Çocuklarda Yalan Bu şart her çocukta varHepsi ufakta olsa ufak yaşta başlıyorlar yalan söylemeyeÇok yanlış bir şey onlara doğruyu öğretmek biizm elimizde Çocuklarda Yalan Çocuklarda görülen yalan söylemenin bir davranış bozukluğu olarak adlandırmadan önce çocuğun hangi yaş grubunda olduğu ve yalanı niçin nasıl söylediğine görmek gereklidir Asıl babaların birçoğu, çocuğun gerçeğe vefalı kalmasını çok erken bir dönemde isterlerOysa 3 yaş çocuğunun inanılmayacak öyküleruydurması ve taklit oyunlarında hoşlanması doğaldırÇocuk zeki ve düş gücü geniş olduğu ölçüde bunda başarılı olur Öykü uydurma ve taklit oyunu kandırmak değildir ve bunu engelliyici hiçbir girişimde bulunulmamalıdırÖykü uydurmaktan ayrı ayrı,kasti biçimde gerçeğe sadık kalmanın ufak bir çocukla doğaldır ve bu nesil yalan çocuğun eğlenmeyi sevmenin,birine takılmaktan hoşlanmasının, doğal övünç kaynağı arzusunun,arkadaşlarından geri kalmama isteğini ya da cezalandırılma korkusunun bir sonucudurAyrıca,esas babanın üstünde durdukları da çocuk bu bir yalana başvurmuş olabilir Yaşamın birincil 5 yılında çocuğun yalan söylemesi konusunda endişe etmeye gerek yokturGerçeğe sadık kalma çocukta artan bir şekilde büyüyen bir olgudurÇocuğun gerçeğe vefalı kalması konusunda ısrar etmek ve çocuğa yalan söylediğini ispatlama girişiminde bulunmak yanlıştırÇocuk açıkça görünen o ki bir yalan söylediği vakit endişeyle karşılanmamalıdırAncak çocuk 4 yaşına geldiğinde,yalan salt övünmekten öte bir amaçla söylenmişse,hayal gücü ürünü veya bir şaka değilse,o vakit annenin çocuğa,eğer doğruyu söylemezse ona ne vakit inanacağını bilmeyeceğini söylemesi yeterlidirSert cezalar suçlanmadan firar etmek için çocuğun yalan söylemesine yol açar YALAN SÖYLEYEN ÇOCUKLARIMIZA NASIL DAVRANMALIYIZ? 1 Çocuğun yalan söylemesiyle etkili bir mücadele için başta yalanın ne tür olduğu bilinmelidir 2 Ufak çocuğun (güya) yalanların ahlakı bir hata gibi görülmemelidir Böyle bir tutum karşısında değer yargılarını açıklamak veya kızgınlıkla cezalandırmak hatalı olur Önceden çocuğa dürüst söylemenin övülmeye bedel bir davranış olduğu anlatılmalıdır 3 Yetişkinler çocuğa iyi birer örnek olmalı ve davranışlarında, çocuklarında görmek istemedikleri hatalara yer vermemelidirler Patolojik yalan karşısında hem psikolojik koşul, hem de eğitsel etkenler üzerinde durulması gerekir Ilk Kez nörobiyolojik muayene yapılmalıdır Mesela, iç salgı bezlerinin işlevleri, metabolik düzensizlikler, ansefalik bozukluklar araştırılmalıdır Bunun yanı sıra, bitmiş eğitime başvurulmalıdır 4 çoğu kez ne yaptıkları ya da ne gördükleri çocuklara anlattırılmalı, çeşitli bahanelerle davranışlarının nedenleri ve hataları sorulmalıdır Artık yalan söylemedikleri saptanınca, tekrar eğitimde doğruyu söylemenin gerekliliği üzerinde durulmalıdır Aşırı hissi (hiperemotive) çocuğun kaygı ve utangaçlık yüzünden yalan söylemesi sebebiyle ona güven verilmeli, hiddet ve ayıplama tepkilerinden kaçınılmalıdır 5 Oluşmuş bir yalan aleyhinde uğraş, kötünün iyisini yapmaktan başka bir şey değildirYalan söyleme davranışını iyileştirmek önlemekten daha zordur Kayda Değer olan, çocuğu yalana itecek durumlara meydan vermemektir 6 Çocuklarının kendileriyle birlikte ya da kendi yerlerine yalan söylemelerini isteyen ailelerin sayısı, ne yazık ancak, az değildir Bunlar,davranışlarının sonuçlarını küçümser, haklı nedenler gösterirler, hatta bununla eğlenirler Çoğunlukla yalan böyle bir örnekten kaynaklanır 7 Yalanın engellenme biçimi çocukta gerilim yaratabilir Fazla kızgınlık, çocuğun yalanını engellemek açısından negatif bir davranıştır Bu yolla yaratılan suçluluk duygusu, çocuğu yalancıktan uzaklaştıracak yerde, daha çok yaklaştırır 8 Başlıca yalan bir hata gibi görülür ve suçluluk duygusu itirafla son bulur Çocuğun itiraf etmesine