Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Cilt Hastalıklarında Mikro Fototerapiler
Günümüzde Psoriasis Sedef, Vitiligo-Ala, Alopesi Saç kıran, egzama ve birçok cilt hastalıklarında Lazer ve Işık sistemleri aktif klinik sonuçları ve geniş güvenlikleri ile muvaffakiyetle kullanılmaktadır.
Cilt hastalıklarında güneş ve yapay güneş ışık kaynakları geçmişten beri kullanılmaktadır. Bu tedaviler Foto-tedavi başlığı altında sınıflandırılmıştır. Foto-tedaviler dalga uzunlukları belirlenmiş kişisel lambalar ile gerçekleştirilmektedir. Klasik UVB fototerapisi, PUVA, Dar bant UVB fototerapisi üzere. Ama bu tedavilerde marazlara spesifik bir ışınım dalga uzunluğunun olmaması ve tüm vücudun ışınıma maruz kalması temel düşüncelerdi. Bu tedavileri gören hastaların uzun periyodik takiplerinde deride erken yaşlanma, cilt kanserleri gelişme riskinde atışlar gözlenmiştir. Bu sonuçlardan yola çıkılarak Hedefe Yönelik Fototerapi geliştirilmiştir. Maksada Yönelik Fototerapi mikro-fototerapi yahut seçici fototerapi olarak da isimlendirilmektedir. Bu usulle klasik fototerapilerde verilebilenden çok daha yüksek ultra viole-UV dozları kısa müddet içinde, yalnızca tedavi edilmek istenen hastalıklı meydana uygulanabilmektedir.
Amaca Yönelik Foto-tedaviler içerisinde yan alan 308 nm monokromatik-tek dalga uzunluğu son periyotta ön plana çıkmaktadır. Bunlara 308 nm MEI sistemleri denilmektedir. (MEI; monokromatik yani tek dalga uzunluğu içeren ışık manasına gelmektedir.) Yapılan çok sayıda klinik çalışmada, başta psoriasis ve vitiligo olmak üzere birçok dermatolojik hastalıklarda epeyce başarılı sonuçlar bildirilmektedir.
MEI Tedavi sistemlerinin Lazer ve Lazer dışı MEI olmak üzere iki farklı tipi geliştirilmiştir.
Lazer MEI tedavi sistemleri; lazer tedavilerde kullanılabilecek ülkü ve tutarlı bir kuvvet kaynağıdır. Fiber optik bir kablo ile hastalıklı yere uygulanmaktadır. Lazer ışınımın tatbik alan boyutu kullanılan lazer modellerine nazaran 14 mm ile 30 mm arasında değişmektedir. Fakat bu pratik boyutları geniş alan tutulumlu cilt marazları için düşük pratik meydanı ve uzun tedavi müddeti mealine gelmektedir. Bir vesair dezavantajı ise pratik meydanının merkezindeki kuvvet yoğunluğunun, muhitten yaklaşık 1.3-1.8 kat ziyade olmasıdır. Bu pratik merkezinde ve atımlarla çakışan ortamlarda çokça doz birikimi ile yanık ve su toplaması üzere yan tesirler manasına gelmektedir. Lazer sistemleri pahalı sistemlerdir.
Lazer olmayan MEI tedavi sistemleri; tek dalga uzunluğuna sahip- monokromatik ışık kaynakları kullanılarak illetlere spesifik ve tutarlı bu sistemler geliştirilmiştir. 308 nm dalga uzunluğu en sık kullanılanıdır. Fleksible bir kablo ile hastalıklı ortama uygulanır. Pratik sahası 30 cm2, 2 cm2 ve 1 cm2 arasında değişmektedir. Böylelikle tedavilerde daha geniş sahalara süratli tatbik kolaylığı sağlanmaktadır. Klinik karşılaştırmalı çalışmalar hastalıklardaki aktifliğinin lazere eşdeğer olduğunu göstermektedir. Tedavi maliyetleri lazer sistemlerinden daha ucuzdur.
