Çocuklarda konuşma bozuklukları ve tedavisi

Sesleri, heceleri veya kelimeleri yanlış üretmeyle ortaya çıkan sesletim (artikülasyon) bozukluklarının hayat kalitemizin, konuşmamızın yeterliliğinden etkilendiğine uyarı çeken uzmanlar sesletim sorunlarının derhal ele alınması gerektiğine uyarı çekiyor




Üsküdar Üniversitesi sıhhat Bilimleri Fakültesi Dil ve Tavır Terapisi Bölümü öğretim üyesi ve Dil ve Tavır Terapisi Araştırma ve Uygulama Merkezi (ÜSESKOM) Müdürü Prof Dr Ahmet Konrot, sesletim (Artikülasyon) bozukluklarının kişinin sosyal, hissi, akademik veya meslek hayatını negatif etkilediğini belirterek şu bilgileri verdi:

“Sesletim, havanın ses tellerinden geçip dil, çene, dişler, dil ve damakta biçimlenip ses, hece ve kelimeler halinde işlenmesidir Sesletim sorunu olan birey, sesleri, heceleri veya kelimeleri hatalı üretir; dinleyenler ne söylendiğini anlayamaz ya da kelimenin anlamından çok, ne söylendiğini çakmak için daha artı dikkat harcarlar

Sesletim sorunu bebek konuşması gibi midir?

Minik çocuklar sesleri, heceleri, sözcükleri hatalı kullandıkları zaman, konuşmaları “bebek konuşması gibi algılanabilir Ancak önemli sesletim sorunu olan büyük çocukların ve yetişkinlerin konuşmaları bebek konuşmasından oldukça farklıdır

NP ALTUNİZADE Polikliniği Uzm Dil ve Tavır Terapisti Maral Yeşilyurt da sesletim hatalarının çoğunun üç kategoriden birine girdiğini söyledi

Ses veya hece atma (“havuç yerine “avuç), yerine ses kullanma (“köpek yerine “töpek) ve sesi bozarak yararlanma

Sesletim sorunlarının sebebi nedir?

Sesletim sorunlarının çoğunlukla fiziki nedenlerle oluştuğuna uyarı çeken Prof Dr Konrot, “Serebral palsi, yarık dudakdamak, işitme kaybı veya ağızla ilgili diğer sorunlar (diş sorunları) gibi maddi nedenler sonucu gözlenir bununla birlikte çoğu sesletim sorunu herhangi bir belirgin bedensel özür olmadan ortaya çıkar Fonksiyonel sesletim sorunları, hitabe seslerinin yanlış öğrenilmesi sonucu gerçekleşebilir diye konuştu

Kulakla ilgili sorunlara uyarı!

Bebeklik dönemindeki kulak ile ilgili sorunların sonra ses gelişimini etkileyebileceğini gösteren Prof Dr Ahmet Konrot, “Çocuklar tavır seslerini çevrelerindeki konuşmaları dinleyerek öğrenirler Bu öğrenme, hayatın çok erken döneminde başlar Eğer, bu önemli dönemde, çocukların kulakla ilgili sorunları sık oluyorsa, bazı söylev seslerini öğrenmede başarısız olabilirler Çocuğun konuşması büyüdükçe daha anlaşılması mümkün ışık halkası kazanç, ancak kimi çocuklara anlaşılır sesletime sahip olabilmeleri için destek edilmesi gerekir dedi

Kulak ve işitme sorunlarının sesletim bozukluklarına yol açtığını vurguluyan Konrot, böylece artikülasyon (sesletim) bozukluklarının değerlendirme gerekse terapi sürecinde KBB uzmanları ve Odyoloji uzmanları ile sıkı işbirliği yaptıklarını sözlerine ekleyerek, bebeklik ve çocukluk dönemindeki kulak hastalıklarının da önemli olduğunu kaydetti

Çocuğun konuşmasını bölmeyin, kesintisiz düzeltmeyin!

Bütün seslerin 89 yaşına kadar doğru olarak üretilmesi gerektiğini de belirten Prof Dr Konrot, “Birçok çocuk daha erken üretir Çocuğa sesleri doğru üretmesi için anne, baba ve yakın çevrenin çocuğa iyi model olarak yardımcı olması önemlidir Çocuğun konuşmasını bölmeyin veya aralıksız düzeltmeyin Arkadaş ve akrabalar da dahil almak üzere kimsenin çocukla alay etmesine izin vermeyin Bunun yerine iyi bir model olun Yanlış sesletilen kelimeyi doğru şekliyle açıklama edin Eğer çocuk, ‘Sayı güneş ’ derse ‘Evet, sarı güneş, büyük sarı güneş bizi ısıtıyor ’ gibi tekrarlayarak düzeltin

Sesletim bozukluklarını düzeltmek mümkün

Sesletim bozukluklarının tedavisini NP ALTUNİZADE Polikliniğinde sürdürdüklerini, sesletim sorunlarına kişinin yaşına bakmaksızın destek edilebildiklerini gösteren Prof Dr Konrot, şunları söyledi:

“Fakat sorun sürdükçe, uzadıkça hatalı sesi başkalaşmak zorlaşır Bazı sorunlara destek süreci (sesletim kaslarını uyaran sinirlerdeki sorunlar gibi), işlevsel sesletim sorunlarına destek süresinden daha uzundur İşitme kaybı, ağız yapıları (dişler), ne sıklıkla destek aldığı, zekâsı ve iş birliği düzeyi gibi farklı alanlara yönlendirilmiş etkenler de bu süreci etkiler Sesletim bozukluklarının sosyal, hissi, akademik veya da meslek hayatını etkileyecek duruma gelmişse, bu sorunun çözümü daha önemli ışık halkası kazanç Konuşmamız bizim bir parçamızdır Yaşam kalitemiz, konuşmamızın yeterliliğinden etkilenir Dolayısıyla sesletim sorunları hemen ele alınmalıdır