Çocuklarda iştahsızlık

İştah, bir yemeğin zevkle, neşeyle ve istek edilerek yenmesidir Lokmayı uzun zaman ağzında çeviren, çiğnemek için zaman kazanmaya çalışan, tabağındaki yemeği bir türlü bitiremeyen bir çocuk karşısında önce aklımıza somut bir rahatsızlığın var olup olmadığı gelmelidir Mesela; yüksek ateş, kulak ağrısı, boğaz ağrısı, nefes almayı güçleştiren nezlegrip gibi üstteki solunum yolları enfeksiyonları gibi bir hastalık çocuğun sofrada nazlanmasına niçin olur Böyle durumlarda hekim kontrolünden geçirilen çocuğa, önerilen biçimde gıda verirken çocuğun isteklerini de dikkate almak en uygun yoldur Rahatsızlık esnasında çocuğu yemek yemeye zorlamanın hiçbir yararı yoktur İştahla ilgili olarak ebeveynlerin bilmeleri gereken en manâlı şey çocukların kişisel farklılıklar gösterdikleridir böylece de diğer çocuklara bakarak, onların yemek yemek yeme davranışı ile kendi çocuğunuzun yemek yemesini kıyaslamak, çocuğunuzun daha eksik yediğini düşünmenize niçin olabilir

Neler Yapılabilir?

Bazı çocukların iştahlı bir takım çocukların iştahsız olmaları öyle fazla nedene ast olabilir Çocuğu iştahlı ya da iştahsız yapan faktörlerin başında onların iç dünyalarında yaşadıkları büyük tartma taşır Çocuğun bilinçaltına kurulmuş bir üzüntü, üzüntü, korku ya da kıskançlık gibi bir duygu onun iştahını kesebilir bu nedenle iştahsız bir çocuk için öncelikle organik bir rahatsızlığının olup olmadığı araştırılırken diğer yandan ruhsal çatışmalarının olup olmadığı, duygusal bir sorunun bulunup bulunmadığı da araştırılmalıdır bu vesileyle çocukların iyi gıda alamadıkları için problemli olabileceklerinin yanısıra problemli oldukları için de iştahsız olabilecekleri düşünülmelidir

İştahsız çocuk aleyhinde neler yapılabilir?

· Herşeyden önce çocuğa sofrada yemek yemesi için şiddet kullanılmamalıdır Her çocuğun kendine özgü yemek yeme kapasitesi olduğundan çocuk daha fazlasını yiyemez Çocuğun yemesi konusunda ısrarcı olunduğunda çocuk kendisine fazla gelen gıdayı çıkartılabilir

· Her çocuğun artma oranıyla ilgili olarak yemek yemek yeme miktarı vardır Mesela, yıllar ilerledikçe başlangıçta alınan gıda miktarı azalabilir Erinlik ve erginlik döneminde ise iştah baştan artabilir

· Yemek Yemek zamanından önce çocuğa verilen şekerlemeler, çikolatalar, cips vb abur cubur gıdalar da iştahı engelleyebilir Fakat, çocuk acıktığında yemek zamanını beklemeden ona yemeğini atamak gerekir Acıkan çocuğa ısrarla yemek zamanını bekletmek onun iştahının kaçmasına niçin olabilir Hemen Şimdi yemeği hazır olmamış çocuğa, alması gereken gıdalardan bir arz verilerek iştahının kaçmamasına asistan olunabilir

· Sofrada çocuğu olabildiğince kendi haline ayrılmak ve kendisinin yemek yemesine olasılık tanımak, evi kirletmemesi ve farklı alanlara yönlendirilmiş kurallara uyması yönünde onu zorlamamak çocuğun yemek yemek davranışına karşısında daha olumlu davranış geliştirmesini kolaylaştırabilir Ara Sıra iştahsızlığın aşağı, çocuğun yemek yemek yeme aleyhinde yaşadığı zorlamalar ve baskılar geliyor olabilir ve bu müdahaleler sebebiyle çocuk yeme isteğinden uzaklaşmış olabilir

