Çocuklarda hiperaktivite sendromu Hiperaktivite sendromu nedir? �Attentiondeficit hyperactivity disorder (ADHD)� çoğu çocuk ve erişkinde görülen bir tavır biçiminin ismidir Bu sendromda kişide dikkat azlığı ve aşırı aktivite vardır ve bu genelde hastanın yaşına kıyasla daha ağır ve sıktır Böyle çocukların çoğu keza akılsızca yapılan, hem de hiperaktiftir Yaklaşık 20 çocuktan 1�ini etkileyen ve erkeklerde kızlara kadar daha sık görülen bir sorundur Hiperaktif çocuk aşağıdaki belirtilerden 6 ya da daha fazlasına sahiptir v Direktifleri izlemekte zorluk çekme v Mektep ya da evde iş ya da oyun aktivitelerine dikkatini toplamakta zorluk çekme v Mektep ve evdeki aktiviteler için gerekli nesneleri kaybetme v Dinlemiyor gibi belirme v Ayrıntılara uyarı etmeme v Düzensiz belirme v Evvelden tasarlama gerektiren görevlerde güçlük çekme v Hafıza Kaybı v Kolayca dikkatinin dağılması Hiperaktif çocuk aşağıdaki semptomların minimum 6�sına sahiptir: v Yerinde duramama v Uygun Olmayan şekilde koşma ya da tırmanma v Sessizce oynayamama v Patlayıcı tarzda yanıtlamak v Koltukta (sandalyede) kalamama v Pozitif konuşma id v tekrar tekrar fırlamaya hazırlanmış olma v Sırasını bekleyememe v İnsanların sözünü kesme Hiperaktivite sendromunun nedeni nedir? Vaktiyle, hiperaktivite sendromunun bir çeşit beyin hasarına ast olduğu düşünülüyordu Şimdi ise, bu çocukların beyin yapılarının sıradan olduğu, ama beyin kimyasının bayağı olmadığı bilinmektedir Bu şart genetik bir sorun olabilir Hiperaktif çocuklar beynin kritik bölgelerinde, düşünceyi organize eden bir takım kimyasal maddeleri yeterince yapamamaktadırlar Bu maddelerin beceriksiz olması halinde ise beynin organizasyon merkezleri ahenkli çalışmamaktadır Bu şart hiperaktif çocuklarda görülen belirtilere neden olmaktadır Hiperaktivite sendromu �fena annebaba� olmaya yan değildir, ama ev hayatının ve okul çevresinin baştan savma olması belirtilerin kötüleşmesine neden olabilir Hiperaktivite sendromu fazla veya beceriksiz şeker tüketilmesine veya perhiz tadlandırıcı kullanımına da alt değildir Besinlere eklenen katkı maddesi maddeleri, boyalar, beslenme allerjisi veya öteki allerjiler veya vitamin eksikliği ile de ilişkili değildir Pozitif televizyon seyretme, floresan ışıklar ve video oyunlarıyla da bağlantısı yoktur Hiperaktif çocuğuma nasıl asistan olabilirim? Ebeveynler, okul çalışanları ve doktorlardan oluşan bir ekibin birlikta çalışması çocuğunuza yardım etmenin en hoş yoludur Çoğu çocuk hap tedavisinden menfaat görür ve bir takım çocuklar için de psikolojik danışma gereklidir Nasıl bir girişim yapılması gerektiğini doktorunuzla tartışınız Çocuğuma evde nasıl asistan olabilirim? Hiperaktif bir çocuğun ebeveyni elde etmek kolay değildir Bu çocuklar bir takım direktiflerinizi anlamakta zorluk çekebilirler Hiperaktif çocuklar genellikle sürekli hareket halindedir Bu koşul erişkinler için fazla zordur Çocuğunuza yardımvı olabilmek için konut hayatınızı birazcık değiştirmeniz gerekebilir Aşağı bir takım ipuçları verilmiştir: · Evdeki programınızı organize ediniz Uykudan Kalkma, yemek yeme, oyun oynama, ev aaaaini yapma, televizyon seyretme ya da video oyunları oynama ve yatma saatlerini belirleyiniz Bu programı bir tahtaya veya kağıda yazarak çocuğunuzun daima görebileceği bir yere asınız Eğer çocuğunuz az önce okuyamıyorsa, her günün aktivitelerini resimler ya da şekillerle gösteriniz Rutindeki değişiklikleri evvelden açıklayınız Çocuğunuzun değişiklikleri anladığından emin olunuz · Evde uyulması gerekli kurallar koyunuz Kuralları kolay, açık ve kısa tutunuz Kurallar anlaşılır şekilde izah edilmelidir Kurallara uyulduğu zaman veya uyulmadığı zaman neler olacağı açıklanmalıdır Kuralları