Cumhurbaşkanlığı Forsu Nedir,
Cumhurbaşkanlığı Forsunun anlamı,
Cumhurbaşkanlığı Forsu hakkında bilgi
Cumhurbaşkanlığı Forsu
Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldız, tarihteki 16 buyuk Turk imparatorluğunu, ortadaki guneş ise Turkiye Cumhuriyeti ’ni simgeler
Cumhurbaşkanlığı forsu, belirtilen olculere uygun olarak yapılır Forsun sol ust koşesinde yer alan guneş ve yıldızlar sarı renktedir Cumhurbaşkanının ikametgahında, ziyareti suresince bulunduğu yerde, bayrak direğine cekilir, gece gunduz cekili kalır, makam odasında calışma masasının sol gerisine konur, icinde bulunduğu arabanın sol onunde, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı direğe cekilir
Cumhurbaşkanlığı Forsu Olculeri
A | Ayın dış cemberi merkezinin uckurluğa uzaklığı (G 56)
B | Ayın dış cemberinin capı (G 21875)
C | Ayın dış ve ic cemberlerinin merkezleri arasındaki uzaklık (G x 0064283)
D | Ayın ic cemberinin capı (G x 03571)
E | Yıldız cemberinin ayın ic cemberinin uckurluk yonunde ekseni kestiği noktaya uzaklığı (G 3301)
F | Yıldız cemberinin capı (G 4375)
P | Uckurluk genişliği (G 30)
H | Guneş merkezinin uckurluğa uzaklığı (G 5833)
I | Guneş merkezinin ust kenara uzaklığı (G 5833)
J | Guneş merkezindeki cemberin capı (G 14)
K | Guneşin 8 kısa ışınlarının ucundan gecen cemberin capı (G 875)
L | Guneşin 8 uzun ışınlarının ucundan gecen cemberin capı (G 7)
M | Kucuk yıldız merkezlerinden gecen cemberin capı (G 4375)
N | Kucuk yıldız (16 adet) cemberinin capı (G 35)
Tarihcesi
Cumