Corona virüsü, SARS’tan 10 kat daha fazla bulaşıcı

Hayvanlardan insan geçtiği bilinen Corona virüsü çeşitlerinden biri olan Covid-19 (Sars-Cov-2) tüm dünyada endişe salmaya devam ediyor…

Bu mevzuda bilgi kirliliği yaşandığını belirten Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin, virüsle ilgili değerli açıklamalar yaptı, ihtarlarda bulundu…

– Corona virüsün dünya genelinde paniğe yol açmasının sebepleri nelerdir?

* Corona virüsü kümesinden olan SARS ve MERS süratli semptom vermesi nedeniyle süratlice tespit edildi ve dünya popülasyonuna yayılmadan karantina uygulamaları ile küresel salgına dönüşmeden durdurulabildi.

* Bu virüsler ölenler ve iyileşenlerle birlikte yok oldu. Halbuki Covid-19'un (Sars-Cov-2) uzun kuluçka müddeti nedeniyle dünya popülasyonuna yayılması engellenemedi ve dünya çapında pandemi (salgın) haline dönüşerek, şimdiden 125 ülkeye sıçradı.


Barbaros Çetin

TENEFFÜSÜ FELÇ EDİYOR

– Bu virüsün özellikleri nelerdir?

* Corona virüsler, moleküler seviyede karmaşık bir gen ekspresyonu programını gerçekleştirmek için, çeşitli alışılmadık stratejiler kullanırlar. Maalesef, insan akciğerine tutunduğu yer, akciğer iltihabını önleyen ACE/2 proteini.



* Su toplanması ve çok bir iltihaplanmaya neden olarak, teneffüs sistemini felç ediyor. Ayrıyeten kalp, karaciğer, bağırsaklar ve böbreklere de ziyan veriyor.

* Bir hücreyi enfekte etmek için Corona virüsler, spesifik hücre enzimleri tarafından aktive edilen bir süreç olan hücre zarına bağlanan bir ‘başak' protein kullanır.

* Yeni Corona virüsün genomik tahlilleri, başak proteininin yakın akrabalardan farklı olduğunu ve proteinin üzerinde furin ismi verilen bir konakçı hücre enzimi tarafından aktive edilen bir bölgeye sahip olduğunu ortaya koymuştur.

* Bu değerli, zira furin akciğerler, karaciğer ve ince bağırsaklar da dahil olmak üzere birçok insan dokusunda bulunur, bu da virüsün birden fazla organa saldırma potansiyeline sahip olduğu manasına gelir.

* Yeni virüsle birebir cins SARS ve başka Corona virüsler furin aktivasyon sitelerine sahip değiller.

– Covid-19 ile ilgili yeni araştırmalar var mı?

* Dr. McLellan'ın Teksas'taki araştırma kümesi, yeni Corona virüsün insan hücrelerine neden bu kadar başarılı bir halde bulaştığını açıklayabilecek öteki bir özellik belirledi.

* Bu grubun yapmış olduğu bilimsel deneyler, başak proteininin, anjiyotensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2) olarak bilinen insan hücreleri üzerindeki bir reseptöre, SARS virüsündeki başak proteininden en az 10 kat daha sıkı bağlandığını göstermiştir.



* Yani 10 kat daha fazla bulaşıcı olduğunu göstermiştir. Bu bilimsel gerçek insanoğlunun karşılaşmış olduğu büyük tehlikenin boyutunu gözler önüne sermiştir.

GRİPTEN 50-60 KAT DAHA ÖLDÜRÜCÜ

– Corona virüsün bulaşıcılık ve öldürücülüğü griple tıpkı ya da yüksek mi?

* Virüsün gripten 3.5-4 kat daha süratle yayıldığı gözlendi. Bu da dünyada yaşayan insanların büyük çoğunluğunun 1-2 sene içerisinde bu virüsle enfekte olabileceği manasına geliyor.

* Hakikaten Almanya Başbakanı Merkel, Alman vatandaşlarının yaklaşık yüzde 60-70'inin bu hastalığa yakalanacağı gerçeğini dürüst bir halde ilan etti! Türkiye'de bu gerçekle çok yakında yüzleşmek zorunda kalacak.

* Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) virüsün öldürücülük oranını 2'den 3.4'e revize etti. Bu sayı gripten 50-60 kat daha öldürücü olduğunu gösteriyor. Her 30 şahıstan biri ölecek manasına da gelmekte.

AŞI BULUNURSA DA BİR İŞE YARAMAYACAK!

– Virüsle ilgili aşı çalışmaları süratle devam ediyor… Bu bahiste neler söyleceksiniz?

* Son 20 yılda ortaya çıkan yeni Corona virüslerin hiçbirine karşı aşı geliştirilemedi. Virüs aşısı yapma araştırmaları uzun vadeli ve ekonomik değil.



* Maalesef bu olayın en acı noktası, virüse karşı bir bağışıklık kazanmak mümkün gözükmüyor. İkinci sefer yakalandığınızda sonucu yüksek oranda öldürücü olabiliyor ve gerçek bir tedavisi de yok.

* Tek RNA zincirli virüsün daima, mutasyon geçirmesi (Şu ana kadar 156 farklı genom ve 2 başka alt tipi tespit edildi, S-Cov ve L-Cov), aşı geliştirme etabının önündeki en büyük pürüz.

* Aşı geliştirilinceye kadar virüs değişecek ve aşı bir işe yaramayacak. Yeni varyasyonların da ne kadar tehlikeli olacağı da farklı bir muamma!

GENÇLERİ TEHDİT EDİYOR

– Virüs genç ve sağlıklı bireylere nasıl tesir ediyor?

* Gençler de gerekli önlemleri almak zorunda. Zira hastalığı kapmaktan öte yayma riskleri çok fazla.

* Ayrıyeten sahip oldukları mevcut hastalıklar nedeniyle bağışıklık sistemleri çok zayıf olan çocuk ve gençlerde de öldürücü sonuçlar doğurabilir.

* Bu hastalık salgın halinde grip üzere insan popülasyonuna yerleşmiş durumda. Bir mucize olmazsa, hayatımızın geri kalan kısmında bu hastalıkla da uğraş içinde olacağız.

SICAK HAVADA YOK OLUR MU?

– Havalar ısınınca virüs gücünü kaybedecek mi?

* Dışında bulunan protein yapıdaki katmanı nedeniyle, zarflı bir virüs olması çevresel faktörlerin virüs üzerinde tesirinin bir ölçü olacağını göstermekte.



* Yaz aylarıyla birlikte maalesef bu öldürücü virüsten kurtulacağımız manasına gelmiyor.

* Mevsimsel olarak yalnızca soğuk kuzey yarım küre ülkelerinde görülmesi beklenirken, güney yarım ülkeleri olan; Avustralya'da 37-38, Singapur'da 32 derecede, Buenos Aries'te 28-30, Filipinler'de 32-34 derecelerde olaylar ve vefatlar mevcut…

* Şu gerçeği de unutmayalım, Ortadoğu Teneffüs Sendromu olarak bilinen öldürücü MERS virüsü de birinci kere 2012 yılında 45 derecelerin olduğu Suudi Arabistan'da salgın olarak ortaya çıkmıştı.

* Dünyamızda insan tarafından tetiklenen ekolojik parametrelerin süratli değişimi, virüslerin de soylarını devam ettirebilmek için, iklimsel değişimlere yeni adaptasyonlar geliştirmelerine neden olmuştur…

* İnsanoğlu ektiğini biçmektedir.

Nazan Doğaner/Sözcü