Cihad Nedir Ve Günümüzde Nasıl Olmalıdır

Cihad Nedir

Cihad ?????? “chd kökünden türemiş, bütün gücünü kullanma mânâsına gelen Arapça bir kelimedir Diğer bir açıdan o, insanın güç ve takatini sonuna kadar sarfederek her türlü meşakkati göğüsleyip belli bir hedefe yürümesi mânâsını ihtiva eder ki, bu tarif cihadın şer’î mânâsına daha yakındır “Cihad sözcüğü, İslâm’ın zuhuruyla ayrı bir hususiyet kazanarak Allah yolunda kavga vermenin adı olmuştur Bugün cihad denince de akla gelen mânâ budur Allah yolunda verilen kavga, içe doğru ve dışa doğru olmak üzere iki cephede cereyan eder İçe doğru verilen mücadeleyi, insanın kendi özüne erme gayreti, dışa doğru verilen mücadeleyi de başkalarını özlerine erdirme ameliyesi olarak tarif edebiliriz Bunlardan birincisine “büyük cihad, ikincisine de “küçük cihad, denir ki, birincisiyle; insanın kendi özüyle arasın*daki engelleri aşıp nefis ma’rifetine ve neticede de marifetullah, muhabbetullah ve zevki ruhanîye ulaşması, ikincisiyle de, imanla insanlar arasındaki manialar bertaraf edilerek, herkesin imâna ulaştırılması ve ma’rifeti İlâhî ile tanıştırılması esas alınmıştır Cihad, bir bakıma insanın yaratılış gayesidir ve yeryüzünde ondan daha önemli bir vazife yoktur Eğer aksi doğru olsaydı Allah, peygamberlerini o vazife ile gönderirdi Hz Âdem’den bu yana, nebi olsun, veli olsun, Allah’ın bütün seçkin kulları, bu seçkinliğe büyük ölçüde kılıçların gölgesi altında veya nefis muhasebesi sayesinde ulaşabilmişlerdir

Hiçbir mazeretleri olmadığı halde cihaddan geri duranlarla, durmadan cihad eden ve ömrünü bu uğurda tüketen insanlar arasında, başka amellerle kapatılması mümkün olmayan büyük derece farkları vardır Bu mânâyı ifade eden bir ayette şöyle denmektedir:


?? ????????? ????????????? ???? ?????????????? ?????? ??????? ????????? ????????????????? ??? ??????? ????? ??????????????? ????????????? ??????? ????? ??????????????? ??????????????? ????????????? ????? ????????????? ???????? ??????? ?????? ????? ???????????? ????????? ????? ??????????????? ????? ????????????? ??????? ????????


“Müminlerden geçerli bir özrü olanlar dışında, oturanlar ile, malları ve canlarıyla Allah yolunda cihad edenler bir olmaz Allah malları ve canlarıyla cihad edenlerin derecelerini oturanlardan üstün kıldı Gerçi Allah, hepsine de güzellik (cennet) vaadetmiştir ama, mücahitleri, oturanlara nazaran çok büyük bir ecirle üstün kılmıştır (Nisâ, 4 95)

Cihadın önemi mevzuunda Allah Rasulü de şöyle buyurmaktadır:


?????????? ?????? ???????? ??? ??????? ???? ????? ??????? ????? ???????? ????? ??????? ????? ????????


“Ah ne kadar arzu ederdim ki, Allah yolunda öldürüleyim, sonra tekrar diriltileyim, sonra yine öldürüleyim, sonra tekrar diriltileyim, sonra yine öldürüleyim1 Eğer söz uzamayacak olsaydı, Allah Rasulü, bu ifadeyi kim bilir kaç defa tekrar edeceklerdi Esasen burada kasdolunan da, Allah yolunda sonsuz sayıda öldürülüp diriltilme arzusunu ifade etmektir Düşünün ki, bu temenni, Nebiler Sultanı Aleyhisselam Efendimiz’den gelmektedir Yine buyuruyor ki;


??????? ????? ??? ??????? ????? ?????? ???? ?????????? ????? ????????? ????????? ?????? ????????? ???? ?????????? ????? ???? ?????????? ????? ????????? ????????????? ????????? ???????? ??? ??????? ????? ?? ?????????? ????? ???? ?????????? ????? ?????????

