Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Çocukların yaşlarına tarafından vefat kavramını algılayışları farklılık gösterir
Okul öncesi dönemde çocuk için geçici bir olaydırÖlen kişinin her tarafta döneceğini düşünürler
*2 yaşından önce ise ölümle ilgili hiçbir fikirleri yoktur 2 yaşından sonra belirsiz bir şekilde de olsa ölümü anlamaya başlarlar Ama vefat onların gözünde uzun süreli bir ayrılık yada yolculuk gibidir
* 69 yaşa aralarında ölümün geriyi dönüşü olmayan bir şart olduğunu anlar ama kendisinin ve sevdiklerinin ölmeyeceğine inanırlar Genel Olarak ölümün hasta veya yaşlı kişilerin başına geleceğini düşünürler
* 10 yaşından daha sonra çocuklar ölüm kavramını daha net algılamaya başlarlar Ölümün yaşamın sonu olduğu, herkesin başına gelebileceğini ve geri dönüşünün; olmadığını bilirler
Nasıl anlatmalıyız?
* Çocuklar ölüm olayı ile karşılaşmadan önce ölüm kavramının yaş düzeyinde dinç bir şekilde gelişmesi gerekir Böylece ölümün yaşamın bir parçası olduğunu algılamaları sağlanabilir
* Çocuğa ölümü dolambaçlı yoldan anlatmaya çalışmayın, muhtemel olduğunca gerçekçi açıklamalar yapmaya çalışın
Ölümün yaşamın sonu olduğu, ölen kişinin bundan böyle gelmeyeceği kolay bir dille anlatılabilir Ölen kişinin bundan böyle hiç bizimle olmayacağını, nefes almayacağını, yemek yemek yemeyeceğini, kısacası karoser fonksiyonlarının bundan böyle olmadığını yaşına yerinde bir dille anlatın
* 6 yaşından önce çocuklar dini kavramları anlamakta zorlanırlar Özellikle Allah'ın ölen kişiyi fazla sevdiği için yanında aldığı söylenmemelidir Böyle bir yorumlama çocuğun bütün sevilenlerin ölebileceğini düşünmesine ve endişe yaşamasına sebep olabilir
* Ölümü uykuya benzeterek anlatmakta, bilhassa ufak çocuklarda uykuda kendisinin de ölebileceği fikrinin gelişmesine ve bunun sonucunda uyku problemleri yaşamasına niçin olabilir
* Ölümü uzun yolculuğa benimsemek, hasta olduğu için ya da ihtiyar olduğu için talimatlar gerçekleştirmek, çocuğun yolculuklardan, hastalıklardan ve yaşlanmaktan korkmasına niçin olur
* Çocuk yakın çevrede ölümle karşılaştığında mutlaka gerçek nedeni söylenmelidir
*Evcil bir hayvanın ölümü, vefat kavramını izah etmek için en yerinde vakit olabilir Böyle bir durumda bütün aile bu ölüm karşısında üzüntüsünü dile getirir, hayvan törenle evden uzaklaştırılabilir Ölen hayvanın yerine yeni bir hayvanın alınmamsı çocuğun vefat kavramını anlamsına tezgâhtar olur
Yakını ölen çocuğa yapılması gerekenler