MEI tedavi sistemlerinin klinik tasarruf ortamları;
* Psoriais- Sedef Illeti
* Vitiligo- Ala Illeti
* Alopesi- Saç kıran Illeti
* Atopik Dermatitis-Kronik egzama
* Seborek Detaititis-Yağlı egzama
* Tedavilere dirençli lokal egzamalar; mahsusen el içi ve ayak tabanı egzamaları
* Cilt gençleştirme
* Güneş hasarına bağlı gelişen lentigo üzere lekeler
* Aktinik Keratozis, Seboreik Karatozis üzere prekanseröz cilt marazları
* Mikozis fungoides ve lenfomatoid papilozis olarak isimlendirilen cilt lenfomaları
* Oral liken planus
* Hipopigmentasyon(deri rengi azalması); Stria alba ve Guttate hipomelanosis, skar-iz, yara ve yanık sonrası deri renk azalmalarında.
* Lökoderma(deride renk kaybı); Yaralanma, travma, lazer epilasyon yada vesair lazer tedavileri sonrası deri renk kayıplarında
MEI tedavi sistemlerinin kullanılabilmesi için;
* Hasta yaş had bulunmamaktadır.Çocuklarda itimatla kullanılabilmektedir.
* Tedavilerin başlanabilmesi için marazların stabil olması, yani yeni lezyonların çıkmaması ve eski lezyonlarda şikayetlerin artış göstermiyor olması gerekmektedir. Bu devirdeki hastalara öncelikle medikal tedaviler başlanır. Hastalık stabil olduktan sonra MEI tedavilerine geçilmektedir.
* Hastalarda güneş ve yapay ışık kaynaklarına karşı çok hassaslığının olmaması gerekmektedir.
* Hastada daha evvel Maling Melanoma, BCC ve SCC üzere cilt kanserlerinin olmaması yada bu kanserler cephesinde riskler taşımıyor olması gerekmektedir.
* Güneş ve ışığa karşı hassaslığı arttıran; ACE inhibötörü, NSAI, amodarone, fenotiazid, ciproflaxacine, protriptilin, nalidic asit, sulfonamidler, tetrasiklin, nifedipine, thiazid, katran, psoralene, griseofulvin, halojenli salisikanilid, birtakım besin boyaları ve besin ekleri kullanılmamalıdır.
* MEI tedavi sistemleri gayrı lazer tedavilerinde olduğu üzere yaz periyodunda kısıtlanmaz ve hastadan güneşten korunması istenmez. Tam bilakis tedaviler güneş periyodunda daha başarıldır.
* Gebelerde ve emziren analarda rahat ve inançlı kullanılabilmektedir.
Tedavi nasıl uygulanmaktadır;
* Tedavi pratikleri ve hasta değerlendirmeleri külliyen tabip tarafından yapılmaktadır.
* Hastanın tüm vücut sistemi ve tam dermatolojik değerlendirmesi ile marazlar cephesinde muayenesi son kademe değerlidir. Hastalıklı sahalar dermatolojik skorlama teknikleri ile ölçülerek vücut yaygınlık indeksleri ve hastalık şiddeti ölçülmektedir. Hastalıklı meydanlar tedavi öncesi fotoğraflanmaktadır. Tüm haber ve datalar bilgisayar ortamında arşivlenmektedir.
* Tedaviye başlamadan evvel hastanın cilt tipi belirlenir. Başlangıç iyi dozun hesaplanması için MED (minimal erythem dose=minimal kızarıklık oluşturan doz) testi yapılmaktadır. Bunun için hastanın sağlam derisine 3 farklı noktaya cilt tipine nazaran tatbik yapılmaktadır. Bu pratikten 1-2 gün sonra test sahaları kıymetlendirilerek hastaya spesifik dozlar ve tatbik müddeti belirlenmektedir.
* Her hasta ve hastalık için spesifik pahalar ve uygulanacak tedavi protokolleri belirlenmektedir.
* Kullanılan sistemin ergonomik yapısı ve tatbik başlık çaplarının çeşitliliği vücudun çetin (koltuk altı, saçlı deri, genital kesim ve parmak arası gibi) ve küçük yerlerinde bile pratiğin kolay, konforlu ve süratli yapılabilmesini sağlamaktadır.
* Illetlere spesifik dalga uzunluğu hastalıklı tüm yerlere tek tek uygulanır.
* Tatbik sırasında hastalıksız sağlam deri hususî yollarla korunur.
* Tedavi sırasında hasta yalnızca pratik tarafında hafif bir ısı artışı hissedebilmektedir. Yanma ve ağrı katiyetle oluşmamaktadır.
* Marazlara, başlanan dozlara, hastanın içtimaî konuuna nazaran hastaya spesifik tedavi programı çıkarılmaktadır.
