Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
CUMA NAMAZI KILINIŞI SÜNNET VE BİD’ATLARI
CUMA NAMAZI’nın HÜKMÜ
Cuma namazı Allah’ın mü’minler üzerine farz kıldığı mühim bir ibadettir Allah (cc) şöyle buyurmakt adırEy iman edenler Cuma günü namaza çağırıldığı zaman, hemen Allah’ı anmaya koşun ve alış verişi bırakın Eğer siz gerçeği anlayan kimseler iseniz elbette bu, sizin için daha hayırlıdır1
CUMA NAMAZINI KILMAYANLARIN DELİLSİZ İDDİALARI VE BUNUN REDDİ :
Cuma namazını birtakım delilsiz, mesnedsiz, zanni gerekçelerle terkeden kimseler, gerçekten Allah’tan korkuyorl arsa iddia ettikleri gerekçelerin sahih delillere dayanıp dayanmadığını araştırsınlar Bunu yapsalar da yapmasalar da Cuma namazını kılmazlarsa, Allah onların kalplerini mühürleyecek ve onlar kendileri ni hidayet üzere zannetseler de sapıklık içerisinde olacaklardır
İmamın aldığı maaşı bahane eden, kendisine cumasız dedirten kardeşlerim, siz imam olun arkanızda biz de cemaat olalım
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) cumaya gelmeyen bir kavim için:
“Vallahi bir adama cemaate namaz kıldırmasını emretmeyi, sonra da cumaya gelmeyenl erin evlerini üzerlerine yakmayı arzu ettim,2 buyurdu
Burası daru’l harp diyenler, rahatınızdan hiç taviz vermeden, kimseyle savaşmadan yan gelip yatıyorsunuz Hem cumayı kılmıyor, hem iddia ettiğiniz harpten kaçıyorsunuz! Allah’tan korkun
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki: Kim özürsüz üç cumayı terk ederse Allah onun kalbini mühürler Kim özürsüz üç cumayı terk ederse o münafıktır3
Biz hür değiliz diyen tacirler, memurlar, amirler, yaptığınız işleri, seyahatleri köle olarak mı yapıyorsunuz ? Efendisin in malı olan, alınıp satılan köleye bile bu namaz haram değilken, sizi müslüman cemaatten koparan nedir?
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
“Kim peş peşe üç cuma namazını terk ederse o, islamı arkasına atmıştır4
Ümmet içerisinde estirilen ayrılık rüzgarlarından kendinizi kurtarın Düşünemez, anlayamaz olduysanız, ya da ayrılık size hoş geliyorsa bilin ki Allah’ın elçisi yalan söylemez, kalbiniz hakikatlere kapanmıştır Allah kalplerin izdeki mühürleri açsın ve size hidayet etsin
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur
“Bir takım kimseler Cuma namazlarını terk etmelerin den ya vaz geçerler, yahut da Allah onların kalpleri üzerine muhakkak mühür vuracak sonra da kendileri muhakkak surette gafillerd en olacaklar dır5
CUMA NAMAZI 16 DEĞİL 6 REKATTIR :
Cuma namazının iki rekatlı farzından evvel tahiyyatü’l mescid6 müstesna sünnet namaz yoktur7
Farz imam ile eda edilince dört rekat Cuma’nın sünneti kılınır, o vakitte kılınacak bu altı rekat namazdan başkası bid’attır Bu altı rekat namazı onaltıya çıkaranlar işledikleri bu bid’at için Allah’a tövbe etmeli ve bundan vazgeçmelidirler
İbni Abbas (ra) ‘dan Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
Bid’atlere göre amel eden kişi bid’ati terkedinc eye kadar, Allah onun amelini kabul etmekten yüz çevirir8
Hiç kimse Allah’ın emretmediği, Rasululla h’ın emretmediği bir namaz icad edemez Kılınan onaltı rekat namazın izahına bir bakın ne kadar garip;
CUMA NAMAZININ BİD'ATLARI
İlk Sünnet İddiası :
