çocukların 2 yaşındaki dönemleri Özet: İnat döneminin ilk basamağında çocuklar bir yandan anne babadan kopma, bölünme korkusu yaşarlarken diğer yana da yeni şeyler keşfetmek, sınamak isteğiyle sürekli bir çelişki içerisindedirler18 avuç içi dek anne babasının dediklerini yapan, söylenileni kabul eden çocuk bundan böyle kendisinin bir birey olduğunun farkına varır ve bunu da kendisine ve çevresine kanıtlamaya çalışır O zamana dek her işi anne baba göre yapılan çocuk bundan böyle her şeyi kendi başına yapabileceğini anlamış ve böylece de keza kendi sınırlarını keza de becerilerini denemek nedeniyle anne babaya karşı çıkmaya başlamıştır Çocuk bir taraftan kendi işini kendisi yapmaya çalışıyor, kendi kararlarını kendisi vermeyi istiyor ve çevresini keşfetmeye çalışıyor bir taraftan da hala anne babaya ihtiyacı olduğunu, onların vereceği güvene gereklilik duyduğunu hissedip duygusal patlamalar yaşıyordur Bu yaşta çocuğun dil gelişimi hızlanmaya başlamıştır; ancak bütün olarak düşünce ve duygularını ifade etmeye yetmez Algılaması epeyce ilerlemiş, olaylar arasındaki bağlantıları kurmaya başlamıştır Sınırların ve haklarının nereye dek uzandığını anlamaya çalışırken, sıkça ondan beklenilen davranışın aksini yapmaya çalışır Özellikle bu dönemde sınırları öğrenemeyen çocuk ileride kuralları kabul etmekte, başkalarının hakkına hürmet göstermeyi öğrenmekte ve davranışlarının bir sonucu olduğunu anlamakta zorlanır İnat döneminin ikinci basamağında ise çocuklar “Istemek ile “Başarabilmek aralarında bir gel git yaşarlar Çocuk dar hareket edebilmeye, düşüncelerini ifade etmeye başlamıştır; ancak her istediğini de gerçekleştiremediğinin de farkına varır Her isteğinin gerçekleşemeyeceği gerçeği çocuğun çoğu süre hiddet nöbetleri yaşamasına, agresif tepkiler vermesine yol açar Bu dönemde çocuğun edineceği tecrübeler gelecekte bütün hayatı boyunca ona gerekli olan tecrübelerdir Çocuk her istediğinin istediği an olamayacağını öğrendiği bu dönemde yeniden sınırları zorlamaya çalışır Çocuğun ileriki yaşlarda tutum bozukluğu gösterip göstermemesi anne babanın bu dönemde tutarlı davranıp davranmamasıyla yakından alakalıdır Hem anne baba hem de çocuk için çok zor bir dönem olan inat dönemi çocuğun gelişimi için attığı büyük bir adımdır Bütün bu tecrübeler ileride toplum içinde birlikte hayat, sosyal gelişim için gereklidir Çocuk inat döneminde edindiği tecrübeler ve anne babanın içten tepkileri doğru isteklerini yönetmeyi öğrenecektir İnat döneminde yapılması gerekenler * İnat döneminde yapılması gereken en manâlı şey anne babanın olaylar karşısında ağırbaşlı kalabilmesidir Kavgacı, coşmuş, sinirli çocuk anne ya da babasının kontrollü davranışları karşısında kendisini güvende hisseder Ne yapacağını şaşırmış, telaşlı, sinirli olunduğunda çocuk daha fazla telaşlanacak, daha çok sinirli davranışlar gösterecektir Her gergin ortamda olduğu gibi iki taraftan birisinin ağırbaşlı olması, kontrolü kaybetmemesi çok önemlidir * Çocuğu gözlemlemek fazla önemlidir Çocuk hangi durumlarda nasıl tepkiler veriyor, hangi durumlarda öfkeleniyor, hangi durumlarda çelişki yaşıyor anne babanın gözlemleri sonucunda bilmesi gereken kayda değer noktalardır * İnat döneminin çocuğun bireyselleşmesi, gelişimi için fazla manâlı olduğu unutulmamalıdır * Anne baba, çocuğu bu dönemde kendi başına yapabilecekleri konusunda desteklemeli, kendi işini kendisi yapabilecek, kendine güvenen birey olarak yetişmesi için olanak vermelidir Çocuk bu dönemde, kendi başına yemek yemek isteyecek, kendi kıyafeti kendisi seçip kendi başına giyinmek isteyecektir Aileler bu davranışların alışkanlık olabilmesi ve kendi ayakları üstünde duran bir kişi olarak yetişmesi için çocuğa “Sana güveniyorum, başarabilirsin duygusal vermelidir * Çocuğun meraklı olduğu bu dönemde soru sorma ricası köreltilmemeli, bıkmadan yorulmadan çocuğa cevap verilmelidir * Aile içinde belli çizgilerle belirlenmiş ve herkesin uyduğu kuralların olması ve bu kurallar doğrultusunda çocuğun istenilmeyen davranışlarına hem anne ayrıca de babanın aynı tepkileri vermesi çok önemlidir * Çocukla pozitif bir irtibat kurulmalıdır Sürekli “Hayır, “Yapma çağırmak yerine çocuktan ne istenildiği pozitif bir dille açıklama edilmelidir * Çocuğa yasaklar getirmek yerine seçenekler sunulmalıdır “Tükenmez kalemle masayı çizme! diye çığlık atmak yerine “Boya kalemlerini ve defterini vereyim oraya boya masamız kirlenmesin denmelidir Veya evin içinde zıplaması istenmiyorsa çocuk dışında çıkarılmalı ve hareket ihtiyacını karşılayabilmesi ve içindeki enerjiyi atabilmesi için olanak verilmelidir * Çocuk bir hiddet nöbetine girecekken çocuğun dikkatini diğer bir yöne çekip, ilgileneceği bir alanda ona seçenek verilmelidir * Çocukla inatlaşılmamalıdır * Olabildiğince az lakin gerekli olduğu kadar da çok kaide olmalıdır Yasaklar çocuğun daha fazla saldırgan ve kavgacı olmasına neden olur Yasaklar yerine kuralların nedenini ve ne işe yaradığı açıklanmalıdır Çocuk yerine getirilmeyecek bir istekte bulunuyorsa, isteğinin neden gerçekleşemeyeceğini açık ifadelerle açıklanmalıdır * Empati kurulmalıdır Çocuğun isteği yerine getirilmediğinde anne baba onu anladığını, onunla birlikte üzüldüğünü; lakin önceden açıklanan nedenlerden dolayı o isteğinin gerçekleşemeyeceği söylemelidir * Çocuk öfke nöbetindeyken sakin ve tutarlı kalmak fazla önemlidir Çocuk durulmak için anne babasının yakınlığına gereksinim duyuyorsa bu imkan verilmelidir Durulmak için veya sakinleştikten sonradan anne babasının kucağına ulaşmak isteyen çocuğa yaptıklarından nedeniyle suçluluk duygusu verilmemelidir Konu ile ilgili çocukla tekrar konuşulmalı, neden bu şekilde muamele etmek zorunda olduğunu anne baba açıklamalıdır Eğer anne baba gereğinden daha pozitif sert tepki verdiyse çocuktan özür dilenmelidir Çocuğun bu cins sinir krizlerinden daha sonra sevildiğini hissetmeye daha çok ihtiyacı vardır * Her şeyden önemlisi anne baba çocuğa iyi bir model olmak zorunda olduğunu unutmamalıdır Çocuklar anne babalarının davranışlarını, olaylara karşısında verdikleri tepkileri örnek alırlar