asistan olmalıdırAncak çocuğu kendisi ve çevresiyle barıştırmazsa,itirafı değeri yoktur 9 Yalan söyleyen çocuk bu mücadeleyi anlamlı, onun iyiliği için böyle davranıldığını bilmelidir Burada bir güç gösterisi değil, takviye laf konusu olmalı ve ona güven vermelidir 10 Yalan kişiliğin bir eksikliği, bencilliğe ve kolacılığa içten bir çıkış, bireyi öteki insanlardan soyutlayıcı bir kendini reddetmedir Yalanla uğraş tatmin edici değildir, bununla beraber dürüstlük, açık yüreklilik, samimiyet ve sevgi için de savaşım verilmelidir Bunlar bireye denge ve mutluluk getirirler 11 Özetle,yalancılık olayı çevresel ilişkilerle birlikte ele alınmalıdır Önce çocukta yalancılığın gelişmesini kolaylaştıran nedenlerin bulunması gerekir Sonradan da aile çevresiyle işbirliği yapılır, çocuğa doğruluğun yararları, getireceği tutku ve avantajlar elle tutulur biçimde öğretilmelidir Öneriler id 1 Çocuğun yalan söylemesiyle etkili bir uğraş için öncelikle yalanın ne nesil olduğu bilinmelidir 2 Ufak çocuğun (güya) yalanların ahlakı bir kusur gibi görülmemelidir Böyle bir davranış karşı değerinde yargılarını açıklama yapmak veya kızgınlıkla cezalandırmak yanlış olur Evvelden çocuğa içten söylemenin övülmeye layık bir tavır olduğu anlatılmalıdır 3 Yetişkinler çocuğa iyi birer örnek olmalı ve davranışlarında, çocuklarında görmek istemedikleri hatalara yer vermemelidirler Patolojik yalan karşı keza psikolojik durum, hem de eğitsel etkenler üzerinde durulması gerekir Başta nörobiyolojik muayene yapılmalıdır Örneğin, iç salgı bezlerinin işlevleri, metabolik düzensizlikler, ansefalik bozukluklar araştırılmalıdır Bunun yanı sıra, her yerde eğitime başvurulmalıdır 4 sık sık ne yaptıkları veya ne gördükleri çocuklara anlattırılmalı, dağıtılmış bahanelerle davranışlarının nedenleri ve hataları sorulmalıdır Artık yalan söylemedikleri saptanınca, yeniden eğitimde doğruyu söylemenin gerekliliği üzerinde durulmalıdır Aşırı hissi (hiperemotive) çocuğun vesvese ve utangaçlık yüzünden yalan söylemesi nedeniyle ona güven verilmeli, hiddet ve ayıplama tepkilerinden kaçınılmalıdır 5 Oluşmuş bir yalan aleyhinde uğraş, kötünün iyisini yapmaktan başka bir şey değildirYalan söyleme davranışını iyileştirmek önlemekten daha zordur Önemli olan, çocuğu yalana itecek durumlara meydan vermemektir 6 Çocuklarının kendileriyle birlikte veya kendi yerlerine yalan söylemelerini isteyen ailelerin sayısı, ne eyvah ki, eksik değildir Bunlar,davranışlarının sonuçlarını küçümser, haklı nedenler gösterirler, hatta bununla eğlenirler Çoğunlukla yalan böyle bir örnekten kaynaklanır 7 Yalanın engellenme biçimi çocukta gerilim yaratabilir Aşırı hiddet, çocuğun yalanını alıkoymak açısından olumsuz bir davranıştır Bu yolla yaratılan suçluluk duygusu, çocuğu yalandan uzaklaştıracak yerde, daha çok yaklaştırır 8 Çoğunlukla yalan bir kusur gibi görülür ve suçluluk duygusu itirafla son bulur Çocuğun itiraf etmesine asistan olmalıdırAncak çocuğu kendisi ve çevresiyle barıştırmazsa,itirafı değeri yoktur 9 Yalan söyleyen çocuk bu mücadeleyi manalı, onun iyiliği için böyle davranıldığını bilmelidir Burada bir zor gösterisi değil, destek söz konusu olmalı ve ona güven vermelidir 10 Yalan kişiliğin bir eksikliği, bencilliğe ve kolacılığa içten bir çıkış, bireyi öteki insanlardan soyutlayıcı bir kendini reddetmedir Yalanla mücadele tatmin edici değildir, bununla beraber dürüstlük, açık sözlülük, samimiyet ve sevgi için de savaşım verilmelidir Bunlar bireye denge ve sevinç getirirler 11 Kısaca,yalan söyleme olayı çevresel ilişkilerle birlikte ele alınmalıdır Önce çocukta yalancılığın gelişmesini kolaylaştıran nedenlerin bulunması gerekir Sonradan da aile çevresiyle işbirliği yapılır, çocuğa doğruluğun yararları, getireceği zevk ve avantajlar elle tutulur biçimde öğretilmelidir