Her birey gelişimsel devrinin getirdiği özelliklere ve yaşantılara nazaran çeşitli dehşetler yaşayabilir. Pekala kaygı nedir? Endişe; anlık ve belli bir tehlike anında hissedilen, kaynağı aşikâr olan heyecansal bir yansıdır. Bebekler doğdukları andan itibaren muhakkak bir yaşa kadar korunmaya muhtaçtır. Kendilerini koruyabilme marifetini geliştirene kadar bebekler dış dünyadan gelen bilinmeyenlere karşı dehşet yansısı oluştururlar. Birtakım dehşetler gelişimsel olarak yaşa bağlı ortaya çıkar ve vakitle kaybolur, kimileri ise yanlış başa çıkma yolları nedeniyle bir yerlerde kalıcı hale gelebilir ve yetişkin hayatımıza sirayet edebilir. Hayatı somut algıladığımız ve hayatımızda soyut kavramı olmadığı devirlerde endişelerimiz daha somut şeylere yönelikken, soyut periyoda geçildiğinde endişeler hal değiştirerek kalıplaşır.
Ben yazıma 7 yaş ve üzeri kaygılar ile devam etmek istiyorum.
7-8 yaş devrinde yalnız kalma ve kayıp endişeleri epeyce sık görülür. Kendi başlarına oynamalarına karşın yanlarında birilerini isteyebilirler. Mevtten, kazalardan yahut düşmekten yaralanmaktan bahsedebilirler.
9-12 yaş devrinde artık okul meseleleri ortaya çıkmaya başlamıştır. İmtihan korkusu yahut okuldaki performans dertleri ortaya çıkabilir. Daha ferdî dehşetler ortaya çıkmaya başlamıştır birey olmaya başladıkça dış görünüşleri ve dışarıdaki öbür şahıslarla kendilerini kıyaslamaya başlarlar ve bu da onları farklı bir korkuya sürükler.
Tekrar bu devirde izlenen sinemalardaki gerçek ya da sanal kahramanlardan korkma durumu yaşanabileceğinden, bu yaşlarda dehşet ve tansiyon sinemaların izlenmesine müsaade verilmemelidir.
Ön ergenlik ve ergenliğe hakikat geçildiğinde ise artık şahsî bağlar, toplumsal korkular ortaya çıkmaya başlar. Arkadaş ilgileri, aile bağlantıları ile ilgili telaşlar artar. Gelecek telaşı da buna eşlik etmektedir. Nasıl bir geleceğe sahip olacaklarını kestirim etmeye çalışmak, doğal afetler ve büyüme süreciyle alakalı öbür hususlar da tasa verici olabilir.
Pekala EMDR bu duruma nasıl yardımcı olabilir?
EMDR başka birçok terapi modeline nazaran yeni bir sistemdir. Çabucak çabucak her yaşa uygulanabilmektedir. Araştırmalara bakıldığında epeyce olumlu değişimler sağladığı gözlemlenmektedir. Kullanılan gereçler birçok modelle benzerlik göstermektedir. Olağan ki her terapi modelinde olduğu üzere EMDR’da da ailenin dayanağına gereksinim duyulmaktadır. Şayet danışan istekli gelmemişse çocuğa yahut ergene motivasyon sağlamakta aileye büyük hisse düşer.
EMDR çalışılırken birçok modelden de dayanak alınır örneğin; sanat terapisi ve bilişsel davranışçı terapi… Gerçek yaşama dayanmayan kaygılar üzerinde de çalışılabileceği gözlenmiştir. Çocuktan korkulan şeyi sembolize etmesi ve fotoğrafını çizmesi istenir ve kaygıları ile ilgili düşündükleri olumsuz bilişleri öğrenilmeye çalışılır. Örneğin; dikkatsizim, ölüyordum, aptalım, yaramazım, korkağım vs. üzere daha sonrasında bu sözlerin ve fotoğrafın onlarda hissettirdikleri hisler, bedensel duyumlar üzerine konuşulur. Birçok çocuk bu basamakları yerine getirebilir, getirilmediğinde farklı tekniklerle çocuklar desteklenir. Duyarsızlaştırma evresi ile çocukların olumsuz bilişlerini çözümlemesi ve yerine olumlu bilişler (dikkatli olmayı öğrenebilirim, merdim, akıllıyım vs.) işlenmesi sağlanır. Her vakit lisana getirdiğim üzere her çocukta süreç farklılık gösterebilmektedir terapilerin ilerleyişi çocuğun suratına ve gücüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir.