Çocuk gelişiminde anne baba tutumunun etkisi

çocuk gelişiminde anne ve baba
çocuk gelişiminde aile
anne baba denetimi

Bebek, çocukluğa doğru geliştikçe yeni beceriler kazanmaya, davranışlarını kendi denetimi altına
almaya başlar Bu dönemde ailenin rehberliği çocuğun gelişimi üzerinde fazla etkili olurHatalı anne
baba tutumu ve bozuk aile yapısı, sağlığa zararlı bir gelişimin ve uyumsuzlukların esas kaynağı olabilir
Annebaba, ara sıra çocuğa çok şey vererek onun kendi gelişimine yön vermesini engellerBazen de çok
eksik şey vererek ona gerekli desteği sağlayamaz ve uygunsuz tutum örüntülerinin gelişimine niçin
olur
Anne ve babaların kendi değerinde ve inançlarına göre değişik tutumları vardır Anne baba tutumları,
sevgi, tutku ve kabul etmeyi içine alan “demokratik tutum ve sevginin gösterilmediği hoşgörünün
olmadığı, reddetmeyi içine bölge otoriter davranış elde etmek üzere iki genel başlıkta toplanabilir Demokratik
annebaba, çocuğun istek ve ihtiyaçlarına aleyhinde ilgilidir Çocuğun davranışlarını alaka ve anlayışla izler
Onun iradesine ve dinç uyumuna değerinde verir Çocukları yaşına tarafından kendisi ile ilgili bir takım kararlar
almaya özendirme eder Manâlı konularda alınan kararların nedenlerini çocukla tartışır Onun görüşlerine
değerinde verir Dil alışverişine olanak sağlar Derhal her konuda çocuğa iyi bir kılavuz olmaya çalışır
Otoriter annebaba ise, çocuğa olan sevgisini bile çocuğu istenilen şekilde davrandıkça (şartlı)
gösterir Sevgiyi bir pekiştireç olarak kullanır İstenen davranışlar da genelde gelenek ve daha üstteki
otoritelerce saptanmış kurallara uygun davranışlardır Anne baba, kendisini toplumsal otoritenin
temsilcisi olarak görür Mutlak itaat bekler Kendisi otoriter kişiliğin esas nitelikleri olan dogmatik
zihin tarzına yatkın olduğundan, çocukla dil alışverişinde bulunmaz Özlem ve emirlerin tartışmasız
yerine getirilmesini ister Somurtkan halde, cezaya başvurur Zorlama altında büyüyen çocuk, utangaç,
başkalarının etkisinde zahmetsizce kalabilen, fazla hassas bir kişilik yapısına sahip olabilir Anne babanın
fazla koruması, çocuğa gerekenden fazla yoklama ve itina göstermesi sonucu çocuk, çoğunlukla öteki
kimselere bağımlı, özgüveni olmayan bir birey olarak yetişir
Fazla zevk ve dürüstlük, çocuğun egoist olmasına ve zayıf sosyal çevre uyumuna niçin olur
Çocuğuna boyun eğici davranış belirten annebabaların çocuk üstünde gerektiğinde otorite
sağlamaları muhtemel olmaz Çocuk, doğumundan itibaren var olan ben merkezcil tavrını, bu fazla
boyun eğici söylev sebebiyle, zamanla sosyal normlara uygun olarak değiştiremez, uyumsuzlaşır, Annebabasına
saygısı azalırOnları yönetmeyi ister
Sık görülen negatif anne baba davranışlarından biri de çocuğun aynı davranışına karşı ayrı
zamanlarda öbür tutumların sergilenmesidir Böyle bir davranış, çocuğun davranışlarına rehberlik edecek
dengelenmiş değer yargılarının oluşumunu engellerBu çocukların, daha sürekli bir disiplinle yetiştirilmiş
çocuklara oranla, cezaya daha çok direnç gösterdikleri ve agresif davranışlarının kolayca ortadan
kaldırılamadığı gözlemlenmiştirSaldırgan davranış bakış ile sigara kullanımı arası ilişki de
gösterilmiştir
Öztürk, annebabasını otoriter olarak algılayan çocukların, kendini suçlama ve saldırganlık
düzeylerini, demokratik olarak algılayanlardan daha yüksek buldu Akbaba, aldırışsız ve otoriter anne
baba tutumunun birbirleri ile yakından ilişkili olduğunu, buna karşılık demokratik annebaba
tutumunun bu iki tutumdan ayrı olduğunu öne sürmüştür Aynı analist, demokratik tutumla
yüksek ego saygısı arasında, pervasız ve otoriter tutumla düşük benlik saygısı aralarında paralel ilişki
bildirmiştir
Demokratik, toleranslı ve kabul edici tavrın benimsendiği evlerde, çocuklar etkin, egemen
kararlar alabilen, marifetli, toplumsal bireyler olarak yetişirler Yaşıtları arasında yüksek düzeyde kabul
görürler Bu tarzda yetiştirilen çocuklar, kolay egemenlik kurulamayan, başarılı, yapıcı, özel merakları
olan bireyler olur, öte taraftan otoriter tutumun benimsendiği evlerdeki çocuklarda, kavgacılık,
işbirliğine yanaşmama, engel olunamayan ve baştan eden saygısız davranışlar tespit edilmiştir
Özetlemek gerekirse, çocuğa karşı aşırı korumacı ve hoşgörülü, düşkünce tutumlar; reddedici,
baskıcı veya boyun eğici ya da ayırımcı; cezayı gerektiğinde de uygulamayan ya da aşırı uygulayan
anne baba tutumları, çocuk için sosyal uyumu önleyen, bencil, utangaç, şiddete yöneltici, özgüven
oluşumunu, üstelik sosyalleşmeyi engelleyen, aile içi ilişkileri bozan tavırlardır
, gerekli bir takım kısıtlamalar dışarıya çocuğun kendi başına karar almasını destekleyen,
kendini ailenin diğerleri değin manâlı bir elemanı olarak algılamasını karşılayan, işbirliğine açık,
bahşetme ve gerekirse beklediği armağanın verilmeyişi, yolculuk programının ertelenmesi gibi
cezalandırmalarla (ama dövmeyi içermeyen) sağlanan ilişkinin, çocukta yüksek ego saygısına, ve
anında tüm ruhsal fonksiyonlarda ileri derecede uyuma yol açtığı belirtilmektedir *