İki rekat farzdan evvel dört rekat sünnet, sahih delili olmayan bir namazdır9 Bu namazı kılanların zikrettiği, “mevzu (uydurma) bir hadis vardır ki, onun senedinde ki kimseleri n yalancılıklarını da bizzat kendileri itiraf etmelerin e rağmen, bu bid’atten vazgeçmemektedirler10 Cumanın farzından evvel Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) ve onun ashabı cumanın sünneti diye bir namaz kılmadıkları gibi böyle bir namazın bu gün için bile kılınamayacağı gayet açıktır Çünkü bir vakte nisbet edilen namaz o vaktin ezanının okunmasıyla kılınabilir Oysa Cuma vaktinin girdiğini bildiren ezan imam minbere çıktıktan sonra okunan iç ezandır11 Cumanın farzından evvel sünnet namaz olsaydı, ya imam minberind e iken, ya da inince farzı kıldırmadan önce bu dört rekat namazın kılınması gerekirdi Oysa böyle bir uygulama da yok İnsanlar, iç ezan okunmadan önce yani cumanın vakti girmeden kıldıkları namaza cumanın sünneti diyorlar bu anlamsız bir sözdür Doğrusu şu ki kıldıkları o namaz tahiyyatü’l mescid namazıdır, niyetleri de öyle olmalıdır12
Zuhri Ahir Namazı :
Farzdan sonra kılınan dört rekat sünnetten sonra, kıldıkları Zuhri ahir namazı; bu namaz da bid’attir sünnette yeri yoktur Kılınma sebebi ise şudur; Cuma namazı kabul olunmadıysa öğle namazının yerine (öğlenin farzı) kılınmış olur Şüphe ile yapılan bu işler şeytanın vesvesesi nden başka bir şey değildir
Son İki Rekat (Vaktin Son Sünneti) :
Bu da öğle namazının son sünneti olarak kılınmaktadır Bunlar bidattır
Cuma namazı öğle namazının yerine kaimdir, cumayı kılamayan öğleyi kılar Mescide girince kılınacak en az iki rekat tahiyyatü’l mescit namazından başka Cuma namazı iki rekat farz ve dört rekat sünnet olmak üzere toplam altı rek’attır
Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:
“Herhangi biriniz cumayı kıldığı zaman ondan sonra dört rekat daha kılsın,13
Cuma namazının farzından sonra birçok namaz kılındığını gören insanlar, bu namazların çokluğundan dolayı, cumanın farzından sonraki dört rekat sünneti de kılmadan mescitten çıkıp gidiyorla r Bid’atların sünneti nasıl iptal ettiğini görmek isteyen buyursun mescitler e gelsin Allah Azze ve Celle bid’atla amel eden kimseleri n hem kendileri ne, hem de çevrelerine verdiği bu zararı onları ıslah ederek gidersin
Ø Cuma namazı şehirlerde kılındığı gibi köylerde de kılınabilir14
Ø Cuma namazı ancak mahsur kalmak, aşırı yağmur, çamur gibi ulaşım imkansızlıkları halinde kılınmayıp evde öğle namazı ile iktifa edilir15
CUMA (NAMAZI)NIN ÂDÂBI :
Ø Cuma günü gusletmek, temiz elbise giyinmek güzel koku sürünmek ve misvak kullanmak Rasululla h’ın sünnetidir16
Cemaate katılacak kimseleri n soğan, sarımsak vb kötü kokulu şeylerden yememesi gerekir17
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) bunu şiddetle yasaklamış, bu kötü kokulardan hem insanlar hem melekler rahatsız olurlar18 buyurmuştur
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) zamanında bu bitkilerd en yiyip insanları rahatsız edenler mescitten dışarı çıkarılırdı19
Oysa cemaatın önemi insanları barıştırması, kaynaştırması gayesine dayanır Birbirinden hoşlanmayan, birbirind en rahatsız kimselerd en oluşan kalabalıklara cemaat denmez
