Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Coğrafi yapının kultur uzerindeki etkileri
Coğrafya bilimi; yeryuzunun tamamı ve bir parcası uzerinde, doğal, beşeri ve ekonomik olayların dağılışını, aralarındaki bağlantıları, sebep ve sonuclarını inceleyen bir bilimdir
Jeopolitik kelimesinin anlamı; Ekonomik ve siyasal coğrafya verilerine gore dış siyasetin saptanması, Yer Politikası, Siyasi Coğrafya
Geniş anlamıyla Jeopolitik; Devletlerin coğrafi ozellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilimdir Diğer bir ifadeyle de, uluslararası siyasette, coğrafi etmenlerin guc ilişkileri uzerindeki etkisinin incelenmesidir
Jeopolitik siyasi coğrafyadan politikaya gecişi ve coğrafi politikayı temsil ederken, siyasi coğrafya ise coğrafyaya siyasi acıdan bakışı temsil etmektedir Bir ornekleme ile konuya acıklık getirilecek olunursa; jeopolitik, dunyayı cok yonlu olarak inceler ve yer politikaları uretir
Turkiye'nin Dunya Uzerindeki Coğrafi Konumu ve Avantajları
Dunya haritasına bakıldığında; Turkiye, Eski Kara Kutleleri adı verilen, AsyaAvrupa ve Afrika kıtalarının birbirlerine iyice yaklaştıkları bolgede yer alır Topraklarının buyuk coğunluğu Anadolu yarımadası olarak Asya'da, Trakya yarımadası olarak Avrupa'da bulunmaktadır Bu nedenle Turkiye, hem Asya ve hem de Avrupa ulkesidir
Matematik konum olarak Turkiye, baş meridyene (Greenwich) gore 2645 doğu meridyenleri, ekvatora gore ise 3642 kuzey paralelleri arasında yer almaktadır Kuş ucuşu kuzeyguney doğrultusunda 6 enlem farkı vardır ki, bu da yaklaşık 666 kmlik (6x111 666) bir mesafe eder Doğudan batıya ise, 19 boylam farkı vardır ki, bu da yaklaşık 76 dakikalık (19x4 76) bir zaman farkına eşittir Baş meridyene gore Doğu, Ekvatora gore ise Kuzey yarı kuresinde yer almaktadır Diğer bir ifadeyle Turkiye, matematik konum itibariyle, hem kuzeyli ve hem de doğulu bir ulkedir
Turkiye'nin coğrafi konumu incelendiğinde gorulur ki, ulke olarak buyuk avantajlara sahiptir Bu avantajlar sayesinde, dunya uzerinde sayılı ulkelerden birini teşkil eder Turkiye, matematik konumu itibariyle, orta enlemlerde yerini almakta ve ılıman bir iklim gorulmektedir Turkiye; insan yaşamı icin en ideal kuşakta yer almaktadır Bu ozelliğinden dolayı, Turkiye toprakları, tarihin en eski donemlerinden beri, hep buyuk devletlere beşiklik yapmış ve cok sayıda medeniyetlerin kurulmasına zemin hazırlamıştır Dunya uzerinde medeniyetler beşiği olarak da bilinen Turkiye, bu ozelliğini matematik konumundan dolayı, gelecekte de koruyacaktır
Matematik konum, ulkenin daha ziyade doğal ozellikleri uzerinde onemli etkisi olurken, ozel konum siyasi, sosyal ve ekonomik durumunu doğrudan etkilemektedir Bununla beraber, matematik konum ile ozel konum, birlikte etkili olabilir Ulkelerin dunya platformu uzerindeki konumları ile gelişmişlik ve etkinlikleri bakımından sıkı bir bağlantı vardır
Turkiye, Asya kıtasının guneybatı ucunda, Anadolu yarımadası uzerinde yer alır Topraklarının bir bolumu, Avrupa'nın guneydoğusunda yer alan Balkan yarımadasının bir kısmını oluşturan Trakya'da bulunur Bu yonuyle, Turkiye hem Asya ve hem de Avrupa ulkesidir
