Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Obsesif kompulsif bozukluk her ne kadar çoklukla yetişkinlere atfedilen bir rahatsızlık üzere görünmesine karşın yapılan araştırmaların sonuçlarına nazaran yetişkin hastaların birçoklarının (bazı çalışmalara nazaran % 80'inin) çocukluk periyodunda de emsal problemler yaşadıklarını göstermektedir. Obsesif kompulsif bozukluk ya da halk arasındaki ismi ile takıntı illeti saplantılı mülahazalar ve bunları rahatlatabilmek için yapılan davranışlar ile karakterizedir. Saplantılar kişinin kendi iradesi dışında zihnine girer. Kişi bunlardan ötürü bariz dert ve rahatsızlık yaşamasına karşın bu fikirlerden kurtulamaz. Bu fikirleri zihninden kovmak ve rahatlamak için yaptığı davranışlara ise kompulsiyon ismi verilmektedir. Bazen takıntılar sadece aklık meydanında olabildiği üzere denetim, tasavvur, dinsel, cinsî sahalarda da olabilmektedir.
Sıklığı nedir?
Çocukluk periyoduna ilişkin net datalar olmamasına karşın topluluk araştırmalarında yetişkin ve ergenlerin yaklaşık % 1-3 ünde rahatsızlığın saptanabileceği bildirilmektedir.
Belirtileri nelerdir?
Çocukluk devrinde bir çok ritüel davranış bulunur. Çizgilere basmadan yürümeye çalışmak, masanın tıpkı tarafına oturmak, sınırlı bir elbiseyi sık sık giymeyi istemek, etrafındaki nesneleri saymaya çalışmak üzere pek çok davranış çocukluk periyodu için alışılagelmiş olarak kabul edilmektedir. Bu davranışların temelinde evladın yaşadığı korku ve kaygılar yatmaktadır. Bu davranışlarla birlikte yaşadığı kaygılar yatışır. Ekseriyetle yaşın ilerlemesi ile birlikte sorun olmadan kaybolması, sıklıkla kendini sınırlayıcı özellikler göstermesi nedeni ile obsesif kompulsif bozukluktan ayrımının âlâ yapılması gerekir. Takıntılı fikirler bulaş, kuşku yahut denetim, simetri, sayma, niyet ortamlarda olabilir.
Aklık - Bulaş takıntıları yaşayan evlatlar mikrop bulaşacağından, hasta olacağı ve öleceğinden ağır tasa duyarlar. En sık karşılaşılan takıntılardır. Bundan korunabilmek için sıklıkla ellerini yıkarlar, çok uzun müddet banyoda kalabilirler.
Kuşku yahut denetim takıntılarında kişi bir şeyleri konumunda ve gerçek yapmayla ilgili tasalar yaşar. Örneğin Kapıyı kapattı mı?, Matematik kitabım yanımda mı? üzere. Bu tasavvurları bastırabilmek için tekrarlayıcı biçimde denetim davranışı geliştirler. Örneğin matematik defterinin çantasında olup olmadığını tekraren denetim ederek mektebe geç kalabilirler.
Simetri takıntılarında kişi muhitindeki nesnelerin belli başlı bir nizam ve ahenk içinde olması istikametinde ağır telaş yaşar. Bunu sağlayabilmek için ağır uğraş harcar.
Tasavvur takıntıları, birçok farklı meydanda olabileceği üzere sıklıkla cinsî ve dinsel meydanlardadır. Cinsî takıntılarda kişinin zihnine uygunsuz cinsî mülahazalar gelir. Bazen bu mülahazaları bastırmak için farklı davranışlar gelişebilir. Bunlardan ötürü ağır suçluluk hissedebilir. Bazen mülahaza takıntıları diyanet yerinde görülebilmektedir. En sık rastlananlardan kimileri rabbe küfür etme, yaradana eş koşma sayılabilir.
Yetişkinler de görülen rahatsızlıklarda takıntıların tanımlanmasında kişiye anlamsız gelmesine rağmen üzere bir tanımlama yapılabilecek olmasına karşın evlatlar sıklıkla hudutlu bilişsel becerileri nedeni ile bu takıntılı kanıların mealli yahut anlamsız olduğunu kavrayamazlar. Sıklıkla içimden gelen bir ses diyor ki diyerek konuşmaya başlar. Evladın mülahazaların istemsiz olarak zihnine geldiğini tam olarak kavrayamaması ağır suçluluk, günahkarlık hislerine neden olabilir. Bazen takıntılı mütalaalar olmaksızın yalnızca takıntılı davranışlar gözlemlenebilir. Velev son yıllarda yapılan araştırmalar evlatların yaklaşık % 40'ında takıntılı, saplantılı tasavvurlar olmaksızın yalnızca takıntılı davranışların olabileceğini söylemektedir.
Niye olmaktadır?
