Cilt Kanseri

Deri kanseri sıklığında son yıllarda artış olmuştur Bunda en onemli rolu ultraviyole oynar Işın, ısı, travmaya maruz kalmak; arsenik, katran, kurum, madeni yağlar,parafin ile uzun sureli temaslar deri kanseri sıklığını arttırırKarsinojen maddelerle calışan endustri işcilerinde bu tip kanserler gelişirİyileşmeyen yaralar,cilt hastalıkları,eski yanık sahalarında da kanser gelişme riski vardırAcık tenli, sarışın ve kızıllarda cilt kanseri sıklığı koyu tenlilere oranla cok daha fazla gorulur Cilt kanserlerine onculuk eden ceşitli lezyonlar da olabilirBunların erken tespit edilip tedavisinin yapılması cilt kanseri sıklığını azaltır Ceşitli bolgelerdeki iyileşmeyen yaralar oncu lezyonlardan olabilirVucutta eskiden beri var olan benlerde buyume, kuculme, kanama, kaşıntı, kabuklanma gibi şikayetler hekime başvurulmasını gerektirir Yaşla birlikte deri kanseri sıklığı artar

Deri kanserlerinin en sık gorulen uc tipi vardır:
1 Bazal hucreli kanser
2 Epidermoid kanser
3 Malign melanom

Bazal hucreli kanser % 85 baş boyun bolgesinde gorulurGenelde yuzeyden hafifce kabarık, ustu kabuklu, pullu, parlak, uzerinde kucuk damarcıklar bulunan olmak uzere ceşitli gorunumlerde olurlarCilt kanserlerinin en yavaş ilerleyeni ve başka uzak organlara en az yayılanıdır Genelde erken tanı konur, cok nadiren tekrarlar ve tedavisinde başta cerrahi olmak uzere kriyoterapi, kuretaj, radyasyon, laser, topikal 5 FU kullanılır

Epidermoid kanser 2 en yaygın gorulen cilt kanseridir Cildin en ust tabakasındaki atipik epidermal keratinositlerden gelişir Nadiren normal ciltte meydana gelebilmekle birlikte, genellikle guneşten hasar gormuş ciltte yada aktinik keratoz gibi oncu lezyonlardan gelişir Virusler, eski yanık alanları,iyileşmeyen yaralar , ceşitli cilt hastalıkları zemininde de gelişir Ceşitli sekillerde olabilirler İleri donemlerde genelde kotu kokuludurlarOldukca hızlı buyur, derin ve uzak dokulara doğru hızlı ilerler Tedavileri oncelikle cerrahidir Kanserin bulunduğu doneme gore ek tedavi prosedurleri uygulanır

Malign melanom deriye rengini veren pigmenti ureten, melanosit adı verilen hucreden gelişirEn oldurucu cilt kanseri tipidirGuneşe maruz kalan bolgelerde ozellikle sık gorulur(Kadınlarda bacaklar, erkeklerde govdede… ) Ceşitli renklerde (kırmızı, beyaz, mavi veya karışık renkli) , duzensiz sınırlı (koşeli, centikli vs) ve duzensiz yuzeyli olabilirler Hastalar lezyonlardaki kaşıntı, kanama, ulserasyon, boyut ve rengindeki değişikliklerden dolayı hekime başvururlar Eskiden vucutta var olan benlerden gelişebileceği gibi sonradan oluşan benlerin zemininden daha cok gelişirler Erken tanı son derece onemlidirCerrahi tedaviye ek olarak ceşitli ilaclar da kullanılır





Deri kanserleri gozle gorulebilen bolgelerde ortaya cıktığından genellikle erken devrede tanı konabilmekte ve tedavide başarı oranı bu nedenle yuksek olmaktadır Yuzunuzde, ellerinizde ya da vucudunuzda bir aydan daha uzun sure iyileşmeyen kapanmayan yara, fark ederseniz zaman gecirmeden doktorunuza başvurunuz Şupheli yaralardan ufak bir parca alınarak yapılacak olan patolojik inceleme ile yaranın kanser olup olmadığı belirlenecektir Ayrıca bu yolla ne tip bir yara ise buna gore uygun tedaviye karar verilecektir