Ote yandan Turkiye, aynı zamanda bir Ortadoğu ulkesidir Ortadoğu ulkelerinin bir kısmı Afrika ulkesi olduğundan, Turkiye; Afrika kıtası ile temas halindedir Uzerinde yaşayan insanların ırk ve dil bakımından ele alındığında, Turkiye bir Turk ulkesidir ve bu acıdan ele alındığında Turk Dunyası'nın coğrafi bir parcasını teşkil eder
Turkiye, dağlara gore dağlık bir ulkedir Ovalar, daha ziyade kıyılarda ve akarsu vadilerinde yer alır Akarsular bakımından, bolgenin en zengin ulkesidir Uc tarafı denizlerle kaplı yarımadalar (Anadolu ve Trakya) ulkesi olan Turkiye, İstanbul ve Canakkale boğazları ile buyuk bir oneme sahiptir Uc tarafını ceviren denizler, Cebeli Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Suveyş Kanalı vasıtasıyla Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'na bağlantılıdır
Turkiye'nin yeraltı ve yerustu zenginlik kaynakları bakımından, bolge ve hatta dunya ulkeleri arasında zengin ulkeler arasında yer alır Tarımsal kaynakları, kendi ihtiyaclarını karşılayacak duzeydedir Sanayileşme olarak, sanayileşmiş Avrupa ulkeleri ile sanayileşmemiş Asya ulkeleri arasında gecişi temsil etmektedir Ulaşım faktorleri bakımından ele alındığında, Turkiye; butun ulaşım sektorlerinin gelişmekte olduğu, AsyaAvrupaAfrika kıtaları arasında kopru oluşturan bir ulkedir Turizm bakımından ise, diğer Akdeniz ulkeleri ile birlikte onemli turizm potansiyeline sahiptir
Dunya uzerinde genel olarak bakıldığında, Turkiye; AsyaAvrupaAfrika ulkelerinin kesişme noktasında yer almaktadır Bu itibarla, Turkiye; kıtalar arası bir kavşak, kopru ya da geciş ulkesidir Afrika'nın etkileri Guney ve Guneydoğu Anadolu bolgelerine, Asya'nın etkileri Doğu ve İc Anadolu bolgelerine, Avrupa'nın etkileri Marmara ve Batı Anadolu bolgelerine kadar sokulur ve ulkenin ortasında adeta bu uc kıta birbirine kavuşurlar
Ozel Konum itibariyle, Turkiye; eski kara kutlelerinin (AsyaAvrupaAfrika) birbirlerine iyice yaklaştığı bir konumda yer almaktadır Bu ozel konumu sayesinde, uc kıtayı birbirine bağlayan bir kopru gorevini ustlenir Ote yandan Turkiye'nin buyuk bir bolumunu oluşturan Anadolu yarımadasının uc tarafı denizlerle cevrilidir Soz konusu bu denizler, Cebeli Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Suveyş Kanalı ile Hint Okyanusu'na bağlantılıdır Dolaysıyla deniz ulaşımında stratejik bir oneme sahiptir Boylece bu yarımadanın uzerinde kurulan devletler, amfibi devlet ozelliği taşırlar
Eski kara kutlelerinin birbirlerine iyice sokuldukları konumda; İstanbul ve Canakkale boğazları yer almaktadır Bu boğazlar; Karadeniz'e komşu ulkelerin, acık denizlere acıldığı tek su yolunu oluşturur Dolaysıyla boğazlar, birer can damarıdırlar
Turkiye'nin Jeopolitik Konumu ve Avantajları
Jeopolitik konum; bir bolgenin veya bir ulkenin yer siyasetine gore, yani siyasi coğrafya haritasına gore, yerinin belirlenmesidir Jeopolitik konum belirlemede, jeopolitik kriterler alınır Orneğin, bir ulkenin buyuk bir siyasi birliğe yakınlığı veya uzaklığı, icinde olması veya olmamasını belirlemek jeopolitik konum olarak nitelendirilir
Jeopolitik konum, siyasi temeller uzerine oturduğundan, surekli değişken olan siyasetin ozelliğine bağlı olarak değişkendir