“Bir gün Allah yolunda sınır muhafazasına bağlı kalıp nöbet beklemek (sevabı) dünyadan ve dünya üstündeki herşeyden hayırlıdır Sizden birinizin kamçısının cennetten işgal ettiği az bir yer de dünyadan ve dünya üstündeki herşeyden hayırlıdır Kulun Allah yolunda yürüyeceği bir akşam yürüyüşü yahut bir sabah yürüyüşü de dünyadan ve dünya üstündeki herşeyden hayırlıdır 2

1 Buhârî, Îmân, 26; Müslim, İmâre 103; Nesâî, Cihâd, 30
2 Buhârî, Cihâd 73; Tirmizî, Fedâilü’lCihâd, 25

Cihadın Çeşitleri

a) Büyük CihadKüçük Cihad

Cihadı asgar (küçük cihad), sadece cephelerde eda edilen bir cihad şekli değildir Bu şekilde bir anlayış, cihad ufkunu daraltmak olur Cihadın yelpazesi, şarktan garba kadar geniştir Bazan bir kelime, bazan bir susma, bazan sadece yüzünü ekşitme, bazan bir tebessüm, bazan bir meclisten ayrılma, bazan da bir meclise girme, kısacası, yaptığı her işi Allah için yapma ve bu yolda sevgi ve öfkeyi O’nun rızasına göre ayarlama, bütünüyle İslâmî cihadın şümulüne girer Bu şekilde hayatın her sahasında, cemiyetin her kesiminde, toplumu ıslah adına sürdürülen bütün gayretler bu cihad cümlesindendir Aile, yakın ve uzak akraba, komşu ve belde, derken daire daire bütün dünya sathında yapılan her cihad, cihadı asgardır

Cihadı asgar, bir mânâda maddîdir Manevî cepheyi teşkil eden büyük cihad (cihadı ekber) ise, insanın iç âlemiyle nefsiyle olan cihadıdır ki, bunların ikisi birden ifa edildiği zaman istenen denge tesis edilmiş olur Aksine bunlardan birisi eksik olduğu zaman cihad esprisindeki muvazene bozulur

Mümin, bu muvazene içerisinde yapacağı cihadla dirliğini ve diriliğini bulan insandır Ve o, cihadı bıraktığı anda öleceğini bilir Evet, mümin ağaç gibidir; meyve verdiği sürece canlılığını korur; meyve vermediği zaman da kurur gider

Ne kadar bedbin ve karamsar insan varsa hepsini tedkik edin, onların cihadı terketmiş olduklarını görürsünüz Bunlar, Hakk ve hakikatı başkalarına anlatmadıkları için, Allah da füyuzatlarını kesmiş; dolayısıyla da bunlar içleri itibariyle kaskatı ve kapkaranlık kalmışlardır Halbuki cihad edenler her zaman aşk u şevk içindedirler, içleri apaydın, duyguları dupduru, birleri bin etme peşindedirler Evet, her cihad, onlarda yeni bir cihad düşüncesi uyarır ve böylece salih bir daire teşekkül eder Her hayır, başka ve yeni bir hayra vesile olur; onlar da hayırlar içinde yüzer giderler


??????????? ????????? ?????? ????????????????? ????????? ??????? ???? ?????? ??????????????


“Amma, bizim uğrumuzda cihad edenleri elbette kendi yollarımıza eriştireceğiz Hiç şüphe yok ki Allah, iyi davrananlarla beraberdir (Ankebût, 2969) ayeti gönüllerimize bu hakikati duyurmaktadır

b) Allah’a Götüren Yollar

Allah’a giden çeşitli yollar vardır ve bu yolların sayısı mahlukatın nefesleri adedincedir Allah, kendisi için cihad edenleri mutlaka bu yollardan birine veya birkaçına hidayet eder Ne kadar hayır yolu varsa önlerine çıkarır ve şer yollardan onları korur

Allah’ın yolu Sıratı Müstakim’dir Onu bulan bir insan, her şeyde orta yolu tutmuş sayılır Artık o, gazapda, akılda, şehvette olduğu gibi, cihadda ve ibadetlerde de hep orta yolu takip eder Bu da Allah’ın insanı kendi yoluna hidayet etmesi demektir Fedakârlık derecesi ne olursa olsun, dışa karşı verilen bu kavga, bütünüyle cihadı asgara dahildir Ancak bunun küçük cihad olması, büyük cihada nisbetledir; yoksa bu cihadın küçük hiçbir tarafı yoktur; aksine kazandırdığı netice pek büyüktür Nasıl büyük olmasın ki, bu yolda gâzi olup cennete namzet olma, şehid olup berzah hayatını dipdiri yaşama ve her ikisinin sonunda Allah’ın rızasına erme söz konusudur Evet, böyle bir neticeyle sonuçlanan cihad nasıl küçük cihad olabilir ki?

