Depresyon, duygusal çökkünlük manasını taşır. Her yaşta karşılaşabileceğimiz bu durum bebeklerde bile ortaya çıkabilir. Çocuklukta görülen depresyon, olağan bir kederden çok daha çok, hislerinin niyet ve davranışlarını etkilemesi olarak karşımıza çıkar. Bu çocuklar dikkati vermede ve sürdürmede zorlanır ve genel manada davranışlarında isteksizlik vardır. Uyku ve iştahını da büyüklerde olduğu üzere olumsuz etkileyebilir.
Çocukluk depresyonu, 0-18 ay periyodunda bilhassa anne ile bağlantının eksikliği ya da inançsız oluşuyla ilişkilendirilir. Anne ve çocuğun alakası, çocuğun gelişiminde faal rol oynar. Çocuk ve annenin bağlanması, fizikî temas, göz kontağı, bağlantısı, annenin yaklaşımı ile oluşur. Bu ilgiyle çocuğun dış dünyaya ve kendine inancı oluşur. Sağlıklı bir münasebet kurulursa çocukta sağlıklı ve inançlı gelişim olurken; sıhhatsiz münasebet kurulursa çocuğun inançsız bağ kurması gerçekleşir. Sıhhatsiz olması durumunda çocukluk depresyonu, bağlantı bozuklukları, ağır tasa durumları vb gerçekleşir.
Çocukların süratli gelişiminden ötürü farklı yaşlarda farklı reaksiyonlar görülür. Lakin çocuklar fikir ve hislerini gelişimsel nedenlerinden ötürü saklamayı bilmezler, bu yüzden yansıları daha barizdir. Tek bir davranışlarıyla görülebileceği üzere tekrarlayıcı bir biçimde de görülebilir. Çocukluk çağında depresyon geçirmiş bir çocuğun ileriki yaşlarında tekrar bir depresif periyoda girme mümkünlüğü biraz daha fazladır. İleriki yaşlarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite, özel öğrenme zahmetleri, bipolar bozukluk, davranım bozukluğu, yeme bozukluğu üzere durumlar ortaya çıkabilir.
Artık düşünün: ailenizde son vakitlerde yaşanan olumsuz olaylar oldu mu? Yakın birinin kaybı, boşanma, ağır hastalık, ekonomik badire yada mesken içi şiddet üzere. Çocuğun yaşadığı ortamdan etkilendiğini unutmayın. Anne baba olarak ikili bağlantınız, konuttaki huzur ortamı, birlikte yaşanılan şahıslar (kalabalık aileler) üzere durumlar çocuğun gelişiminde aktiftir. Çocuğunuz okula gidiyorsa, okul ortamında bir değişiklik yaşandı mı? Öğretmeniyle, arkadaşlarıyla, arkadaşlarının aileleriyle (örnekler çoğaltılabilir) ilgisinde bir değişim oldu mu? Tahminen de okulunu değiştirmiş ya da evinizden taşınmışsınızdır. Burada kıymetli olan, risk etmenlerini düşündüğümüzde, çocuğunuzun hayatını tamamiyle düşünmeniz ve genel manada bir kıymetlendirme yapmanızdır. Sizin çocuğunuzun etkilenmeyeceğini düşündüğünüz bir olay unutmayın ki onu ziyadesiyle etkileyebilir.
Pekala nasıl anlayacağız?
-
Hüzün ve ümitsizlik halinin sürekliliği -
Okul muvaffakiyetinde düşüş, okula gitmek istememe -
Uyku ve yemek yeme tertibinde değişiklik -
Keyif aldığı ortamlardan uzaklaşmak istemesi -
Karar vermekte zorlanması -
Dikkatini yoğunlaştırmada zorluk -
Güç ve istekliliğinde azalma -
Arkadaş münasebetlerinde kopukluk -
Yalnız kalmak istememe ya da tam aykırısı yalnız kalmak isteme olarak söyleyebiliriz.
Bu üzere özellikleri çocuğunda gören ailelerin bir uzmana başvurmasında büyük fayda vardır. Çocukların tek başına baş edebilecekleri bir durum olmadığı için ailelerinin dayanağı çocuklar için çok değerlidir. “Özelliklerin hepsi/birçoğu çocuğumda var, kesin depresyona girdi.” üzere bir durum düşünmeyin. Kimi çocuklar vakit zaman yalnız kalmak isteyebilirler ya da depresif olabilirler. Bu etiketlemeyle çocuğunuza telaşınızı yansıtmayın. Öncelikle çocuğunuzu gözlemleyin, davranışlarını izleyin.
-
Çocuğunuzun öncesine nazaran davranışlarındaki değişiklikler neler? -
Davranışlarında ziyan verici özellikler önceye nazaran farklı mı? -
Söylemlerinde farklılık var mı? -
Hislerinde bariz değişiklikler var mı, depresiflik ya da ağır mutsuzluk üzere?