Cemaate erken gelmeli,20 insanlara eziyet etmeden bir yere oturmalı21, mescitte her zaman aynı yeri seçmemelidir22
CUMA GÜNÜ HUTBE
Hutbeyi konuşmadan dinlemelidir23
Yanındakine sus demek bile hoş değildir24 Rasulullah bu gibi durumlardan sakındırmıştır Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) minbere yaklaştığında oradakile re selam verir, minbere çıkıp insanlara yüzünü çevirdiğinde de yine selam verir sonra otururdu25
İmam minberin üzerinde iken okunan ezanı, hem imam, hem de cemaat tekrar eder26
Hutbeyi kısa namazı uzun tutmayı da tavsiye ederdi27
Rasulullah hutbede iken dua için ellerini kaldırmazdı,28 (yağmur duası müstesna)29 Hutbeyi iki kısıma ayırır, arada otururdu
CUMA NAMAZININ KIRAATI :
Rasulullah (sallallah u aleyhive sellem) Cuma namazlarında, Secde, Dehr, Cumua, Münafikun, A’la, Ğaşiye surelerin in her birini bir rekatta okurdu Bir sureyi iki rekata paylaştırmazdı30
Ø Seferde Cuma namazını kişi dilerse kılar, değilse öğle namazını kılar Seferde olan kimse öğlenin yalnız iki rekat farzını kılacağı gibi cumanın da sadece iki rekat farzını kılar31
Ø Ramazan veya Kurban bayramı Cuma gününe denk geldiği zaman; bayram namazı Cuma namazına bedeldir Cuma günü bayram namazı kılan kimse, Cuma namazını da kılabileceği gibi, dilerse Cuma namazını kılmayıp öğle namazını kılar32
KAYNAKLAR:
1 Cuma Suresi (Ayet 9)
2 Sahihu’t Terğib (723 ter21691)
3 Sahihu’t Terğib (726 ter 21713) İbni Huzeyme ve ibni Hibban da rivayet ettiler
4 Sahihu’t Terğib (732 ter 217410)
5 Müslim (40865) Sahihu’t Terğib (724 ter 21702)
6 Rasululla h (S) sizden biri mescide geldiğinde (namaza durması müstesna) oturacaks a (en az) iki rekat namaz kılsın, buyurmuştur Buhari (444 Ter540) Müslim (71469) Ebu Avane 1415 Ebu Davud (467) Nesai (729) Tirmizi (508) İbni Mace (1013) Darimi (1323) Vakit namazlarının haricinde kılınan bu namazın adı tahiyyatül mescid (mescide selam) namazıdırBu namaz en az iki rekat kılınır, daha fazla kılmak isteyen Cuma günü imam minbere çıkıncaya, diğer günler de namaz için kamet oluncaya kadar kılabilir Sahabeler den bu namazı oniki rekata kadar kılanlar olmuştur
7 İbni Mesud ‘un (r) cumadan evvel dört rekat, cumadan sonra da dört rekat kıldığı haberine (Tirmizi ter356) gelince; aşağıda izahı geçtiği üzere cumadan önce kılınan dört rekat bu namaz tahiyyatü’l mescid namazından başka bir namaz olamaz Zira imam minberdey ken ezan okunduğuna göre, kastedile n namaz ezandan önce kılınmışsa bu tahiyyatü’l mescid namazıdır Diğer sahabeler gibi ibni Mes’ud da tahiyyatül mescid namazı kılmıştır, lakin ibni Mes’ud’dan (r) gelen bu rivayet gibi yanlış anlayanla rın delil sayabilec eği bir haber daha bilmiyoru z Aşağıda izahı geçen uydurma hadis de müstesna Yok eğer bu namaz illede cumanın sünnetidir diyen varsa, imam minberdey ken ezan okununca kalkıp dört rekat kılarsa sözüne uygun amel etmiş olur, fakat bu amel bid’at ve sapıklıktır
8 Sahihu’tTergib (151 ter111011)
9 Daha geniş bilgi için bakınız Zad’ul Meâd (ter 1403…)
