1976 yılında birinci kere tanımlanan bu hastalık hafif bir teneffüs yolu enfeksiyonundan ömrü tehdit eden zatürre tablosuna kadar değişik klinik tablolar da görülebilir.
Erişkin marazı olarak bilinen Lejyoner hastalık günümüzde çocukluk marazı olarak da tanımlanmaktadır.
Etken Legionella Pneumophia bakterisidir.
Bu bakterinin bulunduğu ortamlar :
- Nehirler
- Göller
- Irmaklar ve
- Termal sulardır.
Bakteri doğal ortamda hür olarak bulunmaz. Tabiatta bir hücrelilerin (Protozoon) ’ların parazitleri olarak yaşarlar. Protozoon içinde çoğalarak bu canlıların irtihaline neden olur ve daha sonra suda ömürlerine devam ederler. Mütenasip ısı koşullarında ağır bir formda çoğalma gösterirler.
Legionella bakterileri esas olarak :
-Klima cihazlarının suyu
-Sıcak ve soğuk su sistemleri
-Su tankları
-Duş başlıkları, sıcak su muslukları
-Termal banyo ve kaplıcalarda bulunur.
Başkaca oda nemlendiricileri ve teneffüs aygıtlarında enfeksiyonun yayılmasında kıymetlidir.
Son yıllarda Lejyoner illetinde bariz artış olmuştur. A.B.D. ‘de yılda 8000 – 18000 hasta lejyoner hastalık tanısıyla hastaneye yatırılmaktadır. Bu rakamın daha yüksek olduğu ve çoğunlukla tanı konmadığı düşünülmektedir. Avrupa’da lejyoner marazın görülme orantısının yüksek olduğu bildirilmektedir. Salgınlar biçiminde seyredebilir hakikaten 2014 Portekiz salgının da 264 kişi lejyoner hastalık tanısı ile hastaneye yatırılmış ve maatteessüf 5 hasta hayatını yitirmiştir. Umumiyetle çocuklarda az tanımlanmakta ise de önemli tablolarda seyrettiği ve ölümlere neden olduğu vurgulanmaktadır.
Çocuklarda hastalık çoğunlukla belirtisiz enfeksiyon formunda seyretmektedir. Illetin bu formuna Pontiac ateşi denilmektedir. Illetin önemli formu Lejyoner hastalık olarak tanımlanmaktadır. Pontiac ateşi ve Lejyoner hastalık Lejyonellozis olarak başlığı altında kıymetlendirilmektedir.
Bu hastalarda bulaşım şahıstan şahısa damlacık yoluyla olmaz. Bulaşım enfekte su ve su ile ilgili sistemlerde olmaktadır.
Illetin kuluçka mühleti 2-10 gündür.
Çocuklarda hastalık çoğunlukla belirtisiz enfeksiyon biçiminde seyretmekte yahut tanımlanmamaktadır. Önemli formda seyreden Lejyoner hastalık ise
-Bağışıklık sistemi bozulmuş
-Organ transplantasyonu uygulanan
-Kortikosteroid tedavisi olan
-Kronik böbrek ve akciğer marazı olanlar
-Kanser tanısı ile takip edilen çocuklarda görülür.
Münhasıran kortikosteroid tedavisi olan astımlı çocuklarda bu durum kıymetlidir. Sık hastane ziyaretleri ve nebüluzatör kullanmaları ise enfeksiyon riskini arttırmaktadır.
Lejyoner hastalık yenidoğan bebeklerde kıymetli bir sorun olabilir. Yeni doğanların akciğerlerinin ehliyetsiz olması yanı sıra bağışıklık sisteminin zayıflığı da risk faktörü oluşturmaktadır. Yeni doğan servislerinde salgınlara yol açabilmektedir. Kaybedilen bebek sayısı değerlidir.
Hafif form zaten düzgünleşir önemli formlar mevtle sonuçlanabilmektedir. Lejyoner illete has klinik bulgular yoktur.
Lejyoner hastalık belirtileri
-Ani başlayan ateş
-Öksürük
-Göğüs ağrısı
-Karın ve kas ağrısıdır. İlerleyen vakalarda teneffüs zorluğu ve yetmezliği gelişir.
Lejyoner illetinde tanı
-Balgam ve teneffüs yolu salgılarında bakterinin üretilmesi
-Antijen testi (idrar)
-Immunofloresans ve DNA testleri
-Serolojik prosedürler ve ile konulabilmektedir.
Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma ve tuz azlığı görülmektedir.
Tedavide antibiyotik tedavisi uygulanır. Makrolid kümesi antibiyotikler başlangıçta damar yolu daha sonra ağızdan verilmek üzere planlanır. Tedavi vadesi 2-3 haftadır.
Korunmada su kaynakların denetimi ve takibi kıymetlidir. Su sistemlerinin dezenfeksiyonu hiperklorinasyon yahut metalik iyonizasyon uygulanmaktadır.
Çocuklarda Lejyoner hastalık birçok nedenle gözden kaçmaktadır.
-Tanı koyduracak laboratuar testlerinin güçlüğü
-Klinik bulguların sarih olmayışı esas nedenleri oluşturmaktadır.
Bilhassa tedaviye karşılık vermeyen önemli zatürre vakalarında Lejyoner hastalık akla gelmelidir. Literatürde bu illetle ilgili çocukluk devrindeki olgular göz arkası edilmektedir. Elverişli tedavi edildiği takdirde tedavi sonuçları yüz güldürücü olduğu Lejyoner illetinin başlangıçta düşünülmesi değerlidir.
