Çocuğunuzun kıyafetleri küçülmüyorsa dikkat!

Çocukluk çağında büyümenin izlenmesinin son derece önemli olduğunu belirten uzmanlar, artış duraklaması veya tepe kısalığının altta yatan bir hastalığın birincil belirtisi olabileceğine dikkat çekiyor

Çocuğun yaşıtlarına tarafından kısa olması, çocuğun pantolonetek boyunun üst üste 2 yıl aynı kalmasının artış geriliğine ilişkin kayda değer ipuçları olduğunu kaydeden Prof Dr Feyza Darendeliler, “Büyümenin izlenmesi altta yatan herhangi bir hastalığın erken yakalanması için son derece önemlidir uyarısında bulundu


Çocuk Iç Salgı Bezleri Bilim Dalı ve Şeker Hastalığı Derneği Başkanı Prof Dr Feyza Darendeliler, çocukluk döneminin en büyük özelliğinin kesintisiz bir artış süreci göstermesi olduğunu belirterek büyümenin duraklaması ya da zirve kısalığının bir takım hastalıkların belirtisi olabileceğine dikkat çekti

Büyümede duraklama rahatsızlık habercisi olabilir
Doğum öncesi dönemden başlayarak doğumdan sonradan 18 yaşlarına dek temposu zaman zaman hızlanan ve yavaşlayan ama aralıksız devamlı çoğaltma süreci sonunda çocuğun erişkin boylu boyunca ulaştığını açıklayan Prof Dr Darendeliler, sağlıklı çoğaltma sürecinin dağıtılmış etkenlerin kontrolü altında olduğunu kaydederek şunları söyledi:

“Sağlıklı bir çoğalma için dinç bir beslenme şarttır Artma hormonu gibi bir fazla hormon ve artma faktörleri irtifa uzaması üzerine etkili olur Ayrıca çocuğun büyüyebilmesi için psikososyal ortamının olumlu olması ve başlıca büyümeyi sağlayan uzun kemiklerin uyaranlara yanıt verebilmesi gerekir Artma üstüne tesir eden dağıtılmış faktörler göz önüne alındığında, büyümenin karmaşık ve birbiriyle ilintili çoğu olayın bir sonucu olduğu anlaşılmaktadır Araya giren herhangi bir hastalıkdurum çoğalma sürecini olumsuz etkileyebilir Dolaysıyla büyümede duraklama veveya tepe kısalığı altta yatan hastalığın ilk belirtisi olabilir*

Çocuğun büyümesi mutlaka izlenmeli
Çocuğun boyunun olağan olup olmadığının, dinç çocukların boy değerlerinden hazırlanmış persantil eğrileri kullanılarak değerlendirildiğini açıklayan Prof Dr Feyza Darendeliler, “Dinç bir çocuğun boyu eğri üzerinde 3 ve 97 persantil çizgileri aralarında yer alır ve çocukluk dönemi baştan başa aynı eğri üzerinde devam eder Çocuğun boyunun persantil eğrilerinde 3 persantil aşağıda olması ya da olağan persantil eğrileri içinde olsa bile vakit içinde çarpık içinde düşme göstermesi ya da annebabasına göre çocuğun boyunun kısa olması patolojiktir ve muayene gerektirir Yükseklik kısalığını ya da büyümede duraklamayı yakalayabilmek için bütün çocukların, dinç da olsa belirli aralarla izlemi şarttır diye konuştu

Patalojik tepe kısalığı oranı %1520*
Prof Dr Feyza Darendeliler, sıradan kısa boylu çocukların oranının %8085 olduğunu belirterek bunun nedenlerinin ailevi doruk kısalığı, yapısal doruk kısalığı ve ergenlik gecikmesi olduğunu söyledi Patolojik zirve kısalıkları oranının %1520 olduğunu gösteren Prof Dr Feyza Darendeliler, “Bu da iki kategoride değerlendirilebilir İlki beden oranı bozuk olanlardır, bu durum iskelet sistemi hastalıklarından kaynaklanır İkinci grup ise vücut oranı sıradan olanlardır Bunun nedenleri aralarında doğum tartısı düşük olan ve kısa boylu çocuklar, Turner sendromu, diğer bir takım sendromlar, besin bozukluğu ve bodurluk, uzun süreli hastalıklar (yürek, böbrek, kan vb) veya uzun süreli hap kullanımı (kortikosteroid gibi) olarak sıralanabilir Patalojik irtifa kısalıklarına hormonal bozuklar da sebep olabilir Artış hormonu eksikliği, artış hormonuna dayanıklılık ve hipotiroidi sayılabilir diye konuştu