10 İbni Abbas (r) dan Rausulull ah (S) Cuma namazından önce dört rek’at kılardı Bu dört rek’atın arasında selam vermezdi Mecmau’zZevaid (Bu isnad zayıf raviler zincirind en kuruludur Atıyye’nin rivayetle rinin zayıflığında ittifak vardır ve Haccac müdellistir ve Mübeşşir ibni Ubeyd Kezzab’tır ve ibnu’l Velid de müdellistir (Kütübü Sitte Tercümesi İ Canan 17 cilt sf 5859 bk) Bir hadisin zayıf veya uydurma olduğunu bile bile bu hadisleri kitabına alan ve okuyucuda n gizleyere k, böylelikle de bid’atların devam etmesine sebep olan bu insanlar bazı ticari kaygılarla, kitaplarına rağbet azalmasın diye mi veya kasten insanların dinini bozmak niyetiyle mi, bunu yapıyorlar? Zira hadisin zayıflığı, uydurma oluşu, o hadisle amel edilemezl iği vs Arapça metnin sonunda yazılı olmasına rağmen bu kısmı da tercüme etmeyerek, ümmetin fesadına, ihtilafla rın artmasına sebep olmaktadırlar Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) “Kim benim söylemediğim sözü bana isnad ederse, cehennemd eki yerine hazırlansın buyurmuştur Peygamber e isnad edilen iftiralar dan sakındırmak şöyle dursun, bu iftiraları gerçekmiş gibi yaygınlaştıran bid’atçılar da cehennemd eki yerlerine hazırlansınlar (İbni Mace (1129) İbni Mace tercümesinde hadisin sıhhati yukarıda bildirild iği üzere açıklanmıştır ) Daha geniş bilgi için bakınız Zad’ul Meâd (ter 1408,409)
11 Buhari (ter 879)
12 Cuma vaktinden önce okunan dış ezan insanlara Cuma namazını hatırlatmak içindir Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem), Ebu Bekir (r), Ömer (r), zamanında bu ezan okunmazdı (Tirmizi ter352 515) Bu ezandan önce okunan (SALA) Peygamber e salatü selam da, sonradan ihdas edilmiş bir iştir Cuma günleri ve Perşembe geceleri peygamber e salatü selam okumak sünnettir, fakat bunu insanlar kendi başına yapar Müezzinin yapmasıyla insanlar bu sünneti de terk etmiştir Çünkü her bid’at bir sünneti yok eder Salâ bölümüne de bakınız
13 Müslim (67881)
14 Buhari (ter861862)
15 Buhari (ter667)
16 Buhari(849858) İbni Mace (1098) Taberani (11291269 M Sağir) Müslim (8467)
17 Müslim (561686956270563715647273747556576) Nesai (707) Buhari (ter 836837838)
18 Müslim (56472) Nesâî (ter707)
19 Müslim (56778)
20 Müslim (850108502425)
21 Buhari (ter874875)İbni Hibban (2790) Ebu Davud ( 1118) Nesai (1398) İbni Mace (1115) İbni Carut (294) İbni Huzeyme (1811) Ahmed (4188)
22 Ebu Davud (862) Nesai (1111) İbni Mace (1429) İbni Huzeyme (1319) İ Münzir (2525 elEvsat)
23 Müslim (85726) Buhari (ter890)
24 Buhari (ter 894)
25 İbnu’l Münzir (1799 elEvsat) Beyhaki (3205) Hadisin senedinde ki İsa b Abdullah el Ensari sebebiyle bu hadisi ibni Adiyy zayıf saymıştır, ibni Hibban da hakeza Buluğul Meram 2132
26 Buhari (ter 878)
27Ebu Davud (1106) Müslim (86947) Darimi (1365) Hakim (3393) İMünzir (1797elEvsat) İEbi Şeybe (2244) Albani (618 elİrva) Beyhaki (3208) Ahmed (4262)
28 Ebu Davud (1104)
29 Buhari (ter975) İbni Mace (1269) Hutbe esnasında yaptığı yağmur duasında rs ellerini açmıştı, halbuki yağmur duası için musallaya çıktığında hutbe okunmaz İMace 1266 İki retat namaz kılınır ve dua için eller açılır İMace 1272
30Müslim (64879, 6566880)
31 Seferde sünnet namazların kılınmaması hükmü tahsis olunmadığından (cumaya özel seferde sünnete dair delil olmadığından) umumu üzere cârîdir
