Çocuklarda tuvalet eğitimi

Çocuğun kendi somut duyumlarını hissettiği, ihtiyaçlarını anlattığı, bunların sorumluluğunu almayı ve bedensel sınırlarını öğrendiği dönemin tuvalet eğitimi dönemi olduğunu dile getiren Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Dr Asya Armağan; ‘Tuvalet alışkanlığı birçok zaman iki yaş civarında kazanılır Bu dönem çocuğun, başkalarından gelen önerilere kolayca armoni göstermediği, çoğunlukla yoğun çatışmaların yaşandığı bir döneme rastlar




Çocuk egemen bir birey olma yolunda gelişirken, kendi bağımsızlığı ile başkalarının onayı aralarında bir denge oluşturma çabası içindedir Yeniden bu dönemde, çocuğun çiş ve kakaya yüklediği anlam da yetişkinlerinkinden farklıdır

Çocuklar bedenlerinde ürettikleri nesnelere ilgi duyarlar Bedenleri nasıl önemliyse onlar için, bedenlerinden meydana çıkan şeyler de fazla değerlidir

Ebeveynler, onları dışarı atıp kurtulmasıyla ilgili çocuğunu ödüllendirirken, çocuğun zihni karışır, çünkü o gerçekten kendisi için çok değerli olan şeylerden terketmek istemeyebilir Çocuğun çiş ve kakasını tuvalete yapıyor olması, bir anlamda annebabasını mutlu edecek bir armağan niteliği taşır

Tuvalete oturmanın çocuğun kendi iyiliği ve rahatı için oluşturacağı bir şey olduğu mesajının verilmesi işleri kolaylaştırabilir Annesi babası göre bağımsızlığı için yeterince desteklenen, girişimciliği nedeniyle cesaretlendirilen çocukların kendilerine olan güvenleri artar ve gelişimlerinin önü gevşemiş olur ’ açıklamasında bulundu

Tuvalet eğitimi için sadece çocuğunuzun değil; sizin de hazır olmanız gerekir!

Tuvalet eğitimine çocuk değin, bakım veren kişinin de yeterince hazırlanmış olduğu bir dönemde başlanması fazla önemlidir Çevredeki aynı yaşlardaki çocukların gösterdikleri gelişim, okul öncesi eğitim kurumlarının tuvalet alışkanlığı şampiyon çocukları okula kabul etmesi, aile büyüklerinin ebeveynlere baskısı gibi değişik nedenler zamanlamayı etkilememelidir

Tuvalet eğitimine başlatmak için çocuğun, fizyolojik olarak kas gelişimini tamamlamış, gelişimsel olarak kendini açıklama edebilecek becerileri kazanmış olması ve aynı zamanda da psikolojik olarak sağlıklı bir dönemde olması beklenmelidir

Eğitime açtırmak için

• Çocuğunuz yürüyorsa,

• Verdiğiniz bir takım komutları yerine getirebiliyorsa,

• İsteklerini konuşarak anlatabiliyorsa,

• Gün içinde 23 saat kuru kalabiliyorsa,

• Altı ıslandığında rahatsızlığını açıklama edebilecek ışık halkası gelmişse, tuvalet eğitimine hazır olduğunu düşünebiliriz

Tuvalet eğitimi saptamak için en uygun dönem 2436 aylar arasıdır Oysa çocuk bahsettiğimiz becerilere sahip değilse, son dönemde bakıcı değişimi, kardeş doğumu, taşınma, ölüm gibi hayatını önemli anlamda etkileyecek şansın dönmesi söz konusu olmuşsa, kabızlık sorunu yaşıyorsa, tuvalet eğitimini verecek olan kişinin ruhsal sıkıntılarının olduğu ve çok yoğun çalıştığı bir dönemse çocuğun yaşı yerinde olmasına karşın tuvalet eğitiminin ertelenmesi gerekebilir

Zamanından önce verilmeye çalışılan tuvalet eğitimi çocuğunuzda kaygıya niçin olabilir!