Patolojik kısalıkta çoğalma hızı düşük
Normal kısa boyluluğun toplumda en sık görülen doruk kısalığı olduğunu bildiren Prof Dr Darendeliler, “Bu çocukların boyları kısa oysa artış hızları normaldir Bir kısmının anne ve babası da kısa boylu olup, ırsi faktörler ön plandadır Patolojik yükseklik kısalıklarında tepe kısa ve artış hızı düşüktür Patolojik doruk kısalıkları içinde iskelet bozukları nadir olup genel olarak orantısız bir tepe kısalığı vardır (kol ve bacaklar kısa) Orantılı irtifa kısalıkları içinde Türkiye ’de uzun süreli besin bozukluğu sonucu büyüyen ve bodurluk diye adlandırılan irtifa kısalığı %10 oranında görülür Bilhassa hayatın ilk yıllarında geçirilen besin bozukluğu daha sonraki yaşlarda doruk kısalığına neden olmaktadır dedi

Turner Sendromu yalnızca kız çocuklarında görülüyor
Turner Sendromu ’nun 12500 sıklığında yalnızca kızlarda görülen ve en kayda değer bulguları irtifa kısalığı ve erginlik yokluğu olan bir rahatsızlık olduğunu gösteren Prof Dr Feyza Darendeliler, “Artma hormonu eksikliği 13500 oranında görülür ve sıklıkla tek bulgusu boy kısalığı veveya büyümede duraklamadır Hipotiroidi 13500 oranında görülür ve doğumsal formlarında irtifa kısalığı dıştan akıl geriliği de görülür

Doğum tartısı düşük olarak doğan ve birincil 2 yaşta büyümede yakalama yapamayan çocukların da nihai boyları kısa olur Bunların haricen uzun süreli sistemik hastalıklarda tepe kısalığı sıklıkla beklenen bir bulgudur Patolojik zirve kısalıklarında nihai yükseklik hastalıklar aralarında değiştirme gösterse de genelde kızlarda 130140cm,erkeklerde 140150 cm aralarında değişir İskelet sistemi hastalıklarında nihai zirve ağır kısadır (120cm civarı) Yükseklik kısalıklarının bazıları anne karnında başlar, mesela iskelet sistemi hastalıkları gibi Bu hastalıklarda anne karnında büyümenin yavaşlaması saptanabilir diye konuştu*

Kıyafetleri küçülmüyorsa dikkat!
Prof Dr Feyza Darendeliler, çoğaltma geriliğine ait ipuçlarını da şöyle sıraladı: “Çocuğun yaşıtlarına tarafından daha kısa olması, çocuğun anne ve baba boylu boyunca uymayacak düzeyde kısa olması, çocuğun pantolon etek boyunun üstüste 2 sene aynı kalması, kollarda, bacaklarda kısalık, hamilelik haftasına kadar vaktinde fakat düşük doğum ağırlıklı doğmuş olma, çocuğun büyüme eğrisinde altında düşmesi, yüzde veya vücutta ayrı (dismorfik) bulgular ve kilo alımına karşın boyun uzamaması

Bu önerilere kulak verin
Tepe kısalığına niçin olan hastalığın erken tanısı erken tedavi açısından, tedavi olanağı yoksa bile aileyi bilgilendirme açısından fazla manâlı olduğunu gösteren Prof Dr Feyza Darendeliler, tedavisi mümkün doruk kısalıklarında tedavi ile adi badana gelmek muhtemel olduğunu söyledi
“Büyümenin izlenmesi altta yatan herhangi bir hastalığın erken yakalanması için son derece önemlidir diyen ProfDr Darendeliler, şu önerilerde bulundu;

“Başarılı bir çare oysa erken tedavi ile, erken tedavi ise fakat erken tanı ile mümkündür
Eğer tepe kısalığı veya büyümede duraklama varsa ve iç salgı bezleri dışı nedenler dışlanmışsa (gıda bozukluğu, kronik hastalıklar gibi) pediatrik endokrin uzmanına sevk etmek gerekir*

Şüphesiz sağlıklı yükselme için optimum gıda, yeterli kalori ve protein alınması, demir, çinko, iyot gibi mikrobesi öğelerinin dengeli bir besin ile alınması son derece kayda değer ve gereklidir

Sadece artış için yok, kemik sağlığı, kalp ve damar sağlığı gibi öteki sistemler için de gereklidir*
Mucize yaratan bir beslenme yoktur Yalnızca dengelenmiş, sağlıklı ve yeterli beslenme söz konusu olmalıdır
Prof Dr Feyza Darendeliler, devletin belirtilmiş kurallara göre artış hormonu eksikliği saptanmış bütün vakalarda tedaviyi karşıladığını da sözlerine ekledi
Evde Çikolata Nasıl Yapılır?
*