Çocuğunuz yaramaz mı hiperaktif mi?

Medical Park Samsun Hastanesi ’nden Psikolog Mustafa Güral “hiperaktivite hakkında data verdi Güral, “Amerikan Psikiyatri Birliği Teşhis kriterleri kitabı DSM IV e göre hiperaktivite DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite) adı aşağıda incelenmiştir Bu kitapta tanı kriterleri daha fazla mektep çağı çocukları ve erkek çocuklarına özgü kriterlerdir Bunun sebebi ise daha fazla mektep çağında ve erkek çocuklarda rastlanan bu şikayetlerle ilgili araştırmaların çoğunlukla tekrar bu evrende yapılmış olmasıdır Oysa kız çocuklarında, ergenlerde ve yetişkinlerde de bu şikayetlerin görüldüğünü biliyoruz dedi


Hiperaktivitenin belirtileri hakkında data veren Psikolog Güral, “ Hiperaktiv çocuklar uygun duramazlar, oturması gerektiği halde oturamazlar, sessiz ağırbaşlı Oyun oynamakta güçlük çekerler, yerli boşboğaz koşup tırmanırlar, fazla konuşurlar, birçok süre sorulan soru tamamlanmadan cevabını yapıştırırlar, tekrar tekrar bir şeylerle uğraşırlar, sırasını beklemekte zorlanırlar, olaylara veya konuşmalara müdahale edip yarıda keserler diye konuştu
Psikolog Mustafa Güral, “Her hareketli çocuğun elbette fakat hiperaktif olduğu söylenemez Hiperaktivitenin 3 esas özelliğinden bahsedilebilinir Bunlar fazla hareketlilik, uyarı eksikliği, dürtüselliktir Hiperaktif çocuklarda bu üç özelliğe tanıklık ediyoruz Hepsi aynı oranda vardır denilemez, bazen biri diğerlerine nazaran daha ön planda olabilir Hiperaktif çocuklar yaşıtlara oranla daha hareketli, yerinde duramayan, sabit durmakta zorlanan, dikkatlerini tek bir noktaya odaklama güçlüğü yaşamış, ders sırasında ve sorumluluk aldıkları meseleleri yürütürken dikkatleri kolay dağılan, aklına gelen soruları herhangi bir denetime bağlı tutmadan ve karşısındakinin konumunu önemsemeden söyleyen çocuklardır Dürtüsel çocuklar ‘dur, düşün, karar ver ve sonradan eyleme geç ’ yerine sadece eylemsel kısmında vardırlar Kuşkusuz her afacan, haşarı ve hareketli çocuk hiperaktiftir de denilemez Ancak aileler her çocuk biraz yaramazdır, ilerde geçer diyerek önemsemeyebiliyor, bu da tedavisi kolay bir hastalığın seyri üzerinde olumsuz etki oluşturuyor Aile, öğretmen ve yakın çevre yukarıdaki bahsi geçen özellikleri gözlemliyorlar ise mutlaka bir uzman yardımı alınmalıdır biçiminde konuştu
Hiperaktif çocukların hareketliliği, dışarıdan basit ayırt edilebildiğini söyleyen Güral “Çünkü sık lafa girme, bacaklarını sallama, yerinde duramama, aralıksız soru sorma veya söylev dışa yansıyan keskin davranış özellikleridir Ancak dikkat sorunları daha fazla akademik hayatta uyarı çekmektedir Aileler mektep hayatı başlayıncaya dek çoğunlukla dikkat ile ilgili problemleri değerlendirmekte zorlanıyor veya çocuklarına konduramayabiliyorlar Öğretmenlerin geribildirimleri ve uyarıları ailelerin uzmana başvurmalarını kolaylaştırıyor bilgilerine yer verdiPsikolog Mustafa Güral şöyle konuştu: “Aileler hiperaktif bir çocuğa sahip olduklarını ayrım ederler ise ilk önce bu durumun kendi ebeveynlik özellikleri ile ilgili olmadığını bilmeleri gerekir Bu koşul kendilerini suçlamaları gereken bir tablo değildir Bu şikayetler kalıtımsal aşinalık, çevresel faktörler ve gıda alışkanlıkları ile ilişkileri saptanmıştır Bu aşamadan sonra ilk adım bir uzman desteğine müracaat etmek ve hiperaktivite ile ilgili doğru bilgileri dürüst kaynaktan öğrenmeleri uygun olan davranış biçimidir Arkasında sağaltım boyunca psikiyatr, psikolog, hoca ve aile işbirliğinin durumun üstesinden gelmede rolü büyüktürHiperaktivite ve zeka arasında bir ilişkinin olmadığını söyleyen Güral, “Oysa hiperaktiviteye eşlik eden durumlar olabiliyor Zeka da bunlardan biri Steve Jobs, Einstein gibi isimler hiperaktivite durumlarının yanı sıra aydınlık zekaları ile de dikkat çekmiş örneklerdir Bu iki örnek ad hiperaktivite gibi bir hastalığın gerçekten hayata olan katkıları açısından değerlendirildiğinde ne denli olumlu yönleri olduğunu da bize göstermektedir Doğru yönetildiğinde bu hiperaktivitesi olan birey açısından avantaja dönüşebiliyor Hiperaktivitesi bulunanların zorunlu desteği aldıklarında eğitim ve çalışma hayatını bu şikayeti olmayanlar gibi sürdürebildiklerini biliyoruz ifadelerini kullandı
Psikolog Mustafa Güral açıklamasını şöyle tamamladı: “Hissi dünyaları da çeşitlilik gösterebiliyor Hudut yerleştirme ve tutum sorunları ile birlikte seyreden bir koşul söz konusu ise çocuklar genelde dışlanmakla beraber topluma düzenli olmayan davranışlarını artırarak ‘madem ben kabul görüyorum işte buyurun kabul görülmeyen halimle bundan böyle var olmayı seçiyorum ’ diyebiliyor Bu da bir takım çocukları anti sosyal davranışa ve hatta hüküm yemeye dek götürebiliyor Bazılarında ise buhran olarak açığa çıkıyor Akademik başarıda yetersizlik yaşandığında, yaramazlığı dolayısıyla sıklıkla reddedilen, yargılanan çocuk kendini bedel sorgulamasına iterek çökkün bir Moda sürüklenebiliyor O yüzden hiperaktif çocukların tespiti, içten bilinen yanlışları önlemek ve onları hayata sıralamak için fazla önemli