· Çocuğun sofrada oyalanması ve yemeğini ağır yemesi aleyhinde tepki göstermemek en iyisidir giderken çocukla konuşmak, hikayeler açıklama yapmak, şakalar yapmak da onun yemek yemesini zevkli ışık halkası getirebilir

· Ufak çocukların istediği gıdaları ve onların gereksinimleri olan gıdaları kasten tertiplenen yemek listeleri onları dinç tutacaktır Çocuğa öbür alternatifler sunmanın yanında alınması gereken gıdaları süsleyerek göze daha güzel ışık halkası getirmek, çeşitlendirmek onların istemedikleri gıdalara karşısında da olumlu davranmalarına tezgâhtar olabilir Maksat çocuğun çok yemek yemesi yok istek edilen ve onun için gerekli olan gıdaların alınmasıdır

· Aile bireylerinin birbirleriyle olan ilişkilerinin de çocuğun iştahı üstünde manâlı etkisi vardır Evde yaşanan gergin bir hava, kavga ortamı çocukların iştahlarının kesilmesi için yeterli bir neden oluşturabilir Yeniden bu bağlamda çocukların, çok sevdiği büyüklerinin üzüntülerinden de etkilendikleri ve iştahlarının kesildiği unutulmamalıdır böylece yaşanan bezginlik ve üzüntüleri çocuğa hissettirmemeye çalışmak önemlidir

· Ara Sıra çocukluk kıskançlıkları da iştahı negatif olarak etkileyebilir İştahsızlık sorununda bu durumun var olup olmadığı da dikkate alınmalıdır Bir Takım çocuklar sürekli olarak dikkati üzerlerine çekmek istediklerinden iştahsızlık onlar için bir gelir halini alabilir Diğer yanlamasına minik bir kardeşin varlığı ve annenin onun beslenmesi ile ilgilenmesi de çocuğun yemek yemeye karşısında konuşma almasına ve yemeğinin anne kadar verilmesini istemesine yol açabilir

· Anneleri veya babaları göre dövülen ve sık azarlanıp eleştirilen çocuklarda da iştahsızlık görülebilir Çocuk yemek yemek yemeyerek büyüklerini cezalandırmak itiyor olabilir Yemek yemediğinde anne ya da babasını üzüldüğünü görebilen çocuk bundan tutku alabilir ve kızdığında ebeveynlerini üzmek için bu yola başvurabilir
· Yemek esnasında negatif, can sıkıcı ve rahatsız edici olaylardan söz etmek, onların yaramazlıklarını ve hoşlanmadığınız yanlarını dile getirmek, eleştirmek, ayıplamak ya da itham etmek çocukların lokmalarını boğazlarına dizebilir Yemek Yemek sırasında can sıkıcı durum ve konuşmalardan sakınmak gerekmektedir

· Çocuğun tabağına yiyebileceği dek yemek yemek hazırlamak, ara sıra de derece derece yemek koyarak tabaktaki yemeğin her bitişinde çocuğu beğenmek onun yemek yemek yeme davranışının pekişmesine asistan olabilir

· Çocukların iştahlı olmalarını sağlamada bir yol da onların haricen vakit geçirmelerini sağlamaktır Temiz hava ve dışarıya yapılan gezinti ya da oyun çocukların iştahını artırılmasına muavin olabilir

· Çocuğun süt içiyor olması ve süt ile batmış olması sebebiyle yemek yemeye fazla istekli olmadığı durumlar iştahsızlıkla karıştırılmamalıdır Bu durumda bahşedilen süt miktarını biraz eksilmek sorunun çözümüne yardımcı olabilir

· Yemeklerin leziz ve iyi pişirilmiş olmalarına itina göstermenin yanına soğuk ve aşrı sıcak olmamalarına da dikkatli olmak gerekir

· Yemek Yemek sırasında yemek yemek yeme usul ve kurallarına ilişkin uzun konuşmalar yapmamak,ikazları müşfik ve cana yakın bir biçimde gerçekleştirmek çocuğun yemek yemeye karşısında daha olumlu davranmasını sağlayabilir
*