Turkiye'nin jeopolitik konumu belirlenirken, dunyadaki guc odaklarını goz onunde bulundurmak gerekir Bugun icin dunya coğrafyasında bulunan guc merkezleri, ABD, BDT, AB, Cin ve Japonya'dır Turkiye tum bu guc odaklarının tam merkezinde bulunmaktadır Bu nedenle Turkiye'nin jeopolitik konumu oldukca onemlidir Aynı zamanda Turkiye, dunya coğrafyasında buyuk askeri bir guc ve birlik oluşturan NATO'nun icindedir ve guney kanadını oluşturan bir devlettir Diğer taraftan Turkiye; İslam Dunyası ile Hıristiyan Batı Dunyası'nın karşılaşma bolgesinde bulunan Musluman bir devlettir
Turkiye, jeopolitik ve jeokultur levhalar uzerinde sınır ulkesidir Yani batıdan Avrupa kulturu, kuzeyden Rus kulturu, doğudan Asya kulturu ve guneyden Afrika ve Arap kulturu ile sınırlıdır Dolaysıyla Turkiye, aynı zamanda dunya kulturlerinin kesişme noktasında bulunur
Turkiye, kuzeybatıdan Balkan ulkeleri, kuzeydoğudan Kafkas ulkeleri, doğu ve guneyden Ortadoğu ulkeleri ile sınırlıdır Bilindiği gibi, tum bu ulkeler, dunyanın en istikrarsız bolgeleridir Savaş coğrafyası haritasında, bu bolgeler sıcak bolgeler diye adlandırılır Dolaysıyla, Turkiye her yonden savaş cemberi icinde bulunmaktadır Ancak Turkiye, cumhuriyet kurulduğundan bugune, bolgede hep istikrar adası olarak kalmayı başarabilmiştir Turkiye, bolgede istikrarı sağlamış tek ulke olmasına rağmen, cok yakın komşusu olduğu bu savaş bolgelerine karşı da ilgisiz kalamayacağı pek doğal sayılmalıdır Cunku Turkiye'nin bu bolgelerle tarihi ve kulturel bağları bulunmaktadır Nitekim bu bolgeler, yakın gecmişte Osmanlı Devleti'nin sınırları icinde yer almış ve dolaysıyla halen bu bolgelerde onemli miktarlarda Turk nufusu yaşamaktadır
Alıntı
Coğrafya bilimi; yeryuzunun tamamı ve bir parcası uzerinde, doğal, beşeri ve ekonomik olayların dağılışını, aralarındaki bağlantıları, sebep ve sonuclarını inceleyen bir bilimdir
Jeopolitik kelimesinin anlamı; Ekonomik ve siyasal coğrafya verilerine gore dış siyasetin saptanması, Yer Politikası, Siyasi Coğrafya
Geniş anlamıyla Jeopolitik; Devletlerin coğrafi ozellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilimdir Diğer bir ifadeyle de, uluslararası siyasette, coğrafi etmenlerin guc ilişkileri uzerindeki etkisinin incelenmesidir
Jeopolitik siyasi coğrafyadan politikaya gecişi ve coğrafi politikayı temsil ederken, siyasi coğrafya ise coğrafyaya siyasi acıdan bakışı temsil etmektedir Bir ornekleme ile konuya acıklık getirilecek olunursa; jeopolitik, dunyayı cok yonlu olarak inceler ve yer politikaları uretir
Turkiye'nin Dunya Uzerindeki Coğrafi Konumu ve Avantajları
Dunya haritasına bakıldığında; Turkiye, Eski Kara Kutleleri adı verilen, AsyaAvrupa ve Afrika kıtalarının birbirlerine iyice yaklaştıkları bolgede yer alır Topraklarının buyuk coğunluğu Anadolu yarımadası olarak Asya'da, Trakya yarımadası olarak Avrupa'da bulunmaktadır Bu nedenle Turkiye, hem Asya ve hem de Avrupa ulkesidir
Matematik konum olarak Turkiye, baş meridyene (Greenwich) gore 2645 doğu meridyenleri, ekvatora gore ise 3642 kuzey paralelleri arasında yer almaktadır Kuş ucuşu kuzeyguney doğrultusunda 6 enlem farkı vardır ki, bu da yaklaşık 666 kmlik (6x111 666) bir mesafe eder Doğudan batıya ise, 19 boylam farkı vardır ki, bu da yaklaşık 76 dakikalık (19x4 76) bir zaman farkına eşittir Baş meridyene gore Doğu, Ekvatora gore ise Kuzey yarı kuresinde yer almaktadır Diğer bir ifadeyle Turkiye, matematik konum itibariyle, hem kuzeyli ve hem de doğulu bir ulkedir