ve uyulmadığı zaman doğacak sonuçları yazınız Bu listeyi program listesinin yanında asınız Kurallara uymamanın cezası doğru, ivedi ve sürekli olarak verilmelidir · Olumlu olunuz Çocuğunuza neyi istemediğinizden ziyade neyi istediğinizi anlatınız Çocuğunuzu yaptığı olumlu şeyler için ödüllendiriniz elbiselerini giyme veya kapıları sessizce kapatma gibi küçük şeyler için bile Hiperaktif çocuklar zamanlarının önemli bir bölümünü yanlışlarını dinlemekle geçirirler Doğruları için de ödüllendirilmelidirler · Direktiflerinizin anlaşıldığından belirlenmiş olunuz Önce, çocuğunuzun dikkatini toplayınız Doğrudan onun gözlerine bakınız Daha Sonra, açık ve ağırbaşlı bir sesle ondan tam olarak ne istediğinizi anlatınız Çocuğunuzun direktiflerinizi tekrarlamasını isteyiniz Direktifleri kolay ve kısa tutunuz Şiddet görevler için her seferinde sadece 1 veya 2 yönerge veriniz Çocuğunuz her görevi tamamladığında onu kutlayınız · Kararlı olunuz Sadece yapabileceğiniz şeyleri vadediniz Yapacağınızı söylediğiniz şeyleri yapınız İsteklerinizi ve talimatlarınızı çoğu kere söylemeniz işe yaramaz Çocuğunuz kuralları bozarsa, bir defa ve ağırbaşlı bir üslupla uyarınız Uyarı işe yaramazsa, söz verdiğiniz cezayı uygulayınız · Çocugunuzu bir kişinin aralıksız izlemesini sağlayınız Dürtüleriyle hareket ettikleri için, hiperaktif çocuklar normalden daha pozitif gözlem gerektirirler Çocuğunuzun bütün gün erişkinler göre izlenmesini sağlayınız · Çocugunuzu dost çevresinde izleyiniz Hiperaktif çocukların sosyal yetenekleri ve kuralları öğrenmesi zordur Çocuğunuzun kendi dil ve maddesel becerilerine yerinde dost edinmesine uyarı ediniz Başlangıçta yalnızca 1 ya da 2 oyun arkadaşı çağırınız Oyun sırasında onları izleyiniz Güzel davranışları ödüllendiriniz En önemlisi, oyun esnasında itip kakma ve bağırmaya müsade vermeyiniz · Mektep aktivitelerine muavin olunuz Hiperaktif çocuklar için sabah okula gitmek şiddet olabilir Okul hazırlığını akşamdan tamamlayınız mektep elbiselerini ve kitap çantasını hazırlayınız Çocuğunuzun giyinmesi ve hoş bir kahvaltı yapması için tatmin edici süre bırakınız · Ev aaaai için kesintisiz bir program yapınız Ev aaaaininin yapılacağı bir yer seçiniz Bu yer, diğer millet, televizyon ve video oyunları gibi dikkati dağıtan faktörlerden uzakta olmalıdır Konut aaaai süresini kısa bölümlere ayırınız ve ara sıra ara veriniz Mesela, çocuğunuza okuldan sonra bir ara öğün veriniz ve birkaç dakika oynamasına müsade veriniz Sonradan ev aaaai zamanını başlatınız sık sık kısa eğlence araları veriniz Çocuğunuzu muhtemel olduğu dek teşvik ediniz, ancak aaaaini kendisinin yapmasını sağlayınız · Notları yok, çalışmayı özendiriniz Çocuğunuzu sadece iyi notlar için yok, konut aaaaini bitirmeye çalıştığı için ödüllendiriniz İyi notlar aldığı için ayrıca ödül verebilirsiniz · Çocuğunuzun öğretmenleri ile görüşünüz Çocuğunuzun mektep başarısını (derste, oyunda, yemekte) öğreniniz Öğretmeninden günlük ya da haftalık gelişmeleri sorunuz Bu gelişmeler iyi ya da kötü yönde olabilir Öğretmenin ders planlarını önceden öğrenerek evde çocuğunuzla çalışınız Çocuğumun hiperaktivitesi zamanla düzelecek mi? Vaktiyle bu sorunun zamanla düzeleceğini sanıyorduk Bundan Böyle, hastaların çoğunda bunun doğru olmadığını biliyoruz Hiperaktif çocuklar, büyüdükçe daha iyiye giderler Birçoğu sorunlarına adapte olmayı öğrenirler Hiperaktivite, genel olarak geç erginlik döneminde sona erer Fakat hastaların takriben yarısının dikkatlerinin ivedi dağılması, geniş hissi dalgalanmalar, öfke nöbetleri ve görevlerini tamamlayamama gibi sorunları devam eder Öğretmenleri ve doktorları ile birlikte çalışan şefkatli ebeveynleri olan hastaların iyileşme şansı daha yüksektir