Prof. Dr. Nuran Gürses
Evlat Sıhhati ve Evlat Enfeksiyon Marazları Eksperi
Erişkin marazı olarak bilinen Lejyoner hastalık günümüzde çocukluk marazı olarak da tanımlanmaktadır.
Etken Legionella Pneumophia bakterisidir.
Bu bakterinin bulunduğu ortamlar :
- Nehirler
- Göller
- Irmaklar ve
- Termal sulardır.
Bakteri doğal ortamda hür olarak bulunmaz. Tabiatta bir hücrelilerin (Protozoon) ’ların parazitleri olarak yaşarlar. Protozoon içinde çoğalarak bu canlıların irtihaline neden olur ve daha sonra suda ömürlerine devam ederler. Mütenasip ısı koşullarında ağır bir formda çoğalma gösterirler.
Legionella bakterileri esas olarak :
-Klima cihazlarının suyu
-Sıcak ve soğuk su sistemleri
-Su tankları
-Duş başlıkları, sıcak su muslukları
-Termal banyo ve kaplıcalarda bulunur.
Başkaca oda nemlendiricileri ve teneffüs aygıtlarında enfeksiyonun yayılmasında kıymetlidir.
Son yıllarda Lejyoner illetinde bariz artış olmuştur. A.B.D. ‘de yılda 8000 – 18000 hasta lejyoner hastalık tanısıyla hastaneye yatırılmaktadır. Bu rakamın daha yüksek olduğu ve çoğunlukla tanı konmadığı düşünülmektedir. Avrupa’da lejyoner marazın görülme orantısının yüksek olduğu bildirilmektedir. Salgınlar biçiminde seyredebilir hakikaten 2014 Portekiz salgının da 264 kişi lejyoner hastalık tanısı ile hastaneye yatırılmış ve maatteessüf 5 hasta hayatını yitirmiştir. Umumiyetle çocuklarda az tanımlanmakta ise de önemli tablolarda seyrettiği ve ölümlere neden olduğu vurgulanmaktadır.
Çocuklarda hastalık çoğunlukla belirtisiz enfeksiyon formunda seyretmektedir. Illetin bu formuna Pontiac ateşi denilmektedir. Illetin önemli formu Lejyoner hastalık olarak tanımlanmaktadır. Pontiac ateşi ve Lejyoner hastalık Lejyonellozis olarak başlığı altında kıymetlendirilmektedir.
Bu hastalarda bulaşım şahıstan şahısa damlacık yoluyla olmaz. Bulaşım enfekte su ve su ile ilgili sistemlerde olmaktadır.
Illetin kuluçka mühleti 2-10 gündür.
Çocuklarda hastalık çoğunlukla belirtisiz enfeksiyon biçiminde seyretmekte yahut tanımlanmamaktadır. Önemli formda seyreden Lejyoner hastalık ise
-Bağışıklık sistemi bozulmuş
-Organ transplantasyonu uygulanan
-Kortikosteroid tedavisi olan
-Kronik böbrek ve akciğer marazı olanlar
-Kanser tanısı ile takip edilen çocuklarda görülür.
Münhasıran kortikosteroid tedavisi olan astımlı çocuklarda bu durum kıymetlidir. Sık hastane ziyaretleri ve nebüluzatör kullanmaları ise enfeksiyon riskini arttırmaktadır.
Lejyoner hastalık yenidoğan bebeklerde kıymetli bir sorun olabilir. Yeni doğanların akciğerlerinin ehliyetsiz olması yanı sıra bağışıklık sisteminin zayıflığı da risk faktörü oluşturmaktadır. Yeni doğan servislerinde salgınlara yol açabilmektedir. Kaybedilen bebek sayısı değerlidir.
Hafif form zaten düzgünleşir önemli formlar mevtle sonuçlanabilmektedir. Lejyoner illete has klinik bulgular yoktur.
Lejyoner hastalık belirtileri
-Ani başlayan ateş
-Öksürük
-Göğüs ağrısı
-Karın ve kas ağrısıdır. İlerleyen vakalarda teneffüs zorluğu ve yetmezliği gelişir.
Lejyoner illetinde tanı
-Balgam ve teneffüs yolu salgılarında bakterinin üretilmesi
-Antijen testi (idrar)
-Immunofloresans ve DNA testleri
-Serolojik prosedürler ve ile konulabilmektedir.
Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma ve tuz azlığı görülmektedir.
Tedavide antibiyotik tedavisi uygulanır. Makrolid kümesi antibiyotikler başlangıçta damar yolu daha sonra ağızdan verilmek üzere planlanır. Tedavi vadesi 2-3 haftadır.
Korunmada su kaynakların denetimi ve takibi kıymetlidir. Su sistemlerinin dezenfeksiyonu hiperklorinasyon yahut metalik iyonizasyon uygulanmaktadır.
Çocuklarda Lejyoner hastalık birçok nedenle gözden kaçmaktadır.
-Tanı koyduracak laboratuar testlerinin güçlüğü
-Klinik bulguların sarih olmayışı esas nedenleri oluşturmaktadır.
Bilhassa tedaviye karşılık vermeyen önemli zatürre vakalarında Lejyoner hastalık akla gelmelidir. Literatürde bu illetle ilgili çocukluk devrindeki olgular göz arkası edilmektedir. Elverişli tedavi edildiği takdirde tedavi sonuçları yüz güldürücü olduğu Lejyoner illetinin başlangıçta düşünülmesi değerlidir.
Prof. Dr. Nuran Gürses
Evlat Sıhhati ve Evlat Enfeksiyon Marazları Eksperi