çocuklarda alt ıslatma

çocuklarda daha alçak ıslatma Çoğunlukla çocuklar mesane kontrolü gerçeklesinceye kadar,yani ortalama olarak 23 yaslarina değin geceleri altlarini islatirlarGündüz yoklama 2 ağlama dolaylarinda ,gece teftiş ise 3,54,5 yaslari arasinda kazanilirÇocuklarin anında hepsinin idrar ve diski kontrolünü kazandiklari 4 yasinda daha sonra hala alt islatmanin devam etmesienuresisadini alirlar Enuresis,keza sik rastlanmasi ,keza de çocuk ve ana baba için baskı bir şart olmasi açisinda bütün davranis bozukluklari içinde en önemlisidirOrtalama 45 ağlama çocuklarinin tümünün % 15 kadari altini islatir,yani enuretiktir Çocuklardaki altini islatmalarini yaklasik % 80'i gece (enuresis nocturan), % 5'i gündüz (enunesis diuran) görülmektedirBu oran okul çaginda bir miktar azalmakla birlikte çocuklugun ortalarina,hatta ergenlige değin devam etigi görülürHer yas için enuresis erkeklerde kizlara oranla iki kat daha fazladirEnuresis iki biçimde görülebilirBulardan ilki,birincil (primer) enuresisdir ama bu, asapkas kontrolünün gelismesindeki gecikmeden kaynaklanabilir ve dogumdan baslayarak süregelirBu geç kalma,anne babanin düzensiz veya eksik tuvalet egitiminin bir sonucu alarak olusabilirBu enuretik çocuklarin idrarlarini teftiş etmelerinde,anne babalarinda diger kardeslerine oranla daha eksik yardim gördüklere ya da hiç yardim görmedikleri saptanmistirBirincil enuresis zamanla kaybolur ve yavas gelisen bu çocuklar,tuvalet kontrolünde arkadaslarinin düzeyine ulasirlarBirincil enuresis yatak islatma sorununun neredeyse % 7580'ini olustururGeri kalan % 2025 oranindaki enuresis,ikincil(seconder) enuresisadini alirBu cins daha alçak islatma olayinda tuvalet kontrolü olustuktan daha sonra bir gerilme laf konusudurIkincil enuresis tipik olarak yeni bir kardesin dogumu ya da yeni bir eve tasinma gibi bazi ruhsal gerginlik durumlarinda ortaya cikar Bu etkenler çocugun bir süre için daha olgunlasmamis davranis biçimlerine dönmesine neden olurBazi uzmanlara kadar,bilhassa bu gerilme türüçocugun annesine olan öfkesini sembolik bir ifadesi olarak yorumlanabilirEnuresis, sosyohesaplı düzeyi düsük olan ,aile içinde yeterli duygusal etkilesimden mahrum,nörotik ve ahenksiz çocuklardan daha sik rastlanirÇesitli ruhsal etkenler enuresisin olusumunda baslica neden olarak sayilabilirYaptigimiz incelemelerdaha aşağı islatma sorunuyla çocugun duygusal dünyasi arasinda yakin bir iliskinin oldugunu ortaya koymaktadirAsiri sevgi ve hosgörü,beceriksiz ilgi,kiskançlik gibi nedenlerden kaynaklanan bu gerilme (regression) davranisi ,tirnak yeme,parmak emme gibi birtakim baska gerilme davranislariyla,bebeksi hareketleri ya da konusmalari da beraberinde getirebilmektedirÇocugun şehvetli dünyasinin büyük ölçüde etkileyen konut ortami,alt islatma konusunda büyük rol oynamaktadirE4 yasinda bir kiz çocugudurAnne ve babasinin sürekli geçimsizligine ve tartismalarina tanik olmaktadirArkadaslarinin babalari onlari çocuk parkina götürdüklere halde babasi E'yi götürmemekte ve sabahlari yuva arabasina bindirmemektedirE,babasinin kendisini sevmedigi görüsündedir Ancak annesiyle babasi arasinda geçen olaylarla da çok yakindan ilgilidirZaman zaman annesine Ben okuldayken de evde ağız dalaşı ediyor musunuzsorusunu sorarHassas ve alingan bir çocuk olan E, altini islatma korkusuyla anaokulunda ögretmenlerine ara sıra