Çocuklarda yürüme bozuklukları

Evlatların bebeklikten sonra yürüyebilmesi, bir hareket olarak, ana pederler tarafından heyecanla beklenen kıymetli gelişme evrelerinden biridir. Velev bu durum valideler arasında yarışma konusu bile olabilir. Lakin yürümede gecikme ile yürüme ve hareket bozukluğu karıştırılmamalıdır. Yürümede gecikme birçok davranışsal ve giderilebilecek problemlerle alakalı olabilir.

Bebeklerde Yürümede Gecikme

Çocuklardaki olağan büyüme ve gelişmeyi nörolojik olarak dört ana temel yerde ince motor, kaba motor, lisan gelişimi ve çevre gelişim olarak pahalandırıyor ve sonuçlar çıkarıyoruz. Evlatların bu ortamlarda sıradan gelişme gösterebilmesi için dimağ, had ve kas yapılarının sağlıklı olması gerekir. Kaba motor sahadaki gelişmenin en güzel göstergelerinden biriside evladın yürüyebilmesidir. Yenidoğan bir bebek acilen yürüyemez. Gelgelelim motor gelişme yaşa nazaran ilerleme gösterir. 1-3 aylık başını denetim etmeyi, altı aylık iken sağa sola dönmeyi, destekle oturmayı, 8-10 aylık iken sürünmeyi, emeklemeyi, bir yaşında tutunarak ayakta durma (tay-tay durma) ve sıralamayı başarmasını bekleriz. 12-15 aylar arasında ise bağımsız adım atarak yürümeyi öğrenir. Elbette bu süreç bazen daha erken olabildiği üzere daha geç de olabilir. Devranında doğan bir evlat 16 aydan sonra hala bağımsız adım atamıyor, yürüyemiyorsa yürümede bir gecikmeden bahsedebiliriz. Yürümede gecikme yahut gerilik çoklukla tek başına gördüğümüz bir durum değildir. Çocuklardaki hareket bozukluklarının dimağ, hudut ve kas marazları ile birlikte olabileceğini, yürüme bozukluğunun da bu marazların bir sonucu olabileceğini sitemizde konum alan bir farklı metnimizde ayrıntılı belirtmiştik. Bu metinde ise bunların dışında kalan ve ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım durumlardan bahsedeceğiz.

Çocuklarda Kalça Çıkıklığı


Maatteessüf her türlü muayeneye karşın doğuştan kalça çıkığı gözden kaçabiliyor. Kız bebeklerde daha ziyade görülmektedir. Bebekleriniz daha bir aylık iken doktora götürmeli ve kalça çıkıklığı için baktırmalısınız. Günümüzde doğumdan sonra kalça ultrasoundu yaparak topluluk taraması ile bu sorun erkenden tespit edilebiliyor. Muhtemel bir rahatsızlıkta ise erken periyot olduğu için derhal tedbirler alınıyor ve sıkıntısız bir formda tedavi edilebiliyor. Bebeklerin bacakları arasındaki uzunluk – kısalık farkı, bacaklarını yan yana getirdiğinizde deri katlantılarının yahut eklem çizgilerinin birbirine denk gelmemesi, bezlenme sırasında kalçadan klik gibisi ses gelmesi sizi erken devirde kalça çıkıklığı açısından şüphelendirmelidir. Yürüme yaşındaki çocuklarda ise bir tarafa aksama geç kalınmış kalça çıkıklığı belirtisi olabilir.

Çarpı Bacak (X) yahut Parantez bacak

Bacakların bu hal bozuklukları yapısal-anatomik bozukluklar, serebral palsi üzere kasların spastik olduğu hastalıklarda görülebileceği üzere münhasıran D vitamini eksiklikleri, kalsiyum metabolizma bozuklukları üzere metabolik marazlar açısından da bizi şüphelendirmelidir. Fark edildiği anda evlat marazları eksperi, ortopedi bilirkişisi olan hekimlere götürülmeli ve en kısa hengamda tedaviye başlanmalıdır. Evlatların yaşı ilerledikçe kemikleşme ve yapı kalıcı hale geleceğinden tedavileri daha güç olmaktadır.

Evlatların Çokça Kilolu Olması

Evlatların kilolu olması çoklukla tek başına yürüme sorunun sebebi değildir. Bacak kaslarının taşıyacağı yüke nazaran gelişmesi ve güçlenmesi doğal bir süreçtir. Gelgelelim çocuklarda yaşıtlarına nazaran çokça kilolu olmasına neden olan illetler (örneğin endokrin ve genetik hastalıklar) tıpkı vakitte kas, metabolizma ve zekâyı da etkileyebileceklerinden yürümede gecikme yahut yürüyememe nedeni olabilirler. Bir evladın yaşıtlarından ziyade kilolu olması esasen birinci başta dikkatimizi çekmesi ve araştırılması gereken bir husus olmalıdır.

