Çocukta depresyon

Depresyon çocuklarda sık görülen, önemli,tekrarlayıcı, evladın toplumsal münasebetlerini ve mektep performansını önemli ölçüde azaltan, lakin tedaviye uygun karşılık veren,tedavi edilmediği takdirde kronikleşebilen ya da intiharla sonuçlanabilen bir hastalıktır. Son 30 yılda çocuklarda ve gençlerde intihar teşebbüslerinin artması ilginin bu yaş öbeklerine yönelmesinde etken rol oynamıştır. Depresyon evlat ve gençlerde epey sık görülen bir bozukluktur. Mektep öncesi her yüz evlattan birinde, mektep çağı evlatlarında her yüz evlattan ikisine, ergenlik periyodunda her yüz evlattan 8'inde görülmektedir. Yani her sınıfta ortalama 1-2 evlat depresyon riski altında demektir.

Çocuklukta başlayan depresyonların birçoğunun çocukluk ve erişkinlik periyotlarında de sürdüğü gözlenmiştir. Bu bozukluk ne kadar erken başlarsa kalıtımsal etkenlerin o kadar faal olduğu kabul edilmektedir. Başkaca hastalık ne kadar erken yaşta başlarsa gelişimi o kadar olumsuz istikamette etkileyeceği ve kişinin illetle geçireceği yıllar artacağı için olumsuz tesirlerin daha çokça olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle bu marazın erken fark edilmesi açısında anne-baba ve hocalara büyük vazifeler düşmektedir. Daha evvel psikiyatrik bozukluğu olmayan bir evlatta belirtiler aniden başlarsa bunu fark etmek daha kolay olabilir gelgelelim belirtiler sinsi başlarsa bu durum gözden kaçabilir.

Çocuklardaki depresyonlarda erişkindekilerden faklı olarak baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı, halsizlik üzere bedensel yakınmalar daha ziyade görülür.

Evlatta depresyonda görülen yakınmalar çoklukla şunlardır;

-Konsantrasyon ve dikkat bozukluğu

-Öğrenme güçlüğü

-Değersizlik fikirleri

-Kendine inançta azalma

-Heyecan

-Çabuk ve sık ağlama

-Alınganlık

-Çevreye ilgide azalma

-Yalnızlık hissi

-Sevilmediği mütalaası

-Ders muvaffakiyetinde düşme

-Uyku bozuklukları

-Mutsuz yüz sözü

-İştah değişiklikleri

-Düşünmede yavaşlama

-Karar vermede zorluk

-Eskiden zevk aldığı şeylerse memnun olamama

-Gelecekle ilgili karamsarlık yahut beklentisinin olmaması

-Oyun oynamada azalma

-Konuşmada azalma

-Can kasveti

-Çabuk yorulma

-Merak hissinde azalma

-Kendine kızma

-Kendini beğenmeme

-Kolay sonlanma

-Gece endişeleri

-Alt ıslatma

-Sık hastalanma (bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle)

Şayet hocalar talebelerinde bu belitilerin birkaçını bile görüyorlarsa aileyi uyarmalıdırlar.

Çocuklarda depresyonu başlatan nedenler ekseriyetle sevilen bir kişinin kaybı,anne-baba boşanması, geçimsizliği, alışık olduğu yerden taşınma üzere değerli değişiklikler, hastane yatışı, kronik bir marazının varlığı,ailenin uygunsuz yaklaşım biçimleri (ilgisiz, evlattan beklentisi yüksek, çok eleştirici ve şiddetli kollayıcı ailelerin evlatlarında daha sık depresyon görülür) olabilir.

Münhasıran birinin kaybı, ana yoksunluğu, anne-babadan ayrılma sonucu ortaya çıkan yas kolaylıkla depresyona dönüşebilmektedir.

Daha 13 yaşına gelmeden pederleri ölen çocuklarda depresyonun daha çok ortaya çıktığı görülmektedir. Ana pederde önemli depresyon olan çocuklarda da model alma yoluyla öğrenme ve ana pederin zayıflığına bağlı depresyonlara sık rastlanmaktadır.

Ayrıyeten dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, öğrenme güçlüğü, alt ıslatma, konuşma güçlüğü, tasa bozukluğu üzere sıkıntıları olan evlatlar da zayıflık hisleri nedeniyle depresyona adaydırlar. Arkadaşları tarafından örneğin konuşması nedeniyle alay edilen yahut yaramaz olduğu için dışlanan, öğrenme sıkıntıları nedeniyle tembel olarak nitelendirilen evlatlar vakitle özgüvenlerini kaybederek depresyona sürüklenebilirler. Bu nedenle hocaların bu tip evlatları gözlemlemeleri, sınıf içinde evlatlar arasındaki münasebetleri izlemeleri, evlatları birbirlerini dışlamamaları konusunda eğitmeleri, yardımlaşmaya paylaşmaya özendirmeleri zorlanan evlatların koordinasyonunu kolaylaştıracaktır. Ayrıyeten evlatların olumlu yanlarını ön plana çıkaracak ortamlar yaratmaları, üstesinden gelebilecekleri sorumluluklar vererek başardıklarında onore etmeleri evlatların özgüveninin artmasında yararlı olacaktır. Evlatlarla birebir görüşerek kendilerini tabir edebilecekleri ortamlar yaratmak, yardım alabilmeleri için rehber hocayla muhabere kurmalarını sağlamak, aileleri bilgilendirmek ve gerekirse rehber hocayla işbirliği yaparak aileyi ve evladı bir ekspere yönlendirmek gereklidir. Bilinmelidir ki depresyondaki evladın tedavisi dört ayaklıdır; hekimin yapacakları, ailenin yapacakları, hocanın ve rehber hocanın yapacakları ve evladın kendisinin yapacakları. Depresyon tedavisinin mümkün olması ve ele alınmadığı takdirde evladın hem çevre hem akademik hem fizikî açıdan olumsuz etkilenmesine neden olarak ömür kalitesini düşürmesi nedeniyle kesinlikle düzeltilmesi gereken bir durumdur.