Catandaş üç kuruş maaşlarla zar sıkıntı geçinmeye çalışırken devletin 3, hatta 4 farklı kurumundan çifter çifter yüklü maaşlar alıp günlerini gün eden torpilli bürokratların keyfini kaçıracak vergi uyarısı geldi.
Devlet ya da özel dalda çalışıp birden fazla kurum ya da patrondan maaş alan tüm ücretlilerin bu ek gelirlerini Maliyeye ayrıyeten beyan edip ek vergi ödemeleri gerekiyor. Aksi halde Maliyenin bu bireyleri tespit etmesi halinde ödenmeyen vergiyle birlikte bir o kadar da ceza ve faizi bu şahıslardan gerekirse haciz yoluyla alıyor. Birden fazla yerden maaş ve fiyat alan torpilli bürokratların birçoklarının bu kuralı çiğnediğini tez eden uzmanlar, Maliye'nin devletten vergi kaçıran bu bireylerin peşine düşülüp düşülmediğini kamuoyuna açıklaması gerektiğini söylediler.
GELİR YÜKSEK VERGİ DÜŞÜK
Bu düzenleme çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi alınması, yani vergide adaletin sağlanması hedefiyle mevzuata eklenmişti. Mevcut sisteme nazaran yıllık geliri 18 bin liraya kadar olanlardan yüzde 15 gelir vergisi alınıyor. Geliri 40 bin, 98 bin ve 148 bin liraya kadar çıkanlardan ise sırasıyla yüzde 20, yüzde 27 ve yüzde 35 oranlarında gelir vergisi kesintisi yapılıyor. Olağanda fiyat geliri elde edenlerin beyannamesini patronlar yapıyor.
Birden fazla işyerinde çalışan bireylerin beyannamesini de her bir patron farklı ayrı verip stopaj yoluyla vergisini ödüyor. Lakin birden fazla patrondan elde edilen her bir geliri başka ayrı daha düşük vergi dilimine karşılık gelse de bu gelirler toplandığında daha üst vergi dilimine giriyor.
Hasebiyle bu bireylerin örneğin yüzde 15 ya da yüzde 20'lik vergi oranlarından değil yüzde 27 ve yüzde 35'lik vergi oranlarından vergilendirilmesi gerekiyor. Beyan durumunda patronun ödediği vergiler düşülüyor, ortaya çıkan ek verginin tahsilatı yapılıyor.
Uzmanlar, birden fazla yerden maaş ya da fiyat alan çok sayıda bürokratın bu kuralı bilmediği ya da daha fazla vergi ödememek için beyanname vermediğini belirtirlerken, “Gelir Yönetimi şayet isterse bu şahısların tamamını ortaya çıkarabilir. Bu durumda bu bireylerden hem vergi cezası hem de faizi tahsil edilir” dediler.
Ayrıyeten beyanname verilmesi gerekiyor
Gelir Vergisi Kanunun 86'ncı hususunun 1/b fıkrasına nazaran, Türkiye'de birden fazla patrondan maaş ya da fiyat geliri elde edenler, bu gelirleri gelir vergisi tarifesindeki ikinci dilimi aşması durumunda vergi dairelerine ayrıyeten beyanname vermesi gerekiyor. Gelir vergisi tarifesine nazaran bu yıl ikinci patrondan elde edilen yıllık gelir hududu 40 bin lira.
Hasebiyle ikinci patrondan elde edilen maaş ya da fiyat geliri 40 bin lirayı aşan herkesin hem birinci hem de ikinci gelirinin (vergi öncesi) tamamını önümüzdeki yıl mart ayında beyan etmesi ve ortaya çıkacak tüm vergileri ödemesi gerekiyor. 2018 yılı gelirlerini mart 2019'da beyan etmeyenler ise cezalı duruma düştü.
Erdoğan Süzer/Sözcü