Turkiye'nin coğrafi konumu incelendiğinde gorulur ki, ulke olarak buyuk avantajlara sahiptir Bu avantajlar sayesinde, dunya uzerinde sayılı ulkelerden birini teşkil eder Turkiye, matematik konumu itibariyle, orta enlemlerde yerini almakta ve ılıman bir iklim gorulmektedir Turkiye; insan yaşamı icin en ideal kuşakta yer almaktadır Bu ozelliğinden dolayı, Turkiye toprakları, tarihin en eski donemlerinden beri, hep buyuk devletlere beşiklik yapmış ve cok sayıda medeniyetlerin kurulmasına zemin hazırlamıştır Dunya uzerinde medeniyetler beşiği olarak da bilinen Turkiye, bu ozelliğini matematik konumundan dolayı, gelecekte de koruyacaktır
Matematik konum, ulkenin daha ziyade doğal ozellikleri uzerinde onemli etkisi olurken, ozel konum siyasi, sosyal ve ekonomik durumunu doğrudan etkilemektedir Bununla beraber, matematik konum ile ozel konum, birlikte etkili olabilir Ulkelerin dunya platformu uzerindeki konumları ile gelişmişlik ve etkinlikleri bakımından sıkı bir bağlantı vardır
Turkiye, Asya kıtasının guneybatı ucunda, Anadolu yarımadası uzerinde yer alır Topraklarının bir bolumu, Avrupa'nın guneydoğusunda yer alan Balkan yarımadasının bir kısmını oluşturan Trakya'da bulunur Bu yonuyle, Turkiye hem Asya ve hem de Avrupa ulkesidir
Ote yandan Turkiye, aynı zamanda bir Ortadoğu ulkesidir Ortadoğu ulkelerinin bir kısmı Afrika ulkesi olduğundan, Turkiye; Afrika kıtası ile temas halindedir Uzerinde yaşayan insanların ırk ve dil bakımından ele alındığında, Turkiye bir Turk ulkesidir ve bu acıdan ele alındığında Turk Dunyası'nın coğrafi bir parcasını teşkil eder
Turkiye, dağlara gore dağlık bir ulkedir Ovalar, daha ziyade kıyılarda ve akarsu vadilerinde yer alır Akarsular bakımından, bolgenin en zengin ulkesidir Uc tarafı denizlerle kaplı yarımadalar (Anadolu ve Trakya) ulkesi olan Turkiye, İstanbul ve Canakkale boğazları ile buyuk bir oneme sahiptir Uc tarafını ceviren denizler, Cebeli Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Suveyş Kanalı vasıtasıyla Kızıldeniz ve Hint Okyanusu'na bağlantılıdır
Turkiye'nin yeraltı ve yerustu zenginlik kaynakları bakımından, bolge ve hatta dunya ulkeleri arasında zengin ulkeler arasında yer alır Tarımsal kaynakları, kendi ihtiyaclarını karşılayacak duzeydedir Sanayileşme olarak, sanayileşmiş Avrupa ulkeleri ile sanayileşmemiş Asya ulkeleri arasında gecişi temsil etmektedir Ulaşım faktorleri bakımından ele alındığında, Turkiye; butun ulaşım sektorlerinin gelişmekte olduğu, AsyaAvrupaAfrika kıtaları arasında kopru oluşturan bir ulkedir Turizm bakımından ise, diğer Akdeniz ulkeleri ile birlikte onemli turizm potansiyeline sahiptir
Dunya uzerinde genel olarak bakıldığında, Turkiye; AsyaAvrupaAfrika ulkelerinin kesişme noktasında yer almaktadır Bu itibarla, Turkiye; kıtalar arası bir kavşak, kopru ya da geciş ulkesidir Afrika'nın etkileri Guney ve Guneydoğu Anadolu bolgelerine, Asya'nın etkileri Doğu ve İc Anadolu bolgelerine, Avrupa'nın etkileri Marmara ve Batı Anadolu bolgelerine kadar sokulur ve ulkenin ortasında adeta bu uc kıta birbirine kavuşurlar