uyuklamak istemedigini söylerE, daha alçak islatma sorunuyla hissi dünyasi arasindaki iliskiyi annesine söyle itiraf ederBabam beni sevmedigi için eve geç geliyorBen de onun için altima çisimi yapiyorumEnin davranis bozukluklarinin gitgide artarak artmasiyla altina büyük abdestini de yapmaya baslamasi görülürBu durumda anne baba uyarilir ve çocuklarinda gelecek yillarda olsa davranis bozukluklari ve anormallikler hatirlatilirBu gerçekleri görebilen anne ve baba,sürtüsmelerini azaltarak ayrilik hazirliklarin sona erdirirler bunun üstüne E'deki olumlu gelisim tahminin fazla üzerinde kisa sürede gerçeklesirYetersiz alaka ve sevgiyle pisisik çatismalarin enuresise olan etkisi asagidaki misal vaka da açikça görülmektedirA11 yasinda, yatili Ilkögretimin hazirlik sinifini hemen şimdi girmis bir kiz çocugudurOyun odasinda aralıksız yalniz oynamasi,rehber ögretmenin dikkatini çekmistirArkadaslari ,geçimsizligi nedeniyle birlikte oynamak istemediklerini söylemislerdir Kılavuz ögretmenin görüsme istegi üstüne ,A,Bursa'da oturduklarini ,babasinin olmadigini ,ailedeki dör çocuktan biri oldugunu fakat annesinin kendisini isteksiz olarak dünyaya getirdigini söylemistirA, bir keresinde annesinin bir komsusuna :Keske son iki çocugu dogurmasaydim,dedigini duydugunu,birinin annesiyle evlenmek istedigini,evlendigi taktirde annesinin kendisini iyice unutacagindan endise ettigini sözlerine eklemistirA her gece altini islatan ve arkadaslarina karsi bunun ezikligini duyan bir çocukturAnnesinin ev degistirmis olmasina karsin,A'ya mektup yazmamasi,onu adamakıllı gerginlestirmis,daha alçak islatmanin yani sira,çalma gibi davranis bozukluklari da göstermeye baslamistir,Rehber ögretmenle iyi bir diyalog kuran A Bir resimde A,Kocaman çiçeklerin üzerinde oturan ve aglayan bir melek resmi çizmis,bunu da çiçekler kopariliyor diye agliyor,güzel seyleri imha etmek fazla kötüseklinde yorumlanmistirAileye yapilan görüsmeler ve A'ya uygulanan çesitli psikopedagojik yöntemler sonucu vermis ve daha alçak islatma giderek azalmistirÇocugun idrar ve diski kontrolünü ögrenmesi genellikle 4 yasinda gerçeklesirAslinda bu denetleme mekanizmasi dogal olarak hiçbir egitim ve ögretim gerektirmez, kendiliginden ögrenilirBu islevsel gelisme daha sora maddi,çevresel ve yapisal degisiklikler etkilenir ve bozulurAnne ve babalar,minik yastan itibaren çocuklarinin tuvalet gereksinmelerini kendilerinin çözümlemelerinin beklerlerOysa bu etkinlik tatmin edici düzeyde kas kontrolü gerektirdiginde 23yasindan önce gerçeklesmezAnne ve babanin bu islem çocuktan çok sert bir biçimde istemesi,çocukta korku,öfke ve endise uyandirirUzmanlar,erken yasta ve sert bir yaklasimla tuvalet egitimi vermenin zararli oldugu konusunda birlesmektedirBu tutum ,çocuklarin şehvetli dengesini bozdugu gibi ,yeterli olgunluga ulasmadan yapilan tuvalet egitiminin de değil denecek değin az yarari vardirTuvalet egitimi konusunda iki çift ayni yumurta ikizleri üstünde yapilan bir arastirma da bu görüsü dogurmaktadirArastirmada her çiftten biri fazla erken yasta temizlige alistirilmaya çalisilmis,ama uzun zaman ilerleme kaydedilmemistirBu konuda gelisim maddesel olgunluk paralelinde artmistirTuvalete gitmeye sonra alistirilan ikizlerin diger esleri tuvalet temizligine daha ivedi ögrenmistir *Diski Kaçirma:Organik bir neden laf konusu olmaksizin,çocugun 34 yasindan