* Hasta her seansta tekrar değerlendirilmekte ve fotoğraflanmaktadır.
* Tatbik mühleti 30 cm2 bir anatomik sahada en çokça 1.5 dakikadır.
* Seans aralıkları haftada 1-3 arasında değişmektedir. Hastalıklarda klinik yanıt alındıktan sonra seans aralıkları 1-2 ayda bir olacak formda uzmakatadır.
* Tedavi pratiği sonrası hastanın günlük ve içtimaî hayatında kısıtlamalar yapılmamaktadır.
* MEI tedavi sistemleri öbür medikal tedaviler ile birlikte kullanılabilmektedir.
Yan tesirler nelerdir?
* Eritem-kızarma; tatbik yanında seanstan 12-24 saat içerisinde kızarma oluşmaktadır. Bu güneş yanığına çok benzemektedir. Bu illete ve tatbikin dozuna bağlıdır. (Örneğin vitiligo hastalarında daha ziyade eritem gelişmektedir.) Bir kaç gün sonra kızarma hafif deri kuruması ve kepeklenme ile kaybolmaktadır.
* Blister(su toplaması); tatbik yanında yanık olabilmektedir. Bu külliyen pratiğin yanlış yapılmasından yada hekimin klinik aktiflik için yüksek dozlar seçmesinden kaynaklanmaktadır. Gelişen bu yanık iz bırakmaz ve kolay tedaviler ile düzelmektedir.
* Renk yoğunlaşması (hipepigmentasyon); bilhassa koyu tenlilerde tatbik alanında ve muhitindeki alışılagelmiş deride daha sarih olmak üzere renk yoğunlaşması gelişmektedir. (Bronzlaşma üzere.)
* El içi ve ayak tabanına yerleşen marazların tedavisinde daha uzun süren kırmızılık, ödem ve kuruluk gelişmektedir. Birtakım hastalarda bu yan tesire kaşıntıda eklenmektedir. Nemlendirici tasarrufu ile bu yan tesirler rahatlamakta ve 2-3 gün içerisinde kaybolmaktadır.
* Bu tedavilerin takiplerinde hastaların deri ve umum sistemlerin diğer önemli yan tesirlere rastlanmamıştır.
Günümüzde Psoriasis Sedef, Vitiligo-Ala, Alopesi Saç kıran, egzama ve birçok cilt hastalıklarında Lazer ve Işık sistemleri aktif klinik sonuçları ve geniş güvenlikleri ile muvaffakiyetle kullanılmaktadır.
Cilt hastalıklarında güneş ve yapay güneş ışık kaynakları geçmişten beri kullanılmaktadır. Bu tedaviler Foto-tedavi başlığı altında sınıflandırılmıştır. Foto-tedaviler dalga uzunlukları belirlenmiş kişisel lambalar ile gerçekleştirilmektedir. Klasik UVB fototerapisi, PUVA, Dar bant UVB fototerapisi üzere. Ama bu tedavilerde marazlara spesifik bir ışınım dalga uzunluğunun olmaması ve tüm vücudun ışınıma maruz kalması temel düşüncelerdi. Bu tedavileri gören hastaların uzun periyodik takiplerinde deride erken yaşlanma, cilt kanserleri gelişme riskinde atışlar gözlenmiştir. Bu sonuçlardan yola çıkılarak Hedefe Yönelik Fototerapi geliştirilmiştir. Maksada Yönelik Fototerapi mikro-fototerapi yahut seçici fototerapi olarak da isimlendirilmektedir. Bu usulle klasik fototerapilerde verilebilenden çok daha yüksek ultra viole-UV dozları kısa müddet içinde, yalnızca tedavi edilmek istenen hastalıklı meydana uygulanabilmektedir.
Amaca Yönelik Foto-tedaviler içerisinde yan alan 308 nm monokromatik-tek dalga uzunluğu son periyotta ön plana çıkmaktadır. Bunlara 308 nm MEI sistemleri denilmektedir. (MEI; monokromatik yani tek dalga uzunluğu içeren ışık manasına gelmektedir.) Yapılan çok sayıda klinik çalışmada, başta psoriasis ve vitiligo olmak üzere birçok dermatolojik hastalıklarda epeyce başarılı sonuçlar bildirilmektedir.
MEI Tedavi sistemlerinin Lazer ve Lazer dışı MEI olmak üzere iki farklı tipi geliştirilmiştir.