Küçük cihad, dinin emirlerini fiilen yerine getirme ve o mevzuda mükellefin bekleneni eda etmesidir Büyük cihad ise, kin, nefret, hased, enaniyet, gurur, kibir ve fahir gibi nefis mekanizmasına ait ne kadar yıkıcı, tahrip edici ve insanî kemâlâttan alıkoyucu duygu ve düşünce varsa, bütününe karşı birden kavga ilân etmedir ki, hakikaten zor ve çetin bir cihaddır Bu sebeple de ona “büyük cihad denilmiştir

Hayatın ego yörüngeli olması önemli bir tehlikedir İnsan, maddî cihadda bulunduğu sürece çok kere kendini dinlemeye vakit bulamaz ve böylece bu tehlikeyi atlatmış olur Diğer önemli tehlike ise maddî cihad terkedildiği zaman baş gösterir ki, o da kalbî ve ruhî hayat adına pörsüyüp çürümektir Evet, bu duruma maruz kalan bir insanı kötü düşünceler dört bir tarafından sarar ve onun manevî hayatını felce uğratır Bu itibarla da maddî cihad yapmadan insanın kendini koruyup kollayabilmesi cidden zordur İşte zorlardan zor bu duruma işaret için Efendimiz, bir gazadan dönerken küçük cihaddan büyük cihada dönüldüğüne aşağıdaki ifadeleriyle işaret buyurmuşlardır

“Küçük cihaddan büyük cihada dönüyoruz Sahabe “Büyük cihad nedir? “Nefis ile olan cihaddır1 Aslında bunun mânâsı şudur: İman ettik, cihad yaptık, gaza şerefiyle şereflendik; belki biraz da ganimet aldık Bundan böyle üzerimize rahat ve rehavetin çökme ihtimali söz konusudur; hatta bazılarımızın nefsine kendini beğenmişlik duygusu bile gelebilir veya daha başka yollarla nefsi emmare, ruhlarımıza girip onu ifsad edebilir Demek ki, bizi bir sürü tehlike beklemektedir Onun için bundan sonra verilecek kavga, bir öncekinden daha çetin ve daha büyük olacaktır; mülahazasıyla daha bir gerilime geçerek sürekli tetikte bulunmak gerekecektir

Bu sözün muhatabı sahabeden ziyade, onlardan sonra gelenler ve bizler olsa gerek Dolayısıyla bu ölçüye çok iyi dikkat etmemiz icab edecektir Eğer bir insan cihadı bütünüyle dışa karşı yapılan davranışlara bağlıyor ve iç murakebeden uzak bulunuyorsa o insan, tehlike sınırları içinde dolaşıyor demektir
Selef’in Anlayışı

İslâm’ın yetiştirdiği büyük ve hakiki mürşidlerden hiç biri, cihadı tek yönlü olarak ele almamış; almamış ve demir par*mak*lık*lar arkasında bile hakkı neşretme gayretinden bir an dahi geri kalmamışlardır Bunlar, aynı zamanda Rableriyle olan müna*se*bet*le*rini de asla gevşetmemiş ve hizmetlerinin çapı ne derece geniş olursa olsun, kalp dairesini hiç mi hiç ihmale uğrat*mamışlardır Bu sayede veralardan duydukları her şey, onlarda yeni bir irfan peteğinin oluşmasına vesile olmuş ve böylece hep ihsan şuuruyla yaşamış; kendilerini her an Cenabı Hakk’ın murakabesinde hissetmiş ve bu amelleriyle Rablerine o derece kurbiyet ve yakınlık kazanmışlardır ki, Rab, onların gören gözü, tutan eli olmuş ve böylece de onların birleri bereketlenip binlere ulaşmıştır

Günümüz İnsanına Düşen

Günümüzün insanı, Cenabı Hakk’ı hoşnud edecek bir cihad yapmak istiyorsa ki öyle yapması lazımdır başkalarına hak ve hakikati anlatıp neşretmenin yanı sıra kendisini ve arzularını da kontrol altına alıp, ciddi bir iç murakabeye endekslenmelidir Yoksa, kendi kendini aldatma ihtimali çok kuvvetlidir Dolayısıyla da yaptığı şeylerin ne kendine, ne de başkalarına yararı olmayacaktır

Cihad eri, Allah’ı her şeye tercih edecek şekilde ihlaslı, samimi, yürekten ve gönül insanı olmalıdır Ancak o zaman, verilen mücadele faydalı ve kalıcı olur Evet o, başkalarına karşı demagoji yapıp zihinlere faydalıfaydasız bir sürü malumat yığını aktarma yerine, onların kalp ve kafalarına mümkün olduğunca samimiyet, hüsnü niyet, içtenlik ve gönül adamı olma şuurunu yerleştirmeye çalışmalıdır

Cihad, bir iç ve dış fetih dengesidir Onda hem erme, hem de erdirme söz konusudur İnsanın özüne ermesi, büyük cihaddır Başkalarını erdirmesi ise, küçük cihaddır Bunun biri diğerinden ayrıldığında, cihad cihad olmaktan çıkar Birinden miskinlik, diğerinden anarşi doğar Halbuki biz, Muhammedî bir ruhun doğmasını bekliyoruz Her meselede olduğu gibi bu meselede de, ancak ve ancak Allah Rasulü’ne ittiba ve uymakla mümkün olacaktır

Ne mutlu onlara ki, kendi kurtuluşları kadar başkalarının kurtuluşları için de yol ararlar Ve yine ne mutlu onlara ki, başkalarını kurtaralım derken, kendilerini unutmazlar!