32 Ebu Davud (1073) İbni Mace (13111312) Hakim (1064) Albani (Sahihul Cami 4365) Nesâî (15911592)
CUMA NAMAZI’nın HÜKMÜ
Cuma namazı Allah’ın mü’minler üzerine farz kıldığı mühim bir ibadettir Allah (cc) şöyle buyurmakt adırEy iman edenler Cuma günü namaza çağırıldığı zaman, hemen Allah’ı anmaya koşun ve alış verişi bırakın Eğer siz gerçeği anlayan kimseler iseniz elbette bu, sizin için daha hayırlıdır1
CUMA NAMAZINI KILMAYANLARIN DELİLSİZ İDDİALARI VE BUNUN REDDİ :
Cuma namazını birtakım delilsiz, mesnedsiz, zanni gerekçelerle terkeden kimseler, gerçekten Allah’tan korkuyorl arsa iddia ettikleri gerekçelerin sahih delillere dayanıp dayanmadığını araştırsınlar Bunu yapsalar da yapmasalar da Cuma namazını kılmazlarsa, Allah onların kalplerini mühürleyecek ve onlar kendileri ni hidayet üzere zannetseler de sapıklık içerisinde olacaklardır
İmamın aldığı maaşı bahane eden, kendisine cumasız dedirten kardeşlerim, siz imam olun arkanızda biz de cemaat olalım
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) cumaya gelmeyen bir kavim için:
“Vallahi bir adama cemaate namaz kıldırmasını emretmeyi, sonra da cumaya gelmeyenl erin evlerini üzerlerine yakmayı arzu ettim,2 buyurdu
Burası daru’l harp diyenler, rahatınızdan hiç taviz vermeden, kimseyle savaşmadan yan gelip yatıyorsunuz Hem cumayı kılmıyor, hem iddia ettiğiniz harpten kaçıyorsunuz! Allah’tan korkun
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki: Kim özürsüz üç cumayı terk ederse Allah onun kalbini mühürler Kim özürsüz üç cumayı terk ederse o münafıktır3
Biz hür değiliz diyen tacirler, memurlar, amirler, yaptığınız işleri, seyahatleri köle olarak mı yapıyorsunuz ? Efendisin in malı olan, alınıp satılan köleye bile bu namaz haram değilken, sizi müslüman cemaatten koparan nedir?
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
“Kim peş peşe üç cuma namazını terk ederse o, islamı arkasına atmıştır4
Ümmet içerisinde estirilen ayrılık rüzgarlarından kendinizi kurtarın Düşünemez, anlayamaz olduysanız, ya da ayrılık size hoş geliyorsa bilin ki Allah’ın elçisi yalan söylemez, kalbiniz hakikatlere kapanmıştır Allah kalplerin izdeki mühürleri açsın ve size hidayet etsin
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur
“Bir takım kimseler Cuma namazlarını terk etmelerin den ya vaz geçerler, yahut da Allah onların kalpleri üzerine muhakkak mühür vuracak sonra da kendileri muhakkak surette gafillerd en olacaklar dır5
CUMA NAMAZI 16 DEĞİL 6 REKATTIR :
Cuma namazının iki rekatlı farzından evvel tahiyyatü’l mescid6 müstesna sünnet namaz yoktur7
Farz imam ile eda edilince dört rekat Cuma’nın sünneti kılınır, o vakitte kılınacak bu altı rekat namazdan başkası bid’attır Bu altı rekat namazı onaltıya çıkaranlar işledikleri bu bid’at için Allah’a tövbe etmeli ve bundan vazgeçmelidirler
İbni Abbas (ra) ‘dan Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) buyurdu ki:
Bid’atlere göre amel eden kişi bid’ati terkedinc eye kadar, Allah onun amelini kabul etmekten yüz çevirir8
Hiç kimse Allah’ın emretmediği, Rasululla h’ın emretmediği bir namaz icad edemez Kılınan onaltı rekat namazın izahına bir bakın ne kadar garip;
CUMA NAMAZININ BİD'ATLARI
İlk Sünnet İddiası :
