Çocuğunuz şehla mı şaşı mı?

Bilhassa çocuklarda daha fazla görülen şaşılığı ve çare edilmediğinde neden olabileceği problemleri Hisar Intercontinental Hospital Göz Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanı Op Dr Faruk Eroğlu ile konuştuk
*
Şaşılık nedir?*
Millet aralarında göz kayması olarak da tanıdık şaşılık, çocukluk çağı hastalıkları içerisinde en sık görülenlerin ve zamanında müdahale edilmediğinde tedavisi olası olmayan görme kaybına niçin olabilecek bir hastalıktır Düz karşıya bakan bir kişinin iki gözünün aynı istikamette olmaması yani bir göz karşıya bakarken diğer gözün burun, kulak, yukarıya ya da aşağıya içten kaymasıdır Şehla manzara, şaşılığın bütün karşılığı olmayıp daha fazla yalancı kaymalar için kullanılan bir tariftir *
*
Şaşılık niçin olur?*
Şaşılığın genelde açıklanmış bir sebebi yoktur oysa büyük bir kısmı kalıtımsaldır Çocuklardan birinde veya ailede varsa diğer çocuklarda şaşılık gelişme ihtimali yüksektir Yüksekten düşme, ateşli hastalık, havale geçirme ve erken doğum zeminde olan bir şaşılığı ortaya çıkarabilir Görme kaybı yapan sebepler kayıtlı bir vakit sonradan gözün kaymasına yol açabilirler Görme kaybı çok küçük yaşta olursa göz içeriye yani burun tarafına içten kayar, ileri yaşlarda görme kaybı olursa göz açık havada yani kulak tarafına kayar Travma, menenjit, beyin tümörü, beyin kanaması, şeker, yüksek kan basıncı ve guatr, göz sinirlerinde felç yaparak göz kaymasına neden olabilir Tekrar Multiple Skleroz dediğimiz bir takım sinirsel hastalıklar da göz kayması ile belirti verebilir
*
Şaşılığın belirtileri nelerdir?
Gözün belirli bir yöne kayması en manâlı belirtidir Başlangıçta nadiren kayma görülebilir Çocuk, yorgun olduğunda veya uykudan yeni uyanıp dikkati azaldığı zamanlarda daha pozitif kayma ortaya çıkabilir Kafanın belirtilmiş bir yöne eğilmesi, televizyona fazla yakından bakılması ve gözlerde titreşim öteki belirtilerdir Bazen güneşe çıkıldığı vakit çocuğun kayma olan gözünü kısarak baktığı fark edilebilir Bu, dışa içten olan kaymalarda oldukça erken saptanan bir belirtidir Doğuştan katarakt veya göz içi tümörlerinde kayma ile beraber karşıdan bakıldığında göz bebeğinde beyazlık da görülebilir İleri yaşlarda birdenbire ortaya meydana çıkan göz kaymalarında hasta baktığı her şeyi çift görebilir Bu şikayet birkaç ay içerisinde kaybolur En fazla korktuğumuz ise hafif olan ve ailelerin fark edemediği ufak kaymalardır Diğer göz sağlam olduğu için çocuk büyüyünceye değin gözden kaçabilir ve tembellik yerleşir Bu sebeple en küçük kayma şüphesinde bile çocukların ayrıntılı muayene edilmeleri şarttır
*
Teşhis nasıl konulur?
Epeyce kolaydır Her yaştaki çocuğa şaşılık muayenesi yapılabileceği unutulmamalıdır Bu sebeple çocuk büyüyünceye dek beklenilmeli diye bir yaklaşma kuşkusuz içten değildir Muayenede dikkat edilmesi gereken nokta şaşılığın gözlük kusuruna alt olup olmadığıdır Bunun için ilaçlı muayene yapılması şarttır Bu muayenede çocuğa göz bebeğini büyüten ilaç damlatılır ve 12 saat bekletilir Peşinde gözlük muayenesi tekrarlanır
*
Nasıl çare edilir?
Şaşılık tedavisi ne değin erken yaşta başlarsa tedavinin galibiyet derecesi öyle fazla olur Tedavi başarısındaki önemli olan diğer bir nokta şaşılığın bir ya da iki favori olup olmadığıdır Eğer hep benzer göz kayıyorsa tedavide başarılı olma olasılığı daha azdır İki gözün aniden kaydığı hastalarda ise tembellik daha az olduğu için başarı oranı da fazladır Şaşılık tedavisi gözlük, ameliyat ve kapatma ile yapılır Yüksek hipermetrop gözlük kusuruna ast olan şaşılıklarda sadece gözlük tedavisi tatmin edici olur Oysa hastanın asgari 18 yaşına dek gözlüğe devam etmesi gerekir Böyle hastalarda ameliyatın faydası değil zararı bile olabilir Gözlüğe yan olmayan şaşılıklarda eğer yalnızca bir gözde kayma varsa gecikilmeden ameliyat yapılmalıdır Ameliyat için hastanın 1,52 yaşını geçmemesi gerekir İki favori aniden kayma varsa 56 yaşlarına değin beklenebilir Sadece bir gözde kayma olan hastalarda gözlük veya ameliyat gerekse bile kapatma tedavisinin yapılması şarttır Kapatma, tembel olan gözün görme derecesinin artırılması için zorunlu olan bir tedavidir Şaşılığın lazerle hakiki anlamda tedavisi yoktur Ameliyatı bıçakla yapılan bir tedavidir Ancak 18 yaşın üzerinde gözlük kullanan ve gözü kayan hastalarda lazer tedavisi gözlüğü ortadan uyandırmak için yapılabilir*
*
*