*Çocuklar bir yakınını kaybettikleri süre yetişkinler gibi tepkiler veremediklerinden genelde bu durumdan etkilenmemiş gibi görünebilirler Ölüm haberini duyan çocuk, bu ölüme inanamaz, ölen kişinin geri geleceğini düşünür Ayrıca duruma hem de ölen kişiye karşı öfke duymaya başlar, yavaşça ölen kişiyi yeniden göremeyeceğini anlar ve bundan mutsuzluk ve endişe duymaya başlar Zamanla bu durma alışır, ölen kişinin yokluğunu kabullenir
*Çocuklar bu dönemde kendini yalnız hissederler, destek olabilecek birine gereksinim duyarlar Ancak hayatın ileriki dönemlerinde bu duygu durumu daima yaşayabilirler Çocukların ilerleyen dönemlerde dinç gelişebilmeleri için bu dönemi sağlıklı anlatmaları gerekir
*Yakınını kaybeden çocuğa mutlaka bunun söylenmesi gerekir
*Ölüm haberini çocuğa sevdiği, güvendiği ve kendisine en yakın hissettiği kişi vermelidir Ebeveynden birinin ölümü halinde; Bu kişinin diğer ebeveyn olması en uygun olanıdır
*Vefat olayı olduğunda çoğunlukla çocuklar evden uzaklaştırılmaya çalışılır, bu dinç bir yaklaşma değildir Çocuklar kendi isteklerine göre cenaze törenine katılabilir
Ama yoğun yasın yaşandığı, evde feryatların, isyanların olduğu bir durumda çocuk birincil günlerde bir yakının evinde tutulabilir, bu yer evden çok uzakta olmamalıdır
*Çocuklara ağlamamaları, üzülmemeleri gerektiği elbette söylenmemelidir Çocuğun duygularını yaşamasına ve düşündüklerini açıklama etmesine fırsat verilmelidir
*Çocuğun olayla ilgili sorduğu sorulara mutlaka yanıt verin ve muhtemel olduğunca dürüst cevaplar vermeye çalışın
*Bir yakınını kaybeden çocuk öfke, saldırganlık, bebeksi tavırlar vb görülebilir Bu durumun geçici bir koşul olduğu bilinmeli, çocuğa karşı halden anlayan ve sabırlı davranmalıdır
*Çocuk duygusal desteğin yanı sıra bedenen da bir yakınlığa ihtiyaç duyar, çocuğa sarılmak, elini tutmak, yanına olmak fazla önemlidir
*Çocuğun yaşadığı üzüntüyü oyun oynama, fotoğraf yapma, spor gibi etkinliklerle dışa vurmasına olasılık sağlanmalıdır *
Okul öncesi dönemde çocuk için geçici bir olaydırÖlen kişinin her tarafta döneceğini düşünürler
*2 yaşından önce ise ölümle ilgili hiçbir fikirleri yoktur 2 yaşından sonra belirsiz bir şekilde de olsa ölümü anlamaya başlarlar Ama vefat onların gözünde uzun süreli bir ayrılık yada yolculuk gibidir
* 69 yaşa aralarında ölümün geriyi dönüşü olmayan bir şart olduğunu anlar ama kendisinin ve sevdiklerinin ölmeyeceğine inanırlar Genel Olarak ölümün hasta veya yaşlı kişilerin başına geleceğini düşünürler
* 10 yaşından daha sonra çocuklar ölüm kavramını daha net algılamaya başlarlar Ölümün yaşamın sonu olduğu, herkesin başına gelebileceğini ve geri dönüşünün; olmadığını bilirler
Nasıl anlatmalıyız?
