Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
“BENİ YEMEZ DEMİ ANNE”
3 yaşındaki kızım elektrik süpürgesi çalışınca alelacele koltuğun üstüne çıkıp kendisi için inançlı olduğunu düşündüğü bir konum aldı. Bu davranış 2-3 aydır daima olan, biraz da şaşkınlık yaşadığım bir durumdu. Panik yapmadan acep ne ola ki diye düşünürken şaşırtıcı sair bir hikaye daha yaşadım. Evlat psikiyatrisi kompetanı olarak kesinlikle sizinle bu durumu paylaşmam gerektiğini düşündüm. Bir akşam kızımla birlikte Legolarıyla oynarken birden oyunu bırakıp yandan kalktı ve tekrar kendisi için inançlı olduğunu düşündüğü koltuğa çıkıp beklemeye başladı. “Ne oluyor, artık ne oldu” dememe kalmadan “çöp kamyonu geçiyor” dedi ve ekledi “beni yemez demi anne” deyip yardım arar gözlerle bana bakıyordu. O anda; “evet biz de her evladın yaşadığı çocukluk çağı endişelerini yaşıyorduk” diye aklımdan geçirdim. Meğer benim ufaklık 2-3 aydır elektrik süpürgesinin yahut çöp arabasının gelip kendisini yiyeceğinden korkup o ortamdan uzaklaşıyormuş.
Dehşet, evladın gelişim sürecinde var olan bir histir. 6 aydan itibaren bir bebek yabancı nesneler, taraflar ve kimselere karşı kaygı geliştirebilmektedir. Birincil bakıcıları (genellikle ana ve baba) olmaksızın bebek farklı ortamlara reaksiyonlar verir. Yeni tanıdığı, tanıştığı bireylere ağlayarak yaklaşır, anayı arar. Bu doğal gelişim sürecinin bir sonucudur. Bebeğimizin etrafa olan algısı artmış ve tanıdık-tanımadık sınıflandırmalarını değerlendirmeye başlamıştır artık. Yabancılık çekme ve ebeveynden ayrılmaktan kaçınma 2 yaşa kadar devam eder.
Mektep öncesi yaş öbeği evlatlar (1-7 yaş) somut niyet evresinde oldukları için gerçek – hayal ayrımını yapamazlar. Soyut mülahaza süreçleri gelişmediğinden vakaları somut bir bakış açısıyla değerlendirirler. Gerçek dışı senaryolar üretmeye ve bunlara inanmaya meyillidirler. Bizim için çok komik gelse de 3 yaşındaki bir evlat nitekim çöp kamyonunun onu yiyebileceğini, elektrik süpürgesinin onu içine çekebileceğini, klozete oturunca sifonun çekilmesiyle kendisinin de içinde kaybolup gidebileceği konusunda ölçüsüz raddede dehşet yaşayabilirler.
2 – 5 yaş arası evlatlar ebeveynden ayrılık ve terk edilme dışında farklı kaygılar geliştirmeye başlarlar. Bu dehşetler; çeşitli hayvanlar, yüksek ses ve karanlığa yöneliktir. Gelişim periyodu kaygılarında ana babalara düşen vazife bu dehşetleri doğal olarak algılamak ve bu endişelere odaklanmamaktır. Yalın ve sade bir lisanla evladın dehşetinin dinlenmesi ve ona inançta olduğu bildirisinin verilmesi değerlidir. Bu türlü olduğu takdirde evlat ana pederin yansılarından, kaygıların alansız olduğu iletisini alır. Tam aykırısı durumlarda ise, örneğin ana ve pederlerin bu kaygılara odaklanması halinde, “bir şey yok, şayet çok korkuyorsan yanımda kal….” Formundaki reaksiyonları evlatların aklında çeşitli sorularbırakabilir. Örneğin evlat; “bak annem/ pederim da bu kaygıyı önemsiyor, demek ki nitekim berbat bir şeyler var” biçiminde düşünebilecektir. Şayet gece yatarken evladımız karanlıktan korkuyorsa hafif bir ışık açık bırakılıp odasında yatması sağlanmalıdır. Şayet dehşet objesi bir hayvan ise; ana pederler bu endişeyle başa çıkmayı evlatlarına aldıkları oyuncaklarla sağlayabilirler. Birebir devranda muhitte karşılaşılan hayvanlara karşı ana pederlerin çekingenliği de evlatlar tarafından dikkatlice gözlenecek ve öğrenilecektir ki; bu durum kaygıların doğal kaygıdan patolojik endişelere (fobilere) geçişine neden olabilmektedir.
İlkokul çağlarına gelindiğinde, evlat gelişimsel olarak farklı kaygılarla yüzleşebilmektedir. Bu dehşetler ebeveynlerin vefatı, mektepte aşağılanma üzere daha çok soyut kavramlara yöneliktir. Bu devir endişeleriyle başa çıkmada evladın geçmiş yaşantısı ve ebeveynlerinin tavırları ehemmiyet kazanmaktadır. İlkokul çağları evladın soyut tasavvur yeteneğinin geliştiği, toplumsallaşma ve bireyselleşmenin değer kazandığı periyottur. Bu devirde evlat artık kişiliği ve kimliğini etrafa kanıtlama, ebeveynden uzaklaşma eğilimindedir. Ebeveynlerinin daha evvelki devirlerde verdiği sorumluluk alma becerileri, evladın kişiselleşmesini destekleyecek, hızlandıracaktır. Elbette ki bu yeni devirde oluşan toplumsal yaşama ait dehşetler doğaldır.
