Dünya Sıhhat Örgütü 11 ülkede 169 çocukta görülen gizemli bir hepatit tipi tespit edildiğini ve çocuklardan en az birinin bu hastalık nedeniyle hayatını kaybettiğini duyurdu.
İşte bu gizemli hastalıkla ilgili şu ana kadar bilinenler:
İlk nerede tespit edildi?
İlk 5 olay 31 Mart'ta İskoçya'da İngiliz Sıhhat Güvenliği Ajansı'ndan Meera Chand'a nazaran 'hekimlerin olağandışı bir şeyle karşı karşıya olduklarını' fark etmeleriyle tespit edildi.
Çocuklarda bilinen 5 hepatit çeşidi olan A, B, C, D ve E virüsü tespit edilmedi. Olağanda bilinmeyen hepatit olaylarının ender görüldüğü İskoçya'da Chand, hekimlerin yılda 4-5 bireyde bu durumla karşılaştığını belirtti.
Bu kez ise Birleşik Krallık genelinde 114 olay ile karşılaşıldı. İspanya 13 hadise ile ikinci sırada yer alırken onu 12 hadise ile İsrail ve 9 olay ile Amerika Birleşik Devletleri takip ediyor. Daha az sayıda olaylar ise Danimarka, İrlanda, Hollanda, İtalya, Norveç, Fransa, Romanya ve Belçika'da tespit edildi.
Kimler etkileniyor?
trthaberstatic.cdn.wp.trt.com.tr
1 aylıktan 16 yaşına kadar çocuklarda bu gizemli hastalık görüldü ama hadiselerin çoğunluğunu 10 yaşın altındaki çocuklar oluşturdu. Çocukların büyük çoğunluğunun da öncesinde sağlıklı olduğu bildirildi.
Çocuklarda şiddetli hepatit semptomları görülmeden evvel sarılık, ishal, kusma ve karın ağrısı üzere şikayetler yaşanıyor.
Patolojist Maria Buti en büyük telaşın hastalığın şiddeti olduğunu vurguladı.
17 çocukta yani bilinen 169 olayın yüzde onunda hastalığın çok şiddetli geçmesi nedeniyle karaciğer nakli yapılması gerekti.
Avrupa Hastalık Tedbire ve Denetim Merkezi'nden Aikaterini Mougkou da olayların telaş verici olduğun söyledi. Semptomları takip edilemediği için daha fazla sayıda çocuğun hastalığı daha hafif geçirip geçirmediğinin ise bilinmediğini vurguladı.
Mougkou 'Sebebini bilemediğimiz için bulaşma yolunu, nasıl engelleneceğini ve tedavisini de bilemiyoruz,' tabirlerini kullandı.
Kesinleşen bilgiler neler?
Hepatit karaciğerin iltihaplanması ile gelişen bir hastalık ve sağlıklı çocuklarda görülme oranı epey düşük.
Uzmanlar bu yeni cinsle ilişkilendirilecek ortak bir bulaşma yolu görülmediğini belirterek memleketler arası seyahatin bir faktör olamayacağını vurguluyor.
Chand fazla kullanımı karaciğerin iflasına neden paracetamol ile de bir ilişki bulunmadığını belirtti.
Çocukların birçoklarının Covid-19 aşısı olma yaşından küçük olduğu için bununla da bir irtibatı olamayacağı vurgulandı.
En geçerli teori ne?
Dünya Sıhhat Örgütü'ne nazaran olayların 74'ünde genel olarak hafif geçirilen soğuk algınlığı, bronşit ve ishal üzere hastalıklara yol açan yaygın adenovirüsüne rastlandı.
Chand da İngiltere'deki hastaların yüzde 75'in de adenovirüs tespit edildiğini vurguladı.
Chand en geçerli teorinin olağan adenovirüs ile hastalığı şiddetlendiren öteki bir faktörün kombinasyonundan kaynaklandığın istikametinde olduğunu belirtti.
Bir ihtimalin de Covid tedbirleri nedeniyle son iki yıl muhafazalı bir formda geçiren çocukların adenovirüslere karşı gerekli bağışıklığı geliştirememesinin olabileceği belirtiliyor.
İngiltere'de adenovirüs oranları pandeminin birinci vakitlerinde gözle görülür bir formda azalmış ancak tedbirlerin kaldırılması ile tekrar sıçrama yapmıştı.
DSÖ İrlanda ve Hollanda üzere ülkelerde de adenovirüs hadiselerinde beklenmedik bir artış kaydedildiğini açıkladı.
Chand bir öbür ihtimalin de adenovirüs ile Covid kombinasyonu ya da evvelden geçirilen Covid hastalığı olabileceğini belirtti.
Ne yapılabilir?
Buti adenovirüsün de bulaşıcı bir hastalık olması nedeniyle bilhassa sistemli el yıkama üzere Covid tedbirlerinin bu hastalığa karşı da tesirli olabileceğini vurguluyor.
Bunun yanı sıra Buti tabiplerin sarılık belirtilerine de dikkat etmesi gerektiğini belirtiyor.