Yapılan birçok araştırma obsesif kompulsif bozukluğun tek bir nedenle açıklanamayacağına dikkat çekmektedir. Bazen ana karnında yaşanan dertler kolaylaştırıcı bir faktör olabilirken bazen de genetik olarak yatkınlıklar ön planda olabilmektedir. Sıklıkla evladın bu türlü bir sorun ile karşılaşan aileler sıklıkla kendi davranışlarından kaynaklandığına yönelik ağır telaş duyarlar. Velev bazen bu süreç mesken içinde hatalıyı bulma gayretlerine kadar ilerleyebilir. Lakin yapılan araştırmalarda ana yahut peder tavırlarının bozukluğun ortaya çıkmasında hiçbir tesiri olmadığı ortaya konulmuştur.
Tedavisi var mıdır?
En büyük hayal kırıklıklarımdan birisini bir meslektaşım tarafından 11 yaşındaki hastasına rahatsızlığı ruhun kanseri olarak isimlendirmesi ile yaşamıştım. Yeni malumatlar mütenasip tedavi ve tekniklerle rahatsızlığın % 70 inden fazlasında düzelme olduğunu göstermektedir. Rahatsızlığın tedavisinde tedavisi iki istikametli olmaktadır. Bunlardan birincisi terapidir. Araştırmalar bilişsel davranışsal terapi pratiklerinin çocukluk devrinde rahatsızlık üzerine en makul terapi prosedürü olduğunu göstermektedir. Terapi sürecinde bir numara basamak ailenin rahatsızlıkla ilgili bilgilendirilmesi ve evladın yaşantısındaki takıntılı tasavvur ve davranışların izlerinin gösterilmesi olmalıdır. Sair tedavi metodu de ilaç tedavileridir. Evlat ve ergen yaşlarında aktifliği ve güvenilirliği kanıtlanmış pek çok ilaç tedavisi mevcuttur. İlaç tedavileri en az terapi kadar tesirlidir. Altın tedaviyi ise hem bilişsel davranışsal terapinin uygulandığı hem de ilaç tedavilerinin verildiği metot oluşturmaktadır.
Meskende neler yapılabilir?
Rahatsızlığı tanıyın. Evladınızın ömründe rahatsızlıktan kaynaklanan davranışları tanıyabilmeniz ona daha anlayışlı bir tavır sergilemenizde yararlı olacaktır.
Hiç kimse bilerek hasta olmak istemez. Bu rahatsızlık evladınızın tercihi değildir. Bu nedenle ona öfkelenmek, bağırmak, zorlamak adil olmayacaktır.
Sıklıkla evlatlar takıntılı mütalaalara aileyi ortak etme uğraşı gösterirler. Örneğin denetim takıntısı olan bir evlat anasından kapıyı yahut ocağı denetim etmesini isteyebilir. Bu takıntılara ortak olmayın. Bu takıntılara ortak olmak yarar sağlamayacağı üzere sürecin daha karmaşık bir hal almasına neden olabilir.
Mütehassıs yardımı alın. Erken tanı ve tedavi her vakit için dertlerin daha ziyade büyümesinin önüne geçecektir.
(Bu makale psikiyatri.org/Home_Page.php" target="_self">
Sıklığı nedir?
Çocukluk periyoduna ilişkin net datalar olmamasına karşın topluluk araştırmalarında yetişkin ve ergenlerin yaklaşık % 1-3 ünde rahatsızlığın saptanabileceği bildirilmektedir.
Belirtileri nelerdir?
Çocukluk devrinde bir çok ritüel davranış bulunur. Çizgilere basmadan yürümeye çalışmak, masanın tıpkı tarafına oturmak, sınırlı bir elbiseyi sık sık giymeyi istemek, etrafındaki nesneleri saymaya çalışmak üzere pek çok davranış çocukluk periyodu için alışılagelmiş olarak kabul edilmektedir. Bu davranışların temelinde evladın yaşadığı korku ve kaygılar yatmaktadır. Bu davranışlarla birlikte yaşadığı kaygılar yatışır. Ekseriyetle yaşın ilerlemesi ile birlikte sorun olmadan kaybolması, sıklıkla kendini sınırlayıcı özellikler göstermesi nedeni ile obsesif kompulsif bozukluktan ayrımının âlâ yapılması gerekir. Takıntılı fikirler bulaş, kuşku yahut denetim, simetri, sayma, niyet ortamlarda olabilir.
Aklık - Bulaş takıntıları yaşayan evlatlar mikrop bulaşacağından, hasta olacağı ve öleceğinden ağır tasa duyarlar. En sık karşılaşılan takıntılardır. Bundan korunabilmek için sıklıkla ellerini yıkarlar, çok uzun müddet banyoda kalabilirler.
Kuşku yahut denetim takıntılarında kişi bir şeyleri konumunda ve gerçek yapmayla ilgili tasalar yaşar. Örneğin Kapıyı kapattı mı?, Matematik kitabım yanımda mı? üzere. Bu tasavvurları bastırabilmek için tekrarlayıcı biçimde denetim davranışı geliştirler. Örneğin matematik defterinin çantasında olup olmadığını tekraren denetim ederek mektebe geç kalabilirler.