Lazer MEI tedavi sistemleri; lazer tedavilerde kullanılabilecek ülkü ve tutarlı bir kuvvet kaynağıdır. Fiber optik bir kablo ile hastalıklı yere uygulanmaktadır. Lazer ışınımın tatbik alan boyutu kullanılan lazer modellerine nazaran 14 mm ile 30 mm arasında değişmektedir. Fakat bu pratik boyutları geniş alan tutulumlu cilt marazları için düşük pratik meydanı ve uzun tedavi müddeti mealine gelmektedir. Bir vesair dezavantajı ise pratik meydanının merkezindeki kuvvet yoğunluğunun, muhitten yaklaşık 1.3-1.8 kat ziyade olmasıdır. Bu pratik merkezinde ve atımlarla çakışan ortamlarda çokça doz birikimi ile yanık ve su toplaması üzere yan tesirler manasına gelmektedir. Lazer sistemleri pahalı sistemlerdir.
Lazer olmayan MEI tedavi sistemleri; tek dalga uzunluğuna sahip- monokromatik ışık kaynakları kullanılarak illetlere spesifik ve tutarlı bu sistemler geliştirilmiştir. 308 nm dalga uzunluğu en sık kullanılanıdır. Fleksible bir kablo ile hastalıklı ortama uygulanır. Pratik sahası 30 cm2, 2 cm2 ve 1 cm2 arasında değişmektedir. Böylelikle tedavilerde daha geniş sahalara süratli tatbik kolaylığı sağlanmaktadır. Klinik karşılaştırmalı çalışmalar hastalıklardaki aktifliğinin lazere eşdeğer olduğunu göstermektedir. Tedavi maliyetleri lazer sistemlerinden daha ucuzdur.
MEI tedavi sistemlerinin klinik tasarruf ortamları;
* Psoriais- Sedef Illeti
* Vitiligo- Ala Illeti
* Alopesi- Saç kıran Illeti
* Atopik Dermatitis-Kronik egzama
* Seborek Detaititis-Yağlı egzama
* Tedavilere dirençli lokal egzamalar; mahsusen el içi ve ayak tabanı egzamaları
* Cilt gençleştirme
* Güneş hasarına bağlı gelişen lentigo üzere lekeler
* Aktinik Keratozis, Seboreik Karatozis üzere prekanseröz cilt marazları
* Mikozis fungoides ve lenfomatoid papilozis olarak isimlendirilen cilt lenfomaları
* Oral liken planus
* Hipopigmentasyon(deri rengi azalması); Stria alba ve Guttate hipomelanosis, skar-iz, yara ve yanık sonrası deri renk azalmalarında.
* Lökoderma(deride renk kaybı); Yaralanma, travma, lazer epilasyon yada vesair lazer tedavileri sonrası deri renk kayıplarında
MEI tedavi sistemlerinin kullanılabilmesi için;
* Hasta yaş had bulunmamaktadır.Çocuklarda itimatla kullanılabilmektedir.
* Tedavilerin başlanabilmesi için marazların stabil olması, yani yeni lezyonların çıkmaması ve eski lezyonlarda şikayetlerin artış göstermiyor olması gerekmektedir. Bu devirdeki hastalara öncelikle medikal tedaviler başlanır. Hastalık stabil olduktan sonra MEI tedavilerine geçilmektedir.
* Hastalarda güneş ve yapay ışık kaynaklarına karşı çok hassaslığının olmaması gerekmektedir.
* Hastada daha evvel Maling Melanoma, BCC ve SCC üzere cilt kanserlerinin olmaması yada bu kanserler cephesinde riskler taşımıyor olması gerekmektedir.
* Güneş ve ışığa karşı hassaslığı arttıran; ACE inhibötörü, NSAI, amodarone, fenotiazid, ciproflaxacine, protriptilin, nalidic asit, sulfonamidler, tetrasiklin, nifedipine, thiazid, katran, psoralene, griseofulvin, halojenli salisikanilid, birtakım besin boyaları ve besin ekleri kullanılmamalıdır.
* MEI tedavi sistemleri gayrı lazer tedavilerinde olduğu üzere yaz periyodunda kısıtlanmaz ve hastadan güneşten korunması istenmez. Tam bilakis tedaviler güneş periyodunda daha başarıldır.
* Gebelerde ve emziren analarda rahat ve inançlı kullanılabilmektedir.