itibaren diskisini denetleme edemeyerek altini kirletmesine enkopresisdenir Enuresise oranla daha eksik rastlanan bu bozukluk genelde uygunsuz tuvalet egitimi,aile içi çatismalar,annenin asiri titizligi gibi nedenlerden kaynaklanabilir9 yaslarinda bir kiz çocugu,yagmurlu havalarda okula gitmek istemez,yollar çamurlu oldugu süre da sokaga çikmaktan kaçinirBu saplantinin nedeni arastirildiginda,küçük yastan annenin kazandirdigi bir kokudan kaynaklandigi görülür2 yasindayken çocuk,büyük abdestini yere yapar,annesi de büyük bir öfkeyle çocugun yüzünü lekeli yere bastirirDaha sonradan çocuk ,kurala uyar tabii,tuvalet gereksinimini tek basina ve istenen biçimde yapan bir kisi olur,fakat bu duygusal yara onda laf konusu saplantiya dönüsmüstür ÇARE YÖNTEMLERI Alt islatma sorunu karsisinda özelikle birincil çocukluk döneminde tedaviden kaçinilmalidirOkul çagindaki çocuklarin hala alt islatmalari durumunda,anne babalar,çocugun organik rahatsizligi ya da duygusal sorunu oldugundan endise ederek geride sadece annebabaçocuk arasindaki iliskiyi bozmakla kalmaz,çocugun arkadas iliskilerini de negatif yönde etkiler Bu nedenle genelde enuretik çocuklarin arkadaslarina oranla daha çok duygusal sorunlari vardirDaha Aşağı islatma sorunu zamanla idrar kesesindeki olgunlugun gerçeklesmesi,tuvalet kontrolünün artmasi (sfenkterlerin kontrol edilebilmesi 9 veya ruhsal zorlamanin ortadan kalkmasi sonucu kendiliginden kaybolur Daha Aşağı islatmanin ilkokul yilarinda hala süregelmesi halinde,önce sorunun kaynagini tahsis etmek amaciyla bu şart yol açabilecek çesitli etkenler arastirilmali,varsa ortadan kaldirmak üzere yerine tarafından organik yada psikolojik çare yoluna gidilmelidirBu amaçla enuresisin tedavisinde organik nedenlerin arastirilmasi,uyku agirliginin giderilmesi,ruhsal çatismalarin önlenmesi gerekirEnuresis tedavisi dogrudan ve dolayli olarak ikiye ayrilabilirDogrudan çare çocugu,dolayli tedavi ise esas babaya yönelik olarak uygulanirÖrnegin,annenin piskopedagojik açidan egitilmesi ve yönlendirilmesinden sonra çocuktaki daha alçak islatma durumunun ortadan kalkigi görülebilirDogrudan çare organik rahatsizliklarda uygulanir ve temeldeki soruna tarafından yönlendirilirFonksiyonel ve psikolojik enuresisin tedavisinde (mesane egitimi) diyebilecegimiz bir başvuru formu baslatilir ve belli başlı baba tarafindan yoklama edilecek sekilde,çocuk belirtilen saatlerde idrar yapmaya alistirilirBöyle bir sartli refleks (mesane doldugunda idrar yapilir) seklinde)olusturulurRuhsal kökenli enuresiste çocugun yataga yatarken su içmesini alıkoymak,varolan karmasa ve sikintilari arttirarak yarar yerine hasar verebilirÇocugun sik sik uyandirilmasi ise aileyi rahatsiz etmesine karsin,çocugun geceleri yatagini islatmasini önleyebilirFakat,bu yüzeysel bir önlemdir,manâlı olan,temeldeki asil nedeni ortadan kaldirmaktir Bu çare yöntemlerinin yani sira,son yillarda daha aşağı islatma sorunu için özel yapilmis yataklardan da yararlanmaktadirBu cins yataklarda uykuda alt islatma durumunda,elektrikli sistem alarma geçmekte ve çocuk uyandirmaktadirZamanla uyanmaya kosullandirilan çocuk,tuvalet yapma gereksinimini duymaya baslar Bu durumda çocuga uyandiktan sonra tuvalete gitme aliskanligini da kazandirilmasi gerekirBu kolay sistem, enuretik çocuklarin sıradan % 7580'inin tuvalet kontrolü yapabilmesini saglamaktadir