Çiğneme ve çiğneme bozukluğu

Çiğneme, katı besinin azı dişler vasıtası ile öğütülmesi ve lokmanın yutulmaya hazır hale getirilmesi olarak tanımlanan bir fonksiyondur. Çiğneme fonksiyonu katı besinin dudaklarla kabulü ile başlar. Besin ön dişler tarafından kesilir, lisanın yukarı ve yana hareketi ile azı dişler kesimine taşınır. Bu yerde öğütme süreci yapılır ve bu esnada besin salya ile karıştırılır. Tükrük enzimlerinin de yardımı ile lokma haline dönüştürülen besin, lisanın geri hakikat hareketi ile yutak ortamına yanlışsız iletilir ve yutma süreci tamamlanır.

Çiğneme fonksiyonu sonradan öğrenilen bir davranıştır. Evlat altıncı ayda çiğneme fonksiyonu gelişmeye başlar ve dokuzuncu aya gerçek hareket gelişmeye devam eder. Deneyim ile birlikte çiğneme aktifliği artar. Aileler deneyimin arttırılmasında çok değerli bir rol oynar. Evladın çiğneme deneyiminin artması için yumuşak ve küçük ölçülerde besinlerle başlanarak giderek besinin ölçüsünü ve çiğnemeyi zorlaştıracak kıvamlara yanlışsız ilerlenmelidir. Yirmidördüncü ayda evlat alışılagelmiş öğünü alıyor durumda olmalıdır ve dört yaşında gelişmiş çiğneme yeteneğine ulaşmalıdır.

Çiğneme fonksiyonu kimi çocuklarda gelişim basamaklarına tutarlı olarak gerçekleşmez. Gelişimsel, medikal yahut oral motor meseleleri olan birçok evlat katı besinleri öğütme ve yutmada zorluk yaşar. Bu mesele kendini evladın ağzına verilen besini dışarı atması, besini yanakta biriktirip tutması, tam çiğnenmemiş besini yutmaya çalışması, yutma esnasında öğürme ve boğulma yaşaması, çiğnemeyi dudak ve lisan arasında sıkıştırma hareketi ile yapmaya çalışması, emme formunda besini öğütmeye çalışması üzere durumlarla kendini gösterir. Bu yüzden evladın çiğneme yeteneğinin erken devirde kıymetlendirilmesi ve tedavi gayelerinin belirlenmesi çok kıymetlidir.