* Çocuklar ölüm olayı ile karşılaşmadan önce ölüm kavramının yaş düzeyinde dinç bir şekilde gelişmesi gerekir Böylece ölümün yaşamın bir parçası olduğunu algılamaları sağlanabilir
* Çocuğa ölümü dolambaçlı yoldan anlatmaya çalışmayın, muhtemel olduğunca gerçekçi açıklamalar yapmaya çalışın
Ölümün yaşamın sonu olduğu, ölen kişinin bundan böyle gelmeyeceği kolay bir dille anlatılabilir Ölen kişinin bundan böyle hiç bizimle olmayacağını, nefes almayacağını, yemek yemek yemeyeceğini, kısacası karoser fonksiyonlarının bundan böyle olmadığını yaşına yerinde bir dille anlatın
* 6 yaşından önce çocuklar dini kavramları anlamakta zorlanırlar Özellikle Allah'ın ölen kişiyi fazla sevdiği için yanında aldığı söylenmemelidir Böyle bir yorumlama çocuğun bütün sevilenlerin ölebileceğini düşünmesine ve endişe yaşamasına sebep olabilir
* Ölümü uykuya benzeterek anlatmakta, bilhassa ufak çocuklarda uykuda kendisinin de ölebileceği fikrinin gelişmesine ve bunun sonucunda uyku problemleri yaşamasına niçin olabilir
* Ölümü uzun yolculuğa benimsemek, hasta olduğu için ya da ihtiyar olduğu için talimatlar gerçekleştirmek, çocuğun yolculuklardan, hastalıklardan ve yaşlanmaktan korkmasına niçin olur
* Çocuk yakın çevrede ölümle karşılaştığında mutlaka gerçek nedeni söylenmelidir
*Evcil bir hayvanın ölümü, vefat kavramını izah etmek için en yerinde vakit olabilir Böyle bir durumda bütün aile bu ölüm karşısında üzüntüsünü dile getirir, hayvan törenle evden uzaklaştırılabilir Ölen hayvanın yerine yeni bir hayvanın alınmamsı çocuğun vefat kavramını anlamsına tezgâhtar olur
Yakını ölen çocuğa yapılması gerekenler
*Çocuklar bir yakınını kaybettikleri süre yetişkinler gibi tepkiler veremediklerinden genelde bu durumdan etkilenmemiş gibi görünebilirler Ölüm haberini duyan çocuk, bu ölüme inanamaz, ölen kişinin geri geleceğini düşünür Ayrıca duruma hem de ölen kişiye karşı öfke duymaya başlar, yavaşça ölen kişiyi yeniden göremeyeceğini anlar ve bundan mutsuzluk ve endişe duymaya başlar Zamanla bu durma alışır, ölen kişinin yokluğunu kabullenir
*Çocuklar bu dönemde kendini yalnız hissederler, destek olabilecek birine gereksinim duyarlar Ancak hayatın ileriki dönemlerinde bu duygu durumu daima yaşayabilirler Çocukların ilerleyen dönemlerde dinç gelişebilmeleri için bu dönemi sağlıklı anlatmaları gerekir
*Yakınını kaybeden çocuğa mutlaka bunun söylenmesi gerekir
*Ölüm haberini çocuğa sevdiği, güvendiği ve kendisine en yakın hissettiği kişi vermelidir Ebeveynden birinin ölümü halinde; Bu kişinin diğer ebeveyn olması en uygun olanıdır
*Vefat olayı olduğunda çoğunlukla çocuklar evden uzaklaştırılmaya çalışılır, bu dinç bir yaklaşma değildir Çocuklar kendi isteklerine göre cenaze törenine katılabilir
Ama yoğun yasın yaşandığı, evde feryatların, isyanların olduğu bir durumda çocuk birincil günlerde bir yakının evinde tutulabilir, bu yer evden çok uzakta olmamalıdır
*Çocuklara ağlamamaları, üzülmemeleri gerektiği elbette söylenmemelidir Çocuğun duygularını yaşamasına ve düşündüklerini açıklama etmesine fırsat verilmelidir
*Çocuğun olayla ilgili sorduğu sorulara mutlaka yanıt verin ve muhtemel olduğunca dürüst cevaplar vermeye çalışın
*Bir yakınını kaybeden çocuk öfke, saldırganlık, bebeksi tavırlar vb görülebilir Bu durumun geçici bir koşul olduğu bilinmeli, çocuğa karşı halden anlayan ve sabırlı davranmalıdır
*Çocuk duygusal desteğin yanı sıra bedenen da bir yakınlığa ihtiyaç duyar, çocuğa sarılmak, elini tutmak, yanına olmak fazla önemlidir
*Çocuğun yaşadığı üzüntüyü oyun oynama, fotoğraf yapma, spor gibi etkinliklerle dışa vurmasına olasılık sağlanmalıdır *