İki rekat farzdan evvel dört rekat sünnet, sahih delili olmayan bir namazdır9 Bu namazı kılanların zikrettiği, “mevzu (uydurma) bir hadis vardır ki, onun senedinde ki kimseleri n yalancılıklarını da bizzat kendileri itiraf etmelerin e rağmen, bu bid’atten vazgeçmemektedirler10 Cumanın farzından evvel Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) ve onun ashabı cumanın sünneti diye bir namaz kılmadıkları gibi böyle bir namazın bu gün için bile kılınamayacağı gayet açıktır Çünkü bir vakte nisbet edilen namaz o vaktin ezanının okunmasıyla kılınabilir Oysa Cuma vaktinin girdiğini bildiren ezan imam minbere çıktıktan sonra okunan iç ezandır11 Cumanın farzından evvel sünnet namaz olsaydı, ya imam minberind e iken, ya da inince farzı kıldırmadan önce bu dört rekat namazın kılınması gerekirdi Oysa böyle bir uygulama da yok İnsanlar, iç ezan okunmadan önce yani cumanın vakti girmeden kıldıkları namaza cumanın sünneti diyorlar bu anlamsız bir sözdür Doğrusu şu ki kıldıkları o namaz tahiyyatü’l mescid namazıdır, niyetleri de öyle olmalıdır12
Zuhri Ahir Namazı :
Farzdan sonra kılınan dört rekat sünnetten sonra, kıldıkları Zuhri ahir namazı; bu namaz da bid’attir sünnette yeri yoktur Kılınma sebebi ise şudur; Cuma namazı kabul olunmadıysa öğle namazının yerine (öğlenin farzı) kılınmış olur Şüphe ile yapılan bu işler şeytanın vesvesesi nden başka bir şey değildir
Son İki Rekat (Vaktin Son Sünneti) :
Bu da öğle namazının son sünneti olarak kılınmaktadır Bunlar bidattır
Cuma namazı öğle namazının yerine kaimdir, cumayı kılamayan öğleyi kılar Mescide girince kılınacak en az iki rekat tahiyyatü’l mescit namazından başka Cuma namazı iki rekat farz ve dört rekat sünnet olmak üzere toplam altı rek’attır
Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:
“Herhangi biriniz cumayı kıldığı zaman ondan sonra dört rekat daha kılsın,13
Cuma namazının farzından sonra birçok namaz kılındığını gören insanlar, bu namazların çokluğundan dolayı, cumanın farzından sonraki dört rekat sünneti de kılmadan mescitten çıkıp gidiyorla r Bid’atların sünneti nasıl iptal ettiğini görmek isteyen buyursun mescitler e gelsin Allah Azze ve Celle bid’atla amel eden kimseleri n hem kendileri ne, hem de çevrelerine verdiği bu zararı onları ıslah ederek gidersin
Ø Cuma namazı şehirlerde kılındığı gibi köylerde de kılınabilir14
Ø Cuma namazı ancak mahsur kalmak, aşırı yağmur, çamur gibi ulaşım imkansızlıkları halinde kılınmayıp evde öğle namazı ile iktifa edilir15
CUMA (NAMAZI)NIN ÂDÂBI :
Ø Cuma günü gusletmek, temiz elbise giyinmek güzel koku sürünmek ve misvak kullanmak Rasululla h’ın sünnetidir16
Cemaate katılacak kimseleri n soğan, sarımsak vb kötü kokulu şeylerden yememesi gerekir17
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) bunu şiddetle yasaklamış, bu kötü kokulardan hem insanlar hem melekler rahatsız olurlar18 buyurmuştur
Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) zamanında bu bitkilerd en yiyip insanları rahatsız edenler mescitten dışarı çıkarılırdı19
Oysa cemaatın önemi insanları barıştırması, kaynaştırması gayesine dayanır Birbirinden hoşlanmayan, birbirind en rahatsız kimselerd en oluşan kalabalıklara cemaat denmez