Çocuklarda Parmak Ucunda Yürüme


Parmak ucunda yürüme bazen evlatların örümcek arabası üzere yürüteçlere konması nedeniyle alışılmış bir davranış olarak önümüze çıkabilir. Bu yürüteçler evlatlar oturarak ayakları ile ilerledikleri için evladın kendi yükünü taşımasına ket olurlar. Bu nedenle bacakları güçlenemez ve bağımsız yürüme sırasında kendi yükünü taşıyamaz. Yürümede gecikmeye neden olur. Biz evlatların sağlıklı motor gelişimi için örümcek arabası gibisi yürüteçleri kullanmanızı önermiyoruz.

Daha kıymetli bir bulgu olarak parmak ucunda yürüme her halükarda beyefendisinin etkilendiği, bacak kaslarının gevşeyemediği, mütemadi kasılı kaldığı spastik durumlar açısından kesinlikle incelenmelidir. Yani parmak ucunda yürüme spastik serebral palsinin bir belirtisi olabilir.

Ayakların İçe yahut Dışa Dönük Olması

Tıp literatüründe Pes Varus (equino varus, pes valgus vb) üzere isimlerle isimlendirilen bu durum tek ayakta yahut her iki ayakta da olabilir. Yürümede güçlük ve gecikme sebebi olarak önümüze çıkmaktadır. Yalnızca yapısal bir durum olabileceği üzere kasların spastisitesi ile giden serebral palsi illetinin bir belirtisi ve bağ dokusu eklem marazları ile de ilgisi olabilir.

Çocuklarda Ani Yürüme Kaybı

Daha evvel sağlıklı olan bir evladın birden yürüme fonksiyonunu kaybetmesi aileyi önemli tasalara sürükleyen bir durumdur. Nadir görülmekle birlikte hadleri, kasları ve dimağı tutan enfeksiyonlar, tümörler, zehirlenmeler ve travmalar sonrasında bu türlü durumlarla karşılaşmaktayız. Bilhassa vücudun aşağısından başlayıp üst had merkezlerine yanlışsız ilerleyici bir had tutulumu gösteren ve teneffüs durmalarına yol açma potansiyeli olan Gullien Barre dediğimiz hastalık hayatı tehdit edebilen bir ilerleyiş gösterebilir. Bu ilerleyiş çok süratli olabileceği için evlatlarında ani yürüme kaybı fark eden ebeveynlerin bir an evvel en yakın hastaneye başvurması çok değerlidir.

Çocuklarda Anlık Yürüme Kaybı

Anlık yürüme kaybı, sakarlık ve sık düşmeler de ebeveynlerin kesinlikle önemsemesi gereken durumlardandır. Bu evlatlar dimağı yaygın olarak etkileyen, anlık kopukluklar yaratan epilepsi, ensefalopati, Multiple Skleroz üzere marazlar açısından incelenmeleri gerekir.

Merdiven Çıkamama

Sağlıklı bir evladın üç yaşından itibaren merdiven basamaklarını bir taraftan tutunmadan çıkabilmesini bekleriz. Şayet üç yaşından büyük bir evlat bilinen bir sebebi yok iken merdiven çıkamıyor, bir yanlara tutunmadan oturduğu yandan kalkamıyor ise kesinlikle kas marazları açısından incelenmesini tavsiye ediyoruz.

Tek Taraflı Ayağını Basmama yahut Tek Taraflı Aksama

Küçük evlatlar bir vücut modüllerinde mahsusen kollar ve bacaklarda besbelli olarak ağrı, acı, yanma duyduklarında o tarafı kullanmama eğilimindedirler. Örneğin kalçadan yahut bacaktan enjeksiyon yapıldıktan sonra olduğu üzere. Velev bu durum güya felç olmuş üzere davrandıkları için tabipleri bile yanıltabilir. Bu türlü tek taraflı hadiselerde travma, yanma, batma, kesi olup olmadığı araştırılmalıdır. Eklemlerin şişlik, renk değişikliği, ısı artışı ve ağrı nedeniyle kullanılamayışı iltihabi ve romatizmal illetleri da akla getirmelidir. Kasların mevsimsel enfeksiyon ile bağlantılı ağrılı olan illetinde (epidemik myozit) evlatlar kas ağrısından ayaklarını basamaz ve yürüyemez hale gelebilmektedir. Bazen bir taraf daha ziyade ağrılı olabilir ama çoğunlukla iki bacak kaslarını da tutmaktadır. Çoklukla tehlikeli olmayan ve istirahat ile muvakkat olan bu durum güzel bir muayene ve tetkik ile Gullien Barre üzere demyelizan illetlerden ayırt edilmelidir.