Simetri takıntılarında kişi muhitindeki nesnelerin belli başlı bir nizam ve ahenk içinde olması istikametinde ağır telaş yaşar. Bunu sağlayabilmek için ağır uğraş harcar.
Tasavvur takıntıları, birçok farklı meydanda olabileceği üzere sıklıkla cinsî ve dinsel meydanlardadır. Cinsî takıntılarda kişinin zihnine uygunsuz cinsî mülahazalar gelir. Bazen bu mülahazaları bastırmak için farklı davranışlar gelişebilir. Bunlardan ötürü ağır suçluluk hissedebilir. Bazen mülahaza takıntıları diyanet yerinde görülebilmektedir. En sık rastlananlardan kimileri rabbe küfür etme, yaradana eş koşma sayılabilir.
Yetişkinler de görülen rahatsızlıklarda takıntıların tanımlanmasında kişiye anlamsız gelmesine rağmen üzere bir tanımlama yapılabilecek olmasına karşın evlatlar sıklıkla hudutlu bilişsel becerileri nedeni ile bu takıntılı kanıların mealli yahut anlamsız olduğunu kavrayamazlar. Sıklıkla içimden gelen bir ses diyor ki diyerek konuşmaya başlar. Evladın mülahazaların istemsiz olarak zihnine geldiğini tam olarak kavrayamaması ağır suçluluk, günahkarlık hislerine neden olabilir. Bazen takıntılı mütalaalar olmaksızın yalnızca takıntılı davranışlar gözlemlenebilir. Velev son yıllarda yapılan araştırmalar evlatların yaklaşık % 40'ında takıntılı, saplantılı tasavvurlar olmaksızın yalnızca takıntılı davranışların olabileceğini söylemektedir.
Niye olmaktadır?
Yapılan birçok araştırma obsesif kompulsif bozukluğun tek bir nedenle açıklanamayacağına dikkat çekmektedir. Bazen ana karnında yaşanan dertler kolaylaştırıcı bir faktör olabilirken bazen de genetik olarak yatkınlıklar ön planda olabilmektedir. Sıklıkla evladın bu türlü bir sorun ile karşılaşan aileler sıklıkla kendi davranışlarından kaynaklandığına yönelik ağır telaş duyarlar. Velev bazen bu süreç mesken içinde hatalıyı bulma gayretlerine kadar ilerleyebilir. Lakin yapılan araştırmalarda ana yahut peder tavırlarının bozukluğun ortaya çıkmasında hiçbir tesiri olmadığı ortaya konulmuştur.
Tedavisi var mıdır?
En büyük hayal kırıklıklarımdan birisini bir meslektaşım tarafından 11 yaşındaki hastasına rahatsızlığı ruhun kanseri olarak isimlendirmesi ile yaşamıştım. Yeni malumatlar mütenasip tedavi ve tekniklerle rahatsızlığın % 70 inden fazlasında düzelme olduğunu göstermektedir. Rahatsızlığın tedavisinde tedavisi iki istikametli olmaktadır. Bunlardan birincisi terapidir. Araştırmalar bilişsel davranışsal terapi pratiklerinin çocukluk devrinde rahatsızlık üzerine en makul terapi prosedürü olduğunu göstermektedir. Terapi sürecinde bir numara basamak ailenin rahatsızlıkla ilgili bilgilendirilmesi ve evladın yaşantısındaki takıntılı tasavvur ve davranışların izlerinin gösterilmesi olmalıdır. Sair tedavi metodu de ilaç tedavileridir. Evlat ve ergen yaşlarında aktifliği ve güvenilirliği kanıtlanmış pek çok ilaç tedavisi mevcuttur. İlaç tedavileri en az terapi kadar tesirlidir. Altın tedaviyi ise hem bilişsel davranışsal terapinin uygulandığı hem de ilaç tedavilerinin verildiği metot oluşturmaktadır.
Meskende neler yapılabilir?
Rahatsızlığı tanıyın. Evladınızın ömründe rahatsızlıktan kaynaklanan davranışları tanıyabilmeniz ona daha anlayışlı bir tavır sergilemenizde yararlı olacaktır.
Hiç kimse bilerek hasta olmak istemez. Bu rahatsızlık evladınızın tercihi değildir. Bu nedenle ona öfkelenmek, bağırmak, zorlamak adil olmayacaktır.
Sıklıkla evlatlar takıntılı mütalaalara aileyi ortak etme uğraşı gösterirler. Örneğin denetim takıntısı olan bir evlat anasından kapıyı yahut ocağı denetim etmesini isteyebilir. Bu takıntılara ortak olmayın. Bu takıntılara ortak olmak yarar sağlamayacağı üzere sürecin daha karmaşık bir hal almasına neden olabilir.
Mütehassıs yardımı alın. Erken tanı ve tedavi her vakit için dertlerin daha ziyade büyümesinin önüne geçecektir.
(Bu makale psikiyatri.org/Home_Page.php" target="_self">
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
adresinden alınmıştır)
