Gokturkler Cin Kaynakları
Cin Kaynakları Gokturkler Hakkında Bilgi
Gokturkler veya KokTurkler Orta Asya ve Cin'de yaşamış Turk toplumu Gokturkler inanc ve duşunce yapılarına gore Goktanrı (Tanrı veya Tengri) tarafından devlet kurma gorevinin kendilerine verildiğine inanır ve bu doğrultuda hareket ederlerdi Bu yuzden kendilerini Gokturk olarak tanımlamışlardır Turk adı ilk kez Gokturkler donemine ait Orhun Yazıtları'nda gecmektedir
GokTurk hakanlığı cağında, daha doğrusu 69 asırlarda Orta Asya'da tarihi rol oynayan toplulukların, ceşitli adlar altında gruplaşan Tolesler olduğu anlaşılmaktadır Turkce Toles kelimesi, ihtimal asıl, kok, temelmanalarına gelmektedir
Tolesler (Tolos, Tolis, Cince'de T'ie lo, T'ieh le), Cin kaynaklarında eski Hun boylarından olarak zikredilen ve butun Orta Asya'ya yayılmış kalabalık Turk kutleleri butunudur Toles boylarının, taşıdıkları adlar henuz tamamen cozulememiş olmakla beraber, Hunlardan geldikleri ve umumiyetle dil ve orflerinin GokTurklerinkinin aynı olduğu belirtilmiştir Bazı Cin kayıtlarına gore, Tabgaclar devrinde (386534), yuksek tekerlekli araba kullandıklarından dolayı Kaoku (Chaoch'e yuksek tekerlek) diye adlandırılan bir kısım Toles kabileleri, diğer Turkler gibi kendilerini kurt ata'dan turemiş kabul ederlerdi Ayrıca, T'angshu'da (Cin T'ang sulalesi 618906 yıllığı) da 15 Toles kabilesinin adlan verilmiştir
Cin kaynaklarının acıkca belirttikleri uzere, Asya Hunlarından iniyorlardı Başbuğ ailesi olan Aşına soyunun bir dişi kurttan turediğine dair o cağda pek yaygın olduğu anlaşılan rivayetler, GokTurklerin erken tarihini efsanelerle karıştırmaktadır Ancak kurttantureme geleneğinin, Asya Hunları arasında da mevcut olması ve kurt ata'nın Turkleri dar, gecilmez yollardan selamete ulaştırdığı (Bozkurt Destanı'nın aslı) rivayetinin Hunlarda gorulmesi, GokTurklerin Hunlara nispetini ortaya koymaktadır Aşına ailesinin, yalnız bir erkek cocuk hayatta kalmak uzere, katliama uğramış olduğu rivayetini, Tsuku (aslında Asya Hun devletinde bir unvan) adlı Hun ailesine mensup Mengsun tarafından kurulan Kuzey Liang Hun Devletinin, 439'da Tabgaclar tarafından yıkılması hadisesine bağlamak mumkundur Suishu'ya (Cin yıllığı, 581618) gore, bu Hun devletinde idareyi elinde tutan Tsuku (Chuch'u)'ler imha edildiği zaman, Ashihna (Aşına) kolu, 500 ailelik bir kutle halinde, Kansu bolgesinden gocerek, Juanjuanlara sığınmışlardı GokTurklerin nuvesini teşkil ettiği belirtilen ve Mengsun'un oğlu Ancu ve sonra torunu Şu'nun oldurulmesi uzerine once Hsihai'da iken sonra Altaylar'a nufuz eden bu kutle, Chuch'uler (Tsuku) yolu ile de Asya Hunlarına bağlanmaktadır ve hatta, bu kısa goc hareketini idare eden Aşına soyunun, Guney Hun tanhuları yolu ile Motun'un mensup olduğu unlu T'uko (Tuku) ailesinden gelmesi kuvvetle muhtemeldir Kurt ata inancı dolayısıyla GokTurk hakanlık belgesi, altından kurt başlı sancak (tuğ) olmuştur
