Son vakitlerde sıkça duyduğumuz uyku eğitimi usulleri nitekim tesirli mi? Tesirli değilse uykusuz geçen geceler için anne babalar hangi tahlil yollarına başvurmalı?
Bebeğin doğumundan okula başlama yaşına kadar ebeveynler birçok uyku sorunuyla karşılaşmaktadır. Gelişen dünyanın suratında da kısa vakitte tesirli bir formül olan çeşitli uyku eğitimlerini denemektedirler. Fakat çocuğu ağlatarak yahut yaşının gereksinimlerini bilmeden gerçekçi olmayan beklentiler içine girmek hem çocuğu hem anne babaları yıpratmaktadır. Uyku eğitimleri kısa vadede tahlil üzere görünse de uzun vadede eskisinden daha berbat bir hal alabilmektedir. O nedenle çocuklarınızın yaşlarına uygun sağlıklı bir uyku almaları için birkaç ipucu vereceğim.
Çocuğunuzun uykusundan beklentiniz nedir?
Hepimizin başında hangi yaşta çocuğun günde kaç saat uyuyacağı ile ilgili bir tablo beliriyordur. Lakin bu gerçekçi mi? Bazen farkında olmadan çocuklarımızdan daha fazla uyumasını bekliyoruz yahut gece boyunca hiç uyanmamasını.
0-3 aylık bebeklerin günde uyku mühletleri 14 ile 16 saat ortasında değişmektedir. Birinci bir ayda bebek gece üç dört sefer uyanırken bu durum aydan aya azalabilmektedir.
3-6 aylık bebeklerin geceleri sık sık uyanmaya devam ettikleri görülmektedir. 6 aylık olduklarında bir günde ortalama 14 saat uyurlar. 4-6 aylık bebeklerin gündüzleri yaklaşık 3 saat uyudukları görülmektedir.
6-12 aylık bebekler yaklaşık günde 13 saat uyurlar. Unutmayın ki, bu mühlet daha az yahut daha çok olabilir. Verilen saat yalnızca bize ortalamayı gösterir. 12 aylığa yanlışsız bebeklerde gece uyanmaları 6 aylık civarındaki durumuna nazaran artış gösterebilir.
1-2 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 13 saat uykuya devam ederler. Fakat gündüz uykuları giderek azalmaya, uykunun büyük kısmını gece almaya başlar.
2-3 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 12 saat uyurlar. Gece uyanmaları hala olabilir, lakin gündüz uykusu yaklaşık 1 saate kadar düşebilir.
3-5 yaşındaki çocuklar bir günde yaklaşık 11 saat uyurlar. 3 yaşındaki bir çocuk gündüz uykusuna muhtaçlık duyabilirken 5 yaşına geldiğinde çoklukla gündüz uykusuna muhtaçlık duymamaktadır. Kabuslar ve gece dehşetleri bu yaş aralığında yaygındır. Yatak ıslatma da bu yaş aralığında yaygındır. Bu üzere durumlar çocukların uykusunu etkileyebilir.
Yatma Vakti Rutini Belirlemek
Her insanın bir yatma vakti rutini vardır. Dişini fırçalamak, duş almak üzere birçok şey sayılabilir. Çocuklar için de yatma vakti rutini oluşturmak, çocukların neyle karşılaşacağını bilmesini ve uykuya geçmesinin kolaylaşmasını sağlar. Gece yatmadan kısa bir öykü okumak, dişlerini fırçalamak, ılık bir duş almak çocukların yatma vakti rutini için birinci akla gelenlerdir. Kendinize ve çocuğunuza uygun düzenlemelerle siz de bir rutin oluşturabilirsiniz.
Beslenmenin Uykuya Tesiri
Anne sütü sindirilmesi çok kolay bir besindir. Bu nedenle anne sütü ile beslenen bebekler daha sık acıkırlar. Bunun tersine mama ise daha sıkıntı sindirilen bir besindir. Bu nedenle bazen anneler gece daha az uyanması için bebeklerine bilhassa mama vermeyi tercih edebiliyorlar. Lakin bebekler sanıldığının bilakis yalnızca acıktıklarında uyanmazlar. Bebeklerin günlük nizamlı bir uyku ritmi olmadığından mama da olsa anne sütü de olsa gece uyanmaları devam edebilir.
Yapılan araştırmalar 6 aydan evvel katı besinlere geçmek astım, egzama, alerji ve sindirim sorunları üzere riskler taşıyor. Bu da bize gösteriyor ki 6 aydan evvel mecbur kalınmadığı sürece bebeği anne sütü ile beslemek en sağlıklı olanıdır. Bir öteki araştırma, yüksek triptofan alımının uyku halini arttırdığını göstermektedir. Triptofan et, peynir, yumurta, ayçekirdeği, susam, balık ve kümes hayvanları üzere yüksek oranda protein içeren besinlerde bulunur.
Teknolojik Araçların Uykuya Tesiri
Çağımızda hayatımıza giren televizyon, tablet ve akıllı telefonlarla çocuklar çok erken yaşta tanışıyorlar. Çocuklar için eğlenebilecekleri birçok uygulama, oyun ve içerikler mevcut. Bu durumda çocukların bu araçlarla geçirdikleri mühlet yaşın da artması ile birlikte uzayabilmektedir. Lakin, teknolojik araçların çocukları eğlendirmenin yanı sıra birçok ziyanı da vardır.
2013’teYeni Zelanda’da yapılan bir araştırmaya nazaran, yatmadan evvelki bir buçuk saatte çocukların %50’si yarım saat kadar televizyon izliyor. Yatmadan evvelki bir-iki saatte televizyon izleyen çocukların izlemeyenlere nazaran daha geç uyudukları görülmüştür. Misal tesirler bilgisayar yahut akıllı telefonda oyun oynayan çocuklar için geçerlidir. Bu nedenle uyku saatinden 2 saat evvel teknolojik araçlar kapatılmalı, kullanılmamalıdır. Tıpkı sebeplerden dolayı yatak odalarında da televizyonun olmaması gerekmektedir.
Rahat Bir Uyku İçin İpuçları
- Çocuğunuzun günde en az 20 dakika dışarıda gün ışığını almasını sağlayın. Araştırmalar, bilhassa öğlenden sonra doğal ışık alan bebeklerin daha düzgün uyuduğunu göstermektedir.
- Yapay ışıklarından(beyaz ışık, bilhassa güç tasarruflu led ampulleri) mümkün olduğunca uzak durun. Akşamları çocuğunuzun odasında ışığı olduğunca kısık tutun ve mümkünse kırmızı ışık kullanın.
- Yatmadan evvelki iki saat televizyon, tablet, telefon üzere araçlardan uzak olsun.
- Gündüz uykularında perdeler açık olacak formda uyusun. Günlük ritmini kaybetmemesi ve gece-gündüz algısının karışmaması açısından bu değerli.
- Eski bir kıyafetinizi üst üste birkaç gece giyin, sonra çocuğunuzun bunu yatarken yanına almasına, sarılmasına müsaade verin.
- Çocuğunuza yatmadan evvel lavanta yağı yahut farklı bir şeyle yatma vakti rutini olabilecek biçimde masaj yapın. Araştırmalar, lavantanın bebekler üzerinde rahatlatıcı tesiri olduğunu göstermektedir.
- Bebeğiniz için uyumadan evvel ninni söyleyin. Daha büyük çocuklarla ise birlikte bildiğiniz yahut uydurduğunuz müzikler söyleyin.