Çocuk fiziksel gelişimi

Çocuk fiziki gelişimi

Çocuklarda bedensel gelişim, “dönemselbir süreçtir Bunun anlamı, fiziksel gelişimin ahenkli bir çabucak yok, belirlenmiş dönemlerde, yüzlerde (fazlarda) ya da farklı hız derecelerine sahip “dalgalar halinde gerçekleşmesi, yani bazen çabuk, bazen yavaş olmasıdır

Çoğalma konusundaki araştırmalar, çocuklarda iki yavaş, iki çabuk elde etmek üzere dört keskin büyüme dönemi olduğunu göstermiştir Doğum öncesi ve doğum sonrasının birincil 6 ayı çoğalma hızı yüksektir

Gıda, bakım ve korumanın gelişimi yakından etkilediği bilinmektedir Bunun yanına mevsimlerin de etkisinden söz edilmektedir Bütün çocuklarda olmasa da büyük çoğunluğunda altı altıbuçuk yaşından sonra mevsimlerin doruk artışında etkin olduğu; NisanEkim ayları arasındaki dönemde boyun diğer dönemlerden daha artı uzadığı gözlenmektedir Mekanizması belirli olmamakla birlikte ışık ve ısının endokrin sistem üstüne etkisi ile oluştuğu genel olarak kabul edilmektedir Bu alanda tiroid ve adrenal korteksin etkisi diğer endokrin nedenlere kadar daha belirgindir Tiroid hormonu düzeyindeki yükseklik büyümeyi artırırken, kortizol düzeyi yüksekliği büyümeyi baskılamaktadır Artış hormonu ve insulin de mevsimsel değişikliklerden etkilenen öteki mediyatörlerdir

Araştırmalar, fiziksel hastalıkların gelişim üzerinde sanıldığı dek önemli bir etkisinin olmadığını göstermektedir Hastalık döneminde gelişimde ortaya meydana çıkan duraklamaların açığı, iyileşmenin gerisinde tez kapatılır Benzer şekilde prematür bebeklerin bayağı ölçülere varmak hızları da yüksektir Çalışmalar beklenen ağırlığın beşinci ayda, boy gelişiminin ise birincil altı ayda, en fazla da birincil bir yıl içinde yakalandığını göstermektedir Ama süregen hastalıkların gelişimi negatif yönde etkileyeceği de çoğunlukla kabul edilen bir görüştür Ilk iki sene içinde gözlenen boy sıçraması, yetişkinlik döneminde ulaşılacak yükseklik uzunluğunun en manâlı belirleyicisidir Bu dönemde ve sonra ergenlikte gözlenen sıçramada kalıtımsal etkenler önemlidir Araştırmalar anne boyunun kalıtımsal etkinliğinin babadan daha pozitif olduğunu savunmaktadır Sıçramalar esnasında tüm bedenin orantılı bir biçimde büyümesi tipiktir Oysa bu orantıda şekilden fazla ölçü göz önüne alınmalıdır Örneğin gıda bozukluğunda sadece ekstremiteler veya baş yok bütünüyle vücut etkilenecektir

Brazelton'a kadar maddesel gelişimde bebeğin etkileşimde olduğu çevre dek, biyolojik ve genetik etkenlerin de önemi vardır Bebeğin sergilediği davranışlar bütün bu etkenler yanına içinde bulunduğu durumu anlatan bir işlevdir Sağlıklı, uyanık ve aktif bir bebeğin çevresel uyaranlara emrindeki olmadan lüzum içrel düzenleme, gerekse çevreyi algılama ve yoklama becerisi uyanık olmayan bebekten çok daha fazladır

Gesell ise bayağı çocuğun gelişim dönemlerini daha fazla pediyatristler için iyi bir rehber olarak hazırlamıştır Bunu da; motor, dil, uyuma yönelik (adaptif) ve sosyal gelişim dönemleri biçiminde incelemiştir Gesell motor ve uyuma yönelik tavır gelişimini fazla somut anlamlarda ele almıştır Örneğin, bir bebeğin uyuma karşın davranış olarak 10 aylıkta iki küpü biraraya getirmesinin, 12 aylıkta bir kaptan bir şeyler boşaltmasının, iki yaşında küplerle kule kurması ve daire çizebilmesinin gerektiğini belirtmiştir Aynı şekilde yaşlara tarafından dil gelişiminde nelerin beklendiğini de bir çizelge üzerinde belirtmiştir

Birincil dönem süt çocukluğu dönemidir Bu dönem doğumdan sonraki büyümenin en hızlı olduğu dönemdir Doğumda sıradan 32 kg olan cisim ağırlığı , çocuk 12 aylık olduğunda üç katına yani takriben 911 kg ’a ulaşır Tekrar doğumda ortalama 50 cm olan yükseklik 12 aylık bir bebekte takriben 75cm ’e ulaşır Yani bu dönemde takvim uzama hızı 25 cm ’dir Yaşamın ikinci yılında bu hız yarıya iner (takriben 12 cmyıl) daha sonra azalmaya devam ederek 4 yaşından itibaren yılda 56 cm ’e iner İkinci dönem olan geç çocukluk döneminde (4 yaşından daha sonra ergenliğin başlamasına değin geçen süre) yükselme hızı nispeten sabittir ve yılda 56 cm olarak gerçekleşir Bu dönemdeki bir çocuk yılda 4 ’cm den eksik uzuyor ise mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmelidir

Yatarak ölçülen irtifa ayakta ölçülenden 2 cm daha uzun olduğundan ölçüm hangi pozisyonda üretilmiş ise ilgili grafik üzerinde değerlendirilir Çocukların yaşa kadar sıradan boyları ve uzatma hızları şu şekildedir:

Yenidoğan : Sıradan 50 cm doğar

Ilk yıl içindeki uzama hızı
Ilk 3 ay : 8 cm
İkinci 3 ay : 8 cm
Üçüncü 3 ay : 4 cm
Dördüncü 3 ay : 4 cm
Bu Nedenle 1 yaşında: Sıradan 75 cm ’e ulaşır

sonradan
1 2 yaş arası : 1012 cm uzar
2 4 yaş arası : Yılda 7 cm uzar
4 yaşında sıradan doğum boyunun 2 katına ulaşır
4 yaşından ergenliğin ilk belirtilerinin başlamasına değin geçen sürede : Yılda 56 cm
Ağırlık çocuk iyice soyulduktan sonra elektronik ya da standart terazi ile ölçülür Ölçüm yapılmadan önce mutlaka tartının ayarı yoklama edilmelidir tek başına ayakta durabilen çocuklar ayakta, bebekler ve diğer çocuklar bebek tartısı ile ölçülmelidir Bebeklerin ölçümleri yapılırken bezleri çıkartılmalı veya ölçüm yapıldıktan sonradan kumaş tartılarak ölçülen ağırlıktan çıkartılmalıdır *