çöller nasıl oluşur?

çöller nasıl oluşur? çöller nasıl oluşur çöl nasıl oluşur çöller oluşmuştur çölleşme çölleşme olur Çöller,geniş karasal alanlarda;metrekareye düşen yıllık yağış ortalamasının 25 cm’nin aşağıda olduğu,az sayıda bitki ve hayvanın harmoni sağlamış olduğu kurak alanlardırYeryüzünün yaklaşık üçte biri çöllerle kaplıdırBu bölgelerde çok eksik sayıda insan yaşarÇöller;sıcak,soğuk ve orta kuşak çöller diye ikiye ayrılırOrta kuşak çöllere örnek olarak Orta Asya’da ve ABD’deki Great Basin (Büyük Havza)dırBu yörelerde kışın çok soğuktur Soğuk çöl olarak Çin’deki Taklamakan ÇölüSıcak çöllere örnek olarak Şili’deki Atakama Çölü Çöller nasıl oluşur? Çöller; yeryüzündeki her kıtada görülebilirBütün çöllerin müşterek özelliği fazla az yağış almalarıdırÇöllerin oluşumu,yüksek basınçtan kaynaklanan kuru havadır Sıcak ve ıslak hava,yükselerek tropikal bölgelere dürüst hareket ederYükseldikçe yoğunlaşır,soğur ve her iki yarımküredeki 30 enlemlerde alçalan hava,üzerindeki basınç nedeniyle sıkışır ve ısınırNem alıkoyma kapasitesi artarBu bölgelerde yağmur orttakvim 200 mm’nin aşağı yağarOluşacak çölün üzerinde bulutsuz bir ortam oluşurGüneş ışınları da direkt topraktaki suyu buharlaştırırÇöllerin oluşmasına gereli olan nedenlerden biridir Çöllerin oluşmasıyla ilgili nedenlerden ikisini açıklayacağız:Okyanustaki soğuk akıntılar ve yağmur gölgesi Ilıman bölgelerdeki karaların batı kıyıları baştan başa görülen soğuk su akıntıları,deniz yüzeyinin soğumasına neden olur Bu yüzden hava kütlesi soğurSoğumuş olan bir hava kütlesi su alıkoyma kapasitesi azaldığından yağmur kıyılara ulaşmazÖrnek olarak Şili’deki Atakama Çölü ,Güneybatı Afrika’daki Namib Çölü gösterilirYağmur gölgesi olayı da bu şekildedirenizlerden karalara doğru ilerleyen ıslak hava kütlesi,kıyıda dağ sırasıyla karşılaşınca,yamaç boyu yükselirDoğa yağmuru olarak yağış bırakırDağı aşan bulutlar iç bölgeye ilerlediğin de hava kuru olur,alçalırken ısınırBu şekilde oluşan çöller California’daki Nevada dağlarının gölgesindeki Mojave Çölü örnektir Çölde yaşayanlar Dünya’daki insanların %5’i çöllerde yaşamaktadırBu halk müziği ya göçebe yaşarlar veya vaha denilen,su kaynaklarının yakınlarındaki bereketli bölgelerde yerleşmektedirler Çölde yaşayan hayvanlar çöl şartlarına harmoni sağlamaktadırlarKabuklu domuz,akrepler,değişik böcekler ve örümcekler gibi hayvanların terlemeyi sınırlayan sert ve geçirimsiz bir kabuğa sahiptirler;develer ve ceylanlar da su kaybını en üye indirmek nedeniyle idrar çok yoğundurArap develeri ,normalde cisim ağırlıklarının %30’unu yitirebilirler(millet için bu oran tehlikelidir)Sonra 120 litreye değin su içerlerSıcaktan kaçmak için yılanlar yarıkların içlerine saklanırlar;kertenkelelerde kumun içine barınak kazarlar;piramit faresiyle kangurufare zıplayarak hareket ederek çölde yaşamaya düzen sağlayanlardandırBu hayvanların haricen kutlar,tilkiler,çöl kaplumbağaları,kuşlar (baykuş,ağaçkakanları)gibi hayvanlarda yaşamaktadırHayvanların birçok geceleri barınaklarından çıkıp yaşarlarGündüzleri bilhassa öğle vakitlerinde barınaklarına girerlerKertenkeleler karoser ısısını dengede tutmak için öğle vak tine kadar barınaklarına girmezler Kaktüs bitkisi susuz yaşar,kökleri çevresinde olur ve böylece yağmur yağdığında daha artı su toplayabilirToplanan sular gövde de ya da yapraklarda depolanırKaktüslerin yüzeyleri su kaybını önlemektedir Çöl bitkilerinden bazıları:Kaktüs,feorocactüsler,gasteria bekeri,cereuslar,carnegia,hurma ağaçları gibiÇöl çiçekleri de vardır:Echinopsis,hodtricia ve chamacerus rhodatricBazı çöl bitkileri hayvanlara hem gıda hem de sığınak sağlarlar