Cemaate erken gelmeli,20 insanlara eziyet etmeden bir yere oturmalı21, mescitte her zaman aynı yeri seçmemelidir22
CUMA GÜNÜ HUTBE
Hutbeyi konuşmadan dinlemelidir23
Yanındakine sus demek bile hoş değildir24 Rasulullah bu gibi durumlardan sakındırmıştır Rasulullah (sallallah u aleyhi ve sellem) minbere yaklaştığında oradakile re selam verir, minbere çıkıp insanlara yüzünü çevirdiğinde de yine selam verir sonra otururdu25
İmam minberin üzerinde iken okunan ezanı, hem imam, hem de cemaat tekrar eder26
Hutbeyi kısa namazı uzun tutmayı da tavsiye ederdi27
Rasulullah hutbede iken dua için ellerini kaldırmazdı,28 (yağmur duası müstesna)29 Hutbeyi iki kısıma ayırır, arada otururdu
CUMA NAMAZININ KIRAATI :
Rasulullah (sallallah u aleyhive sellem) Cuma namazlarında, Secde, Dehr, Cumua, Münafikun, A’la, Ğaşiye surelerin in her birini bir rekatta okurdu Bir sureyi iki rekata paylaştırmazdı30
Ø Seferde Cuma namazını kişi dilerse kılar, değilse öğle namazını kılar Seferde olan kimse öğlenin yalnız iki rekat farzını kılacağı gibi cumanın da sadece iki rekat farzını kılar31
Ø Ramazan veya Kurban bayramı Cuma gününe denk geldiği zaman; bayram namazı Cuma namazına bedeldir Cuma günü bayram namazı kılan kimse, Cuma namazını da kılabileceği gibi, dilerse Cuma namazını kılmayıp öğle namazını kılar32
KAYNAKLAR:
1 Cuma Suresi (Ayet 9)
2 Sahihu’t Terğib (723 ter21691)
3 Sahihu’t Terğib (726 ter 21713) İbni Huzeyme ve ibni Hibban da rivayet ettiler
4 Sahihu’t Terğib (732 ter 217410)
5 Müslim (40865) Sahihu’t Terğib (724 ter 21702)
6 Rasululla h (S) sizden biri mescide geldiğinde (namaza durması müstesna) oturacaks a (en az) iki rekat namaz kılsın, buyurmuştur Buhari (444 Ter540) Müslim (71469) Ebu Avane 1415 Ebu Davud (467) Nesai (729) Tirmizi (508) İbni Mace (1013) Darimi (1323) Vakit namazlarının haricinde kılınan bu namazın adı tahiyyatül mescid (mescide selam) namazıdırBu namaz en az iki rekat kılınır, daha fazla kılmak isteyen Cuma günü imam minbere çıkıncaya, diğer günler de namaz için kamet oluncaya kadar kılabilir Sahabeler den bu namazı oniki rekata kadar kılanlar olmuştur
7 İbni Mesud ‘un (r) cumadan evvel dört rekat, cumadan sonra da dört rekat kıldığı haberine (Tirmizi ter356) gelince; aşağıda izahı geçtiği üzere cumadan önce kılınan dört rekat bu namaz tahiyyatü’l mescid namazından başka bir namaz olamaz Zira imam minberdey ken ezan okunduğuna göre, kastedile n namaz ezandan önce kılınmışsa bu tahiyyatü’l mescid namazıdır Diğer sahabeler gibi ibni Mes’ud da tahiyyatül mescid namazı kılmıştır, lakin ibni Mes’ud’dan (r) gelen bu rivayet gibi yanlış anlayanla rın delil sayabilec eği bir haber daha bilmiyoru z Aşağıda izahı geçen uydurma hadis de müstesna Yok eğer bu namaz illede cumanın sünnetidir diyen varsa, imam minberdey ken ezan okununca kalkıp dört rekat kılarsa sözüne uygun amel etmiş olur, fakat bu amel bid’at ve sapıklıktır
8 Sahihu’tTergib (151 ter111011)
9 Daha geniş bilgi için bakınız Zad’ul Meâd (ter 1403…)