Tedavi nasıl uygulanmaktadır;
* Tedavi pratikleri ve hasta değerlendirmeleri külliyen tabip tarafından yapılmaktadır.
* Hastanın tüm vücut sistemi ve tam dermatolojik değerlendirmesi ile marazlar cephesinde muayenesi son kademe değerlidir. Hastalıklı sahalar dermatolojik skorlama teknikleri ile ölçülerek vücut yaygınlık indeksleri ve hastalık şiddeti ölçülmektedir. Hastalıklı meydanlar tedavi öncesi fotoğraflanmaktadır. Tüm haber ve datalar bilgisayar ortamında arşivlenmektedir.
* Tedaviye başlamadan evvel hastanın cilt tipi belirlenir. Başlangıç iyi dozun hesaplanması için MED (minimal erythem dose=minimal kızarıklık oluşturan doz) testi yapılmaktadır. Bunun için hastanın sağlam derisine 3 farklı noktaya cilt tipine nazaran tatbik yapılmaktadır. Bu pratikten 1-2 gün sonra test sahaları kıymetlendirilerek hastaya spesifik dozlar ve tatbik müddeti belirlenmektedir.
* Her hasta ve hastalık için spesifik pahalar ve uygulanacak tedavi protokolleri belirlenmektedir.
* Kullanılan sistemin ergonomik yapısı ve tatbik başlık çaplarının çeşitliliği vücudun çetin (koltuk altı, saçlı deri, genital kesim ve parmak arası gibi) ve küçük yerlerinde bile pratiğin kolay, konforlu ve süratli yapılabilmesini sağlamaktadır.
* Illetlere spesifik dalga uzunluğu hastalıklı tüm yerlere tek tek uygulanır.
* Tatbik sırasında hastalıksız sağlam deri hususî yollarla korunur.
* Tedavi sırasında hasta yalnızca pratik tarafında hafif bir ısı artışı hissedebilmektedir. Yanma ve ağrı katiyetle oluşmamaktadır.
* Marazlara, başlanan dozlara, hastanın içtimaî konuuna nazaran hastaya spesifik tedavi programı çıkarılmaktadır.
* Hasta her seansta tekrar değerlendirilmekte ve fotoğraflanmaktadır.
* Tatbik mühleti 30 cm2 bir anatomik sahada en çokça 1.5 dakikadır.
* Seans aralıkları haftada 1-3 arasında değişmektedir. Hastalıklarda klinik yanıt alındıktan sonra seans aralıkları 1-2 ayda bir olacak formda uzmakatadır.
* Tedavi pratiği sonrası hastanın günlük ve içtimaî hayatında kısıtlamalar yapılmamaktadır.
* MEI tedavi sistemleri öbür medikal tedaviler ile birlikte kullanılabilmektedir.
Yan tesirler nelerdir?
* Eritem-kızarma; tatbik yanında seanstan 12-24 saat içerisinde kızarma oluşmaktadır. Bu güneş yanığına çok benzemektedir. Bu illete ve tatbikin dozuna bağlıdır. (Örneğin vitiligo hastalarında daha ziyade eritem gelişmektedir.) Bir kaç gün sonra kızarma hafif deri kuruması ve kepeklenme ile kaybolmaktadır.
* Blister(su toplaması); tatbik yanında yanık olabilmektedir. Bu külliyen pratiğin yanlış yapılmasından yada hekimin klinik aktiflik için yüksek dozlar seçmesinden kaynaklanmaktadır. Gelişen bu yanık iz bırakmaz ve kolay tedaviler ile düzelmektedir.
* Renk yoğunlaşması (hipepigmentasyon); bilhassa koyu tenlilerde tatbik alanında ve muhitindeki alışılagelmiş deride daha sarih olmak üzere renk yoğunlaşması gelişmektedir. (Bronzlaşma üzere.)
* El içi ve ayak tabanına yerleşen marazların tedavisinde daha uzun süren kırmızılık, ödem ve kuruluk gelişmektedir. Birtakım hastalarda bu yan tesire kaşıntıda eklenmektedir. Nemlendirici tasarrufu ile bu yan tesirler rahatlamakta ve 2-3 gün içerisinde kaybolmaktadır.
* Bu tedavilerin takiplerinde hastaların deri ve umum sistemlerin diğer önemli yan tesirlere rastlanmamıştır.
