Çiftçiye tarımsal desteğin yarısı bile sağlanmadı

2020 yılı bütçesi hükümet tarafından TBMM’ye sunuldu. Bütçenin sunulmasıyla birlikte iktidar medyası bütçeden ziraî dayanaklar için ayrılan hissesi manşetlerine taşıdı. Buna nazaran ziraî takviyeler için ayrılan hisse yüzde 37’lik artışla 22 milyar liraya çıkarıldı. Lakin AKP kendi iktidarı devrinde yürürlüğe soktuğu maddeyi 14 yıldır uygulamıyor.?

18 Nisan 2006 yılında çıkarılan 5488 sayılı Tarım Kanunu’nun 21’inci hususu motamot şöyle diyor; “Tarımsal destekleme programlarının finansmanı, bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 1’inden az olamaz.”

Diğer bir sözle yasa kararına nazaran ziraî dayanak için ayrılması gereken hisse toplam gelirin yüzde 1’i. Lakin yasanın yürürlüğe girdiği tarihten bu yana hiçbir yıl bütçeden ayrılan kaynak bu yasaya uygun tahsis edilmedi. Yıllara nazaran ulusal gelirin yüzde 1’ini ve bütçeden ziraî dayanak için ayrılan meblağlar aşağıda verilen tablodaki üzere.




Görüldüğü üzere bu vakte kadar hiçbir yıl bütçeden ayrılan kaynak yasanın emrettiği büyüklükte olmadı. Lakin enflasyonla birlikte ortaya çıkan artış iktidar medyasının manşetlerini doldurdu. 2019 ve 2020 yıllarında da tıpkı senaryo yaşanıyor. Sunumunu Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın yaptığı Yeni İktisat Programı’na nazaran 2019 yılı gayri safi ulusal hasıla iddiası 4,4 trilyon lira.

Buna nazaran 2019 yılında ziraî destekleme için ayrılması gereken meblağın 44 milyar lira olması gerekiyordu. Lakin 2019 bütçesinde ayrılan hisse yalnızca 16,1 milyar lira olmuştu. 2020 yılı için ise 22 milyar liralık ziraî dayanak öngörülüyor. Öte yandan tekrar hükümetin iktisat programına nazaran 2020 yılı gayrisafi ulusal hasılası 5,1 trilyon lira olacak. Münasebetiyle 51 milyar lira ziraî takviye verilmesi kanuna nazaran zorunluyken, bütçeden ziraî takviye için ayrılan hisse bunun yarısı bile edemedi.

AKP, yürürlüğe soktuğu maddeyi 14 yıldır uygulamıyor

♦ 2007: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 8,8 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 5,5 milyar TL

♦ 2008: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 9,9 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 5,8 milyar TL





♦ 2009: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 10 milyar tl
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 4,5 milyar TL

♦ 2010: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 11,6 milyar TL
AKP’ni bütçede ayırdığı kaynak: 5,8 milyar TL

♦ 2011: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 13,9 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 6,9 milyar TL

♦ 2012: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 15,7 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 7,5 milyar TL

♦ 2013: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 18 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 8,6 milyar TL

♦ 2014: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 20,4 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 9,1 milyar TL

♦ 2015: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 23,4 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 9,9 milyar TL





♦ 2016: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 26 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 11,5 milyar TL

♦ 2017: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 31,1 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 12,7 milyar TL

♦ 2018: Kanuna nazaran ayrılması gereken kaynak: 37,4 milyar TL
AKP’nin bütçede ayırdığı kaynak: 14,5 milyar TL