Tuvalet eğitimine çocuğun hazır olmadığı bir dönemde başlamak ve bu konuda baskı kullanmak çocukta bir takım ruhsal sorunların gelişmesine niçin olabilir

Çocuk ailesinin beklentilerini karşılayamadığını sezer ve buna tabi olarak başarısızlık duygusu yaşar Başarısızlığı yüzünden anne babasının sevgisini kaybedeceğini düşünebilir Tuvalet eğitimine zamanından önce odaklanıldığında çocuk, temizliğin, düzenliliğin, kontrollü olmanın anne babasında olumlu duygulara yol açtığı kanısına varır Böylece küçük çocuğun zihninde temizleme, titizlik kavramlarıyla, anne baba sevgisi arasında bir bağlantı kurulur

Ailesinin beklentilerini karşılayamadığı durumlarda ise ailesinin sevgisini kaybetmekten korkar, terk edilme kaygıları gelişebilir Bunlarla birlikte erken başlanan tuvalet eğitimi, çocukta, bedeninin kendisinin yok de başkalarının denetiminde olduğu izlenimi yaratabilir Benzer şekilde hiç eğitim vermemek de çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz yönde
etkiler

Çocuğunuza tuvalet alışkanlığı kazandırırken

• Anne baba olarak çocuğunuza tuvalet alışkanlığı kazandırırken sizin göreviniz sorumluluğu tamamıyla üstlenmek değil; çocuğuna muhtemel olduğunca destek olmak, yüreklendirici davranmaktır

• Eğitim sürecinde çocuğunuzun davranışlarına fazla tepki göstermeyin Bu dönemde olumlu kazanımlarla birlikte geriye dönüşler, dalgalanmalar da izlenebilir Her defasında sabırla yerine getirmek ve öfkelenmeden tuvalet eğitimine sürdürmek, eğer çocuk fazla tepki gösteriyorsa, eğitim sürecine çocuk hazır olana değin ara vermek, aşırı ısrarcı olmamak son derece önemlidir

• Tuvalet eğitimine başlarken, her gün belirtilen aralıklarla tuvaleti olsun veya olmasın çocuğunuzu tuvalete veya lazımlığa yatırım yapmak alışılmışlık edinmesini kolaylaştırır Ilk Olarak çocuğun sevdiği oyuncak (bebek ya da hayvan) üzerinden tuvalete oturtma alıştırmaları yerine getirmek, bu sırada da basitçe sindirimden laf ederek yiyeceklerin nasıl yendikten daha sonra vücuttan dışarı atıldığı, sonradan da yemekle yenilerinin geldiği anlatılabilir bununla birlikte kendisinin de çişini ve kakasını tuvalete bırakabileceğinden söz edilebilir

• Tuvalet alışkanlığını kazandırma sürecinde çocuğunuzun rahatça giyip çıkarabileceği giysileri seçim edin
Kendisinin soyunmasına, tuvaletin ışığını yakma, oturağa yaptıklarını tuvalete dökme, sifonu çekme gibi kendisinin yapmak istediği şeylere müsade verin Çocuğun katılımcı olması, sürecin kendi kontrolünde olduğu duygusuyla uyumunu artırır

• Çocuklarınızın tuvaletle ilgili davranışlarını mükemmel gözleyip, onları, en uygun zamanda tuvalete yönlendirmeniz
eğitimlerinizi kolaylaştıracaktır Çocuğa sıkça tuvaleti olup olmadığını sormak yerine, belirli aralıklarla tuvalete
birlikte giderek denetlemek daha uygundur Kız çocuklarının anneyi, erkek çocuklarının babayı model almaları, onları izleyebilmeleri süreci kolaylaştırabilir

• Tuvalet eğitimde, çocuğun tuvaletini bezine yapmıyor olmasını büyük ödüllerle, fazla tepkilerle yerine getirmek zaman zaman altına kaçırdığında sinirlenmek kadar yanlıştır

• Tuvalete çişini ya da kakasını yaptığında çocuğunuza, yaptığı şeyden utanmasına yol açacak sözler söylemeyin

• Tuvalet eğitimi vermeye başladığınızda bez kullanımına son verin Kumaş kullanmaya sürdürmek eğitim süresini uzatacaktır

• Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde arada bir altına kaçırabilir Bu durumda çocuğa kızılmamalı, ayıplanmamalı, cezalandırılmamalıdır

• Çocuklar için gündüz tuvaletini teftiş edebilmek, gece teftiş edebilmekten daha kolaydır Tuvalet eğitiminin tamamlanma süresi çocuktan çocuğa değişir