Cihad, kıyamete kadar devam edecektir Zira biz ne denli insancıl davranırsak davranalım mutlaka küfründe ısrar eden kâfirler bulunacaktır Onun mevcudiyeti ise, bizim cihadımızın devam etmesi demektir Biz, herkese Rabbimizi anlatmakla mükellefiz ve dünyaya karşı hem manevî cihad hem de maddî cihadda muvaffak olmak zorundayız Aksi halde insanca yaşama hak ve imkânlarını kaybederiz

Bir dönemde atalarımız hep bunun kavgasını verdi Evet ’salip’ onun bu insanlık mefkûresine mani olmak isteyince, o da bu maniayı bertaraf etmenin çaresini güçlü olmada gördü Ecdadımızın, cihanla kavgasının mânâsı işte buydu Hâşâ ki, onlar gittikleri yerlere başka bir gaye için gitmiş olsunlar Ve yine hâşâ ki, onları harekete geçiren saik, ülkeleri istila etme sevdası olsun Onlar, i’layı kelimetullah’ın sevdalısıydılar ve tek dertleri cihanın dört bir yanında “Lâ ilâhe illallah hakikatinin duyurulmasını te’min etmekti Böylece, yeryüzünde karanlık tek nokta kalmayacak ve her taraf iman ışığı ile aydınlanacaktı Sanki onlar kendi dönemlerinde birer müezzin idiler Bulundukları asrın minaresinin başına çıkmış ezan okuyor ve bu şekilde bütün kainata dinlerini ilan ediyorlardı

Bizde her zaman milletin minaresinin başından, ordu dili ve silahların ******alarıyla, âfâkı aleme “Lâ ilâhe illallah, Muham*me*dü’r*Rasulullahı haykırma devam edegelmiştir Bizde istila, bizde tegallüp yoktur Hz Fatih’in, Hz Yavuz’un ve daha nice büyük hükümdarların bir müezzin gibi devlet minaresinin başında, dünyanın karanlık noktalarına, “Allah’tan başka ma’bud yoktur diye kükremeleri öyle müthiş bir müezzinliktir ki, siz her zaman bu müezzinliğin şahidlerini, Belgrad Ormanlarından Himalaya eteklerine kadar çok geniş bir sahaya yayılmış bulacak; okyanusların mevcelerinin bile bununla dalgalandığını görüp duyacaksınız Evet, bütün muzlim noktaları aydınlatmak, karanlık yerlere Rasulullah’ın adının ışığını götürmek ve dört bir yanı Kur’ân’ın envarıyla nurlandırmak için cihad, kıyamete kadar devam edecektir Ve müminler, devletler, milletler arası dengede ümmeti vasat olmanın hakkını vermek uğruna, maddî cihadı da sonsuza kadar devam ettireceklerdir

Millet olarak, biz de bu muallâ mevkiyi ihraz etmekle mükellefiz hedefimiz sadece ve sadece budur Zira, Allah bizim için


?????????? ????????????? ??????? ??????? ??????????? ????????? ????? ????????


“Sizi, insanlara şahid olasınız diye ümmeti vasat kıldım (Bakara, 2143) buyurmaktadır Bunun mânâsı, “sizi devletler arası müracaat mercii, muvazene unsuru ve istikametin şahidi yarattım demektir Allah (cc), bizi âlâyı illiyini insaniyete, maddîmanevî mükemmeliyete; âdeta Himalayalar’ın zirvesini ihraz etmeye, Hira Dağı’nın başına ulaşmaya, Rasuli Ekrem’in duyup hissettiklerini paylaşmaya; Allah mevhibesi olan aslımızla, özümüzle bütünleşmeye çağırıyor Ya o noktaya çıkma azmini yenileyecek ve aynı zamanda yaşama hakkını da kazanmış olacağız, ya da pes himmetlik edip halimizden razı olacak ve esfeli safilîne sukût edip, ayaklar altındakalacağız

Cihada Çok Güzel Bir Bakış açısı paylaşmakta fayda Vardır Forumtr'cilerle Paylaşamk istedim