Ozel Konum itibariyle, Turkiye; eski kara kutlelerinin (AsyaAvrupaAfrika) birbirlerine iyice yaklaştığı bir konumda yer almaktadır Bu ozel konumu sayesinde, uc kıtayı birbirine bağlayan bir kopru gorevini ustlenir Ote yandan Turkiye'nin buyuk bir bolumunu oluşturan Anadolu yarımadasının uc tarafı denizlerle cevrilidir Soz konusu bu denizler, Cebeli Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Suveyş Kanalı ile Hint Okyanusu'na bağlantılıdır Dolaysıyla deniz ulaşımında stratejik bir oneme sahiptir Boylece bu yarımadanın uzerinde kurulan devletler, amfibi devlet ozelliği taşırlar
Eski kara kutlelerinin birbirlerine iyice sokuldukları konumda; İstanbul ve Canakkale boğazları yer almaktadır Bu boğazlar; Karadeniz'e komşu ulkelerin, acık denizlere acıldığı tek su yolunu oluşturur Dolaysıyla boğazlar, birer can damarıdırlar
Turkiye'nin Jeopolitik Konumu ve Avantajları
Jeopolitik konum; bir bolgenin veya bir ulkenin yer siyasetine gore, yani siyasi coğrafya haritasına gore, yerinin belirlenmesidir Jeopolitik konum belirlemede, jeopolitik kriterler alınır Orneğin, bir ulkenin buyuk bir siyasi birliğe yakınlığı veya uzaklığı, icinde olması veya olmamasını belirlemek jeopolitik konum olarak nitelendirilir
Jeopolitik konum, siyasi temeller uzerine oturduğundan, surekli değişken olan siyasetin ozelliğine bağlı olarak değişkendir
Turkiye'nin jeopolitik konumu belirlenirken, dunyadaki guc odaklarını goz onunde bulundurmak gerekir Bugun icin dunya coğrafyasında bulunan guc merkezleri, ABD, BDT, AB, Cin ve Japonya'dır Turkiye tum bu guc odaklarının tam merkezinde bulunmaktadır Bu nedenle Turkiye'nin jeopolitik konumu oldukca onemlidir Aynı zamanda Turkiye, dunya coğrafyasında buyuk askeri bir guc ve birlik oluşturan NATO'nun icindedir ve guney kanadını oluşturan bir devlettir Diğer taraftan Turkiye; İslam Dunyası ile Hıristiyan Batı Dunyası'nın karşılaşma bolgesinde bulunan Musluman bir devlettir
Turkiye, jeopolitik ve jeokultur levhalar uzerinde sınır ulkesidir Yani batıdan Avrupa kulturu, kuzeyden Rus kulturu, doğudan Asya kulturu ve guneyden Afrika ve Arap kulturu ile sınırlıdır Dolaysıyla Turkiye, aynı zamanda dunya kulturlerinin kesişme noktasında bulunur
Turkiye, kuzeybatıdan Balkan ulkeleri, kuzeydoğudan Kafkas ulkeleri, doğu ve guneyden Ortadoğu ulkeleri ile sınırlıdır Bilindiği gibi, tum bu ulkeler, dunyanın en istikrarsız bolgeleridir Savaş coğrafyası haritasında, bu bolgeler sıcak bolgeler diye adlandırılır Dolaysıyla, Turkiye her yonden savaş cemberi icinde bulunmaktadır Ancak Turkiye, cumhuriyet kurulduğundan bugune, bolgede hep istikrar adası olarak kalmayı başarabilmiştir Turkiye, bolgede istikrarı sağlamış tek ulke olmasına rağmen, cok yakın komşusu olduğu bu savaş bolgelerine karşı da ilgisiz kalamayacağı pek doğal sayılmalıdır Cunku Turkiye'nin bu bolgelerle tarihi ve kulturel bağları bulunmaktadır Nitekim bu bolgeler, yakın gecmişte Osmanlı Devleti'nin sınırları icinde yer almış ve dolaysıyla halen bu bolgelerde onemli miktarlarda Turk nufusu yaşamaktadır
Alıntı
