Çocuklarda empati nasıl geliştirilir?

Empati nedir?*
Başkasının benden öbür olduğunu bilmek
Başkasının benden farklı düşünebileceğini ve hissedebileceğini anlamak
Mutluluk, şaşkınlık, hiddet, hüsran, üzüntü gibi duyguların haberdar olmak
Birinin yaşadığı durum sırasında kendini onun yerine koyup ne hissederdi diye düşünebilmek, bu nedenle *öteki kişinin ne hissedebileceğini anlamak
Karşısındaki kişiyi rahatlatabilmek için onun neye ihtiyacı olduğunu tahmin edip buna yerinde davranışta bulunabilmek *
*
Nasıl gelişir?
Empatinin temeli hayatın birincil yıllarında atılır Annenin çocuğuna gösterdiği şefkatli ve sevgi doymuş ilgi, çocuğun da çevresine şefkat ve ilgi göstermesini sağlar Bebeğini düşünen, ihtiyaçlarını tedarik eden anne onun yalnızca ruhen yok, zihinsel olarak da gelişmesini sağlar “Sağ beyin olarak adlandırılan beyin bölgemiz, empatiden sorumludur Bebeğin yaşamının ilk yılı, sağ beynin gelişimi için kritik zamandır Ilk yılda değerli olduğunu hisseden, annesinin onu defalarca seveceğine ve koruyacağına güvenen bebekler, bu sevgiyi ve değeri çevresindekilere de gösterir Acıma, vicdan, acıma duygularının temeli bu nedenle atılır*
1824 ay arasında “ben kavramı gelişir Ancak “ben diyebilen çocuklar “bensen ayrımını yapabilir böylece 2 yaştan önce kendinden başkasını düşünüp anlayabilmesi çok zordur*
*
Siz nasıl asistan olabilirsiniz?
1 Çocuğunuza empati gösterin “Bu salıncağa binmekten korkuyor musun? Eğlenceli görünüyor olsa da oldukça hızlanabiliyor Bu korkutucu olabilir İstersen şuradaki minik kaydırağa gidelim
2 Başkalarının ne hissettiğini ona söyleyin “Ablan, onun oyuncağını elinden çektiğin için kızdı Lütfen derhal oyuncağını ona geri ver ve sana başka bir tane seçelim
3 Empati nasıl gösterilir, öncülük edin “Gel arkadaşının yarasına hap sürelim
4 Duygularla ilgili farkındalığını geliştirin Ona öbür duyguların anlatan yüz ifadeleri gösterin, hikayeler okuyun*
5 Kendi ilişkilerinizde çevrenizdekilere empati göstererek örnek olun
6 Kendinin farkına varmasına tezgâhtar olun Mesela aynada kendini tanısın*
7 “Ben dilini kullanarak kendini sizden ayırt etmesine muavin olabilirsiniz *“Bana vurmanı istemiyorum Vurduğun süre canım acıyor
8 Öfke, endişe gibi kötü duyguları yaşamasına izin verin Çünkü bu duygular da hayatın bir parçasıdır ve onlarla baş etmeyi de çocuğunuza öğretmeniz gerekir Onu daima mutlu etmeye çalışırsanız zor duyguları yoklama etmeyi öğrenemez Dargın bir arkadaşının ne hissettiğini anlayamaz Sevdiği bir çizgi filmi izlemesini istemiyorsanız televizyonu kapattığınız süre ne hissettiğini anladığınızı ona söyleyin “Biliyorum oysa filmi kapatmama kızdın Seni anlıyorum fakat bunu izlemeni de istemiyorum Sakinleşince seninle birlikte sevdiğin lego oyununu oynayabiliriz*
9 Gün içinde arkadaşlarıyla yaşadığı paylaşamama sorunlarını sonradan oyunlarda konu edin Örneğin o gün arkadaşının elinden oyuncağı çekip onu ağlattıysa, oyunda rol değiştirerek onu ağlamaklı çocuğun yerine koyun Oyunda olayı bitmiş canlandırıp ne hissettiğini anlattırın Içten davranışı bulmasını sağlayın*
10 “Özür dilerim demesi için çocuğunuzu zorlamayın Önemli olan bu sözleri kullanması değil, hatalı yaptığını anlamasıdır “Görüyor musun, onun yerini kaptığın için Ece nasıl da ağlıyor Fazla üzülmüş Böylece davranışının sonuçlarını anlamasını sağlarsınız*
11 Empatinin gelişmesi zamanla ve ağır ağır olur Bir De unutmayın oysa bencillik çocuk olmanın bir parçasıdır 3 yaşına değin beklentinizi sınırlı tutun * Yetişkin olup da bencilliği bırakamamış nice kişi mutlaka tanırsınız * *
*
*