10 İbni Abbas (r) dan Rausulull ah (S) Cuma namazından önce dört rek’at kılardı Bu dört rek’atın arasında selam vermezdi Mecmau’zZevaid (Bu isnad zayıf raviler zincirind en kuruludur Atıyye’nin rivayetle rinin zayıflığında ittifak vardır ve Haccac müdellistir ve Mübeşşir ibni Ubeyd Kezzab’tır ve ibnu’l Velid de müdellistir (Kütübü Sitte Tercümesi İ Canan 17 cilt sf 5859 bk) Bir hadisin zayıf veya uydurma olduğunu bile bile bu hadisleri kitabına alan ve okuyucuda n gizleyere k, böylelikle de bid’atların devam etmesine sebep olan bu insanlar bazı ticari kaygılarla, kitaplarına rağbet azalmasın diye mi veya kasten insanların dinini bozmak niyetiyle mi, bunu yapıyorlar? Zira hadisin zayıflığı, uydurma oluşu, o hadisle amel edilemezl iği vs Arapça metnin sonunda yazılı olmasına rağmen bu kısmı da tercüme etmeyerek, ümmetin fesadına, ihtilafla rın artmasına sebep olmaktadırlar Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem) “Kim benim söylemediğim sözü bana isnad ederse, cehennemd eki yerine hazırlansın buyurmuştur Peygamber e isnad edilen iftiralar dan sakındırmak şöyle dursun, bu iftiraları gerçekmiş gibi yaygınlaştıran bid’atçılar da cehennemd eki yerlerine hazırlansınlar (İbni Mace (1129) İbni Mace tercümesinde hadisin sıhhati yukarıda bildirild iği üzere açıklanmıştır ) Daha geniş bilgi için bakınız Zad’ul Meâd (ter 1408,409)
11 Buhari (ter 879)
12 Cuma vaktinden önce okunan dış ezan insanlara Cuma namazını hatırlatmak içindir Rasululla h (sallallah u aleyhi ve sellem), Ebu Bekir (r), Ömer (r), zamanında bu ezan okunmazdı (Tirmizi ter352 515) Bu ezandan önce okunan (SALA) Peygamber e salatü selam da, sonradan ihdas edilmiş bir iştir Cuma günleri ve Perşembe geceleri peygamber e salatü selam okumak sünnettir, fakat bunu insanlar kendi başına yapar Müezzinin yapmasıyla insanlar bu sünneti de terk etmiştir Çünkü her bid’at bir sünneti yok eder Salâ bölümüne de bakınız
13 Müslim (67881)
14 Buhari (ter861862)
15 Buhari (ter667)
16 Buhari(849858) İbni Mace (1098) Taberani (11291269 M Sağir) Müslim (8467)
17 Müslim (561686956270563715647273747556576) Nesai (707) Buhari (ter 836837838)
18 Müslim (56472) Nesâî (ter707)
19 Müslim (56778)
20 Müslim (850108502425)
21 Buhari (ter874875)İbni Hibban (2790) Ebu Davud ( 1118) Nesai (1398) İbni Mace (1115) İbni Carut (294) İbni Huzeyme (1811) Ahmed (4188)
22 Ebu Davud (862) Nesai (1111) İbni Mace (1429) İbni Huzeyme (1319) İ Münzir (2525 elEvsat)
23 Müslim (85726) Buhari (ter890)
24 Buhari (ter 894)
25 İbnu’l Münzir (1799 elEvsat) Beyhaki (3205) Hadisin senedinde ki İsa b Abdullah el Ensari sebebiyle bu hadisi ibni Adiyy zayıf saymıştır, ibni Hibban da hakeza Buluğul Meram 2132
26 Buhari (ter 878)
27Ebu Davud (1106) Müslim (86947) Darimi (1365) Hakim (3393) İMünzir (1797elEvsat) İEbi Şeybe (2244) Albani (618 elİrva) Beyhaki (3208) Ahmed (4262)
28 Ebu Davud (1104)
29 Buhari (ter975) İbni Mace (1269) Hutbe esnasında yaptığı yağmur duasında rs ellerini açmıştı, halbuki yağmur duası için musallaya çıktığında hutbe okunmaz İMace 1266 İki retat namaz kılınır ve dua için eller açılır İMace 1272
30Müslim (64879, 6566880)
31 Seferde sünnet namazların kılınmaması hükmü tahsis olunmadığından (cumaya özel seferde sünnete dair delil olmadığından) umumu üzere cârîdir
32 Ebu Davud (1073) İbni Mace (13111312) Hakim (1064) Albani (Sahihul Cami 4365) Nesâî (15911592)