Dudak, yuzun alt bolumu veya kulak kepcesi derisinde iyileşmeyen bir yara fark ederseniz şuphelenmeniz gerekir Deri kanserleri arasında klinik olarak en az zararlı olanı bazal hucreliolan tiptir Genellikle seneler surebilen yavaş bir gelişim gosterir Krater şeklinde ortası cukur bir yara etrafa doğru yavaş yavaş genişler Daha hızlı olarak aylar icinde gelişen deri kanseri ise yassı hucrelitiptir Klinik olarak daha kotu huylu olup yine zamanında ve cok yayılmadan teşhis konduğunda tamamen tedavisi mumkundur Daha da kotu prognoza sahip olan kanser olan Malign melanomhastalığında, deride daha once mevcut olan veya sonradan cıkan bir leke (ben) koyu siyah veya koyu mor renk değişikliğine neden olur; bazen de ortadaki bir lekenin etrafında daha kucuk lekeler gorulur Bunun dışında leke uzerinde kanama veya renk değişmesi olabilir

Baş veya boyun derisinde ozellikle buyukluğu artan siyah veya koyu mor renkli bir leke fark ederseniz muayene olmanız gerekir Onceden mevcut olan bir nevuste (ben) huy değişimi, renk değişimi, capında hızlı artış, uzerinde kanama, kabuklanma, tuylenme veya tuylerin dokulmesi, etrafında uydu yeni lezyonların oluşması durumunda mutlaka doktora başvurunuz Deri kanserleri genellikle guneş ışınlarının vucuda dik acıyla geldiği bolgelerde ve guneş ışınına uzun sure ve surekli maruz kalanlarda daha cok gorulur ve bu etki yıllar icinde birikim gosterir ve olasılık giderek artar (bazal hucreli ve yassı hucreli tipler) Malign melanoma ise coğunlukla guneşten uzak kapalı odada uzun sureli calışıp daha sonra birden orneğin yaz tatilinde kısa sureli fakat cok şiddetli guneş ışınına maruz kalanlarda gorulebilir

Atmosferdeki ozon tabakasının gunumuzde kullanılan bazı maddelerin oluşturduğu cevre kirliliğine bağlı olarak tahrip olması sonucunda guneş ışınlarının zararlı etkisi giderek artmaktadır Bu nedenle guneş ışınlarından korunmak, ozellikle bu etkinin cok arttığı saatlerde guneşe cıkmamak (saat 1016 arası) ya da guneş ışınından koruyucu kremler kullanılması, geniş golgelikli şapkalar giyilmesi onerilmektedir Deri yuzeyinde oluşabilecek yaraların erken devrede tedavisi cok daha kolay ve başarı oranı daha yuksektir

Deri kanserlerinin sık gorulduğu bir bolge de alt dudaktır Ozellikle erkeklerde daha sık gorulmekte ve zaman kaybedildiğinde yara genişlemekte tum dudağı tutabilmekte, hatta buradan boyun bezelerine (lenf bezi) ve diğer organlara (akciğer, kemik) yayılabilmektedir Yine erken devrede tanı konduğunda tamamen tedavisi mumkundur

Deri kanserlerinde birinci tedavi seceneği cerrahi tedavi yani kanserli kısmın yeteri kadar dışından cıkarılması ve oluşan doku eksikliğinin hastanın başka bolgesinden aktarılan kendi dokuları ile onarılmasıdır Kanser cerrahisinde birinci amac tum kanserli kısımların cıkarılmasıdır Eğer cerrahi olarak cıkarılabilmesi mumkun olmayacak kadar genişlemiş ya da kontrol edilemeyecek şekilde diğer bolgelere ya da organlara yayılım olmuşsa radyoterapi (ışın tedavisi) ve kemoterapi (ilac tedavisi) gibi diğer yontemlere başvurulur