Cin Kaynakları Gokturkler Hakkında Bilgi
Gokturkler veya KokTurkler Orta Asya ve Cin'de yaşamış Turk toplumu Gokturkler inanc ve duşunce yapılarına gore Goktanrı (Tanrı veya Tengri) tarafından devlet kurma gorevinin kendilerine verildiğine inanır ve bu doğrultuda hareket ederlerdi Bu yuzden kendilerini Gokturk olarak tanımlamışlardır Turk adı ilk kez Gokturkler donemine ait Orhun Yazıtları'nda gecmektedir
GokTurk hakanlığı cağında, daha doğrusu 69 asırlarda Orta Asya'da tarihi rol oynayan toplulukların, ceşitli adlar altında gruplaşan Tolesler olduğu anlaşılmaktadır Turkce Toles kelimesi, ihtimal asıl, kok, temelmanalarına gelmektedir
Tolesler (Tolos, Tolis, Cince'de T'ie lo, T'ieh le), Cin kaynaklarında eski Hun boylarından olarak zikredilen ve butun Orta Asya'ya yayılmış kalabalık Turk kutleleri butunudur Toles boylarının, taşıdıkları adlar henuz tamamen cozulememiş olmakla beraber, Hunlardan geldikleri ve umumiyetle dil ve orflerinin GokTurklerinkinin aynı olduğu belirtilmiştir Bazı Cin kayıtlarına gore, Tabgaclar devrinde (386534), yuksek tekerlekli araba kullandıklarından dolayı Kaoku (Chaoch'e yuksek tekerlek) diye adlandırılan bir kısım Toles kabileleri, diğer Turkler gibi kendilerini kurt ata'dan turemiş kabul ederlerdi Ayrıca, T'angshu'da (Cin T'ang sulalesi 618906 yıllığı) da 15 Toles kabilesinin adlan verilmiştir
Cin kaynaklarının acıkca belirttikleri uzere, Asya Hunlarından iniyorlardı Başbuğ ailesi olan Aşına soyunun bir dişi kurttan turediğine dair o cağda pek yaygın olduğu anlaşılan rivayetler, GokTurklerin erken tarihini efsanelerle karıştırmaktadır Ancak kurttantureme geleneğinin, Asya Hunları arasında da mevcut olması ve kurt ata'nın Turkleri dar, gecilmez yollardan selamete ulaştırdığı (Bozkurt Destanı'nın aslı) rivayetinin Hunlarda gorulmesi, GokTurklerin Hunlara nispetini ortaya koymaktadır Aşına ailesinin, yalnız bir erkek cocuk hayatta kalmak uzere, katliama uğramış olduğu rivayetini, Tsuku (aslında Asya Hun devletinde bir unvan) adlı Hun ailesine mensup Mengsun tarafından kurulan Kuzey Liang Hun Devletinin, 439'da Tabgaclar tarafından yıkılması hadisesine bağlamak mumkundur Suishu'ya (Cin yıllığı, 581618) gore, bu Hun devletinde idareyi elinde tutan Tsuku (Chuch'u)'ler imha edildiği zaman, Ashihna (Aşına) kolu, 500 ailelik bir kutle halinde, Kansu bolgesinden gocerek, Juanjuanlara sığınmışlardı GokTurklerin nuvesini teşkil ettiği belirtilen ve Mengsun'un oğlu Ancu ve sonra torunu Şu'nun oldurulmesi uzerine once Hsihai'da iken sonra Altaylar'a nufuz eden bu kutle, Chuch'uler (Tsuku) yolu ile de Asya Hunlarına bağlanmaktadır ve hatta, bu kısa goc hareketini idare eden Aşına soyunun, Guney Hun tanhuları yolu ile Motun'un mensup olduğu unlu T'uko (Tuku) ailesinden gelmesi kuvvetle muhtemeldir Kurt ata inancı dolayısıyla GokTurk hakanlık belgesi, altından kurt başlı sancak (tuğ) olmuştur