin erkek tarafından ağırlık adı altında aldığı başlığın çoğu çeyiz için harcanır.
Köylerde çeyizin damat evine götürülmesi, düğün töreninin renkli bir parçasıdır. Bohçalar, sandıklar ve denklerle taşınan çeyiz, kız evinden çıkmadan önce davetlilerin, komşuların, muhtar ve köy ileri gelenlerinin de hazır bulunduğu bir toplantıda, değerleri belirtilerek bir liste halinde yazılır; tanıklarca, gelin ve damadın yakınlarınca imzalanıp mühürlenir. “Çeyiz yazma” adı verilen bu işlem, boşanma durumunda kadının haklarını korumaya yönelik bir önlemdir. Daha sonra atlara ve arabalara yüklenen çeyiz, götürüleceği zaman kız tarafından bir ya da birkaç delikanlı çeyiz sandığının üzerine oturur, erkek tarafından bahşiş ve armağan almadan kalkmazlar. “Çeyiz serme” de çeyize ilişkin geleneklerden biridir. Çeyiz, güveyin evine geldikten sonra, genellikle yatak odasında sergilenir, konu komşu ve akraba kadınları serilen çeyizi görmeye gelirlerdi. Varlıklı ailelerde çeyiz olarak eşyanın yanı sıra toprak (bağ, bahçe, tarla), ev ve taşıt aracı verildiği de olur.
Çeyiz, cehizya da cihaz olarak da bilinir, bir kadının kocasına evlilikle getirdiği mallar. Avrupa’da uzun bir geçmişi vardır. Tarih boyunca kadınların evlenme şansının çoğalmasında bir araç olarak görülmüş, çoğunlukla büyük ailelerin gücünü ve zenginliğini artırmada, hatta zaman zaman ülke sınırlarının ve devlet politikalarının belirlenmesinde etkili olmuştur. Geleneksel yapıdaki birçok toplumda, damadın başlık parasını ödemek için yaptığı masraflara karşılık gelinin ailesinin bir jesti olarak görülür. Bu değiş tokuş taşıdığı ekonomik nitelik dışında evliliğin onanması anlamına gelir ve iki aile arasındaki dostluğun sağlamlaştırılmasında etkili olur.
Türkiye’de çeyiz, gelinin baba evinden koca evine götürdüğü takı, giyim ve daha çok ev eşyasından oluşan ve kadının mülkiyetinde sayılan her türlü maldan oluşur. Çeyiz hazırlama işi geleneksel olarak çocuk yaşta başlar. Kız çocuğu kendi çeyizi için çeşitli çevreler, örtüler, bohçalar işler; halı, kilim dokur. Ana ve baba da kızları için küçük yaşlardan başlayarak, zamanla değerini yitirmeyecek eşya alıp saklarlar. Eskiden çeyiz eşyası içinde el işlemeleri, özellikle de nakış ve dantel en başta gelirdi. Mutfak eşyası olarak da bakır kap kaçak gözdeydi ve çeyiz içinde hayli yer tutardı. Her genç kız ve gelin için çeyiz sandığı da ayrı bir önem taşırdı. Genç kızlar bunda kişisel eşyalarını saklar, anahtarını kimseye vermezlerdi. Çeyiz hazırlamanın kendine özgü bir biçimi vardı. Belli zamanlarda birbirlerinin evlerinde toplanan kızlar, kendi aralarında eğlenceler düzenlerler, iş işlerler, motif örnekleri alıp verirlerdi. İşlemelerde gelecekle ilgili özlemleri dile getiren motifler de yer alırdı. Çok çekirdekli meyve motifi bereketli ve bol çocuklu, hayat ağacı motifi sağlıklı ve uzun ömürlü bir yuva dileğinin ifadesiydi. Çeyizlik halıda renkler ve desenler, dokuyan kızın beğenisine bırakılırdı. Ayrıca dokuyanın bir tutam saçının, birkaç boncuğun ya da değerli bir giysiden kesilmiş bir parça kumaşın çeyizlik halının uygun bir yerine dikilmesi de âdetti.
Çeyiz eşyası ne kadar çok ve değerli olursa, kıza ve ailesine o kadar saygınlık kazandırırdı. Kırsal bölgelerde, alman başlık parası ölçüsünde çeyiz verme göreneği hâlâ vardır. Kız evinin erkek tarafından ağırlık adı altında aldığı başlığın çoğu çeyiz için harcanır.
Köylerde çeyizin damat evine götürülmesi, düğün töreninin renkli bir parçasıdır. Bohçalar, sandıklar ve denklerle taşınan çeyiz, kız evinden çıkmadan önce davetlilerin, komşuların, muhtar ve köy ileri gelenlerinin de hazır bulunduğu bir toplantıda, değerleri belirtilerek bir liste halinde yazılır; tanıklarca, gelin ve damadın yakınlarınca imzalanıp mühürlenir. “Çeyiz yazma” adı verilen bu işlem, boşanma durumunda kadının haklarını korumaya yönelik bir önlemdir. Daha sonra atlara ve arabalara yüklenen çeyiz, götürüleceği zaman kız tarafından bir ya da birkaç delikanlı çeyiz sandığının üzerine oturur, erkek tarafından bahşiş ve armağan almadan kalkmazlar. “Çeyiz serme” de çeyize ilişkin geleneklerden biridir. Çeyiz, güveyin evine geldikten sonra, genellikle yatak odasında sergilenir, konu komşu ve akraba kadınları serilen çeyizi görmeye gelirlerdi. Varlıklı ailelerde çeyiz olarak eşyanın yanı sıra toprak (bağ, bahçe, tarla), ev ve taşıt aracı verildiği de olur.