Az dehşetli günler dileğiyle.
3 yaşındaki kızım elektrik süpürgesi çalışınca alelacele koltuğun üstüne çıkıp kendisi için inançlı olduğunu düşündüğü bir konum aldı. Bu davranış 2-3 aydır daima olan, biraz da şaşkınlık yaşadığım bir durumdu. Panik yapmadan acep ne ola ki diye düşünürken şaşırtıcı sair bir hikaye daha yaşadım. Evlat psikiyatrisi kompetanı olarak kesinlikle sizinle bu durumu paylaşmam gerektiğini düşündüm. Bir akşam kızımla birlikte Legolarıyla oynarken birden oyunu bırakıp yandan kalktı ve tekrar kendisi için inançlı olduğunu düşündüğü koltuğa çıkıp beklemeye başladı. “Ne oluyor, artık ne oldu” dememe kalmadan “çöp kamyonu geçiyor” dedi ve ekledi “beni yemez demi anne” deyip yardım arar gözlerle bana bakıyordu. O anda; “evet biz de her evladın yaşadığı çocukluk çağı endişelerini yaşıyorduk” diye aklımdan geçirdim. Meğer benim ufaklık 2-3 aydır elektrik süpürgesinin yahut çöp arabasının gelip kendisini yiyeceğinden korkup o ortamdan uzaklaşıyormuş.
Dehşet, evladın gelişim sürecinde var olan bir histir. 6 aydan itibaren bir bebek yabancı nesneler, taraflar ve kimselere karşı kaygı geliştirebilmektedir. Birincil bakıcıları (genellikle ana ve baba) olmaksızın bebek farklı ortamlara reaksiyonlar verir. Yeni tanıdığı, tanıştığı bireylere ağlayarak yaklaşır, anayı arar. Bu doğal gelişim sürecinin bir sonucudur. Bebeğimizin etrafa olan algısı artmış ve tanıdık-tanımadık sınıflandırmalarını değerlendirmeye başlamıştır artık. Yabancılık çekme ve ebeveynden ayrılmaktan kaçınma 2 yaşa kadar devam eder.
Mektep öncesi yaş öbeği evlatlar (1-7 yaş) somut niyet evresinde oldukları için gerçek – hayal ayrımını yapamazlar. Soyut mülahaza süreçleri gelişmediğinden vakaları somut bir bakış açısıyla değerlendirirler. Gerçek dışı senaryolar üretmeye ve bunlara inanmaya meyillidirler. Bizim için çok komik gelse de 3 yaşındaki bir evlat nitekim çöp kamyonunun onu yiyebileceğini, elektrik süpürgesinin onu içine çekebileceğini, klozete oturunca sifonun çekilmesiyle kendisinin de içinde kaybolup gidebileceği konusunda ölçüsüz raddede dehşet yaşayabilirler.
2 – 5 yaş arası evlatlar ebeveynden ayrılık ve terk edilme dışında farklı kaygılar geliştirmeye başlarlar. Bu dehşetler; çeşitli hayvanlar, yüksek ses ve karanlığa yöneliktir. Gelişim periyodu kaygılarında ana babalara düşen vazife bu dehşetleri doğal olarak algılamak ve bu endişelere odaklanmamaktır. Yalın ve sade bir lisanla evladın dehşetinin dinlenmesi ve ona inançta olduğu bildirisinin verilmesi değerlidir. Bu türlü olduğu takdirde evlat ana pederin yansılarından, kaygıların alansız olduğu iletisini alır. Tam aykırısı durumlarda ise, örneğin ana ve pederlerin bu kaygılara odaklanması halinde, “bir şey yok, şayet çok korkuyorsan yanımda kal….” Formundaki reaksiyonları evlatların aklında çeşitli sorularbırakabilir. Örneğin evlat; “bak annem/ pederim da bu kaygıyı önemsiyor, demek ki nitekim berbat bir şeyler var” biçiminde düşünebilecektir. Şayet gece yatarken evladımız karanlıktan korkuyorsa hafif bir ışık açık bırakılıp odasında yatması sağlanmalıdır. Şayet dehşet objesi bir hayvan ise; ana pederler bu endişeyle başa çıkmayı evlatlarına aldıkları oyuncaklarla sağlayabilirler. Birebir devranda muhitte karşılaşılan hayvanlara karşı ana pederlerin çekingenliği de evlatlar tarafından dikkatlice gözlenecek ve öğrenilecektir ki; bu durum kaygıların doğal kaygıdan patolojik endişelere (fobilere) geçişine neden olabilmektedir.
İlkokul çağlarına gelindiğinde, evlat gelişimsel olarak farklı kaygılarla yüzleşebilmektedir. Bu dehşetler ebeveynlerin vefatı, mektepte aşağılanma üzere daha çok soyut kavramlara yöneliktir. Bu devir endişeleriyle başa çıkmada evladın geçmiş yaşantısı ve ebeveynlerinin tavırları ehemmiyet kazanmaktadır. İlkokul çağları evladın soyut tasavvur yeteneğinin geliştiği, toplumsallaşma ve bireyselleşmenin değer kazandığı periyottur. Bu devirde evlat artık kişiliği ve kimliğini etrafa kanıtlama, ebeveynden uzaklaşma eğilimindedir. Ebeveynlerinin daha evvelki devirlerde verdiği sorumluluk alma becerileri, evladın kişiselleşmesini destekleyecek, hızlandıracaktır. Elbette ki bu yeni devirde oluşan toplumsal yaşama ait dehşetler doğaldır.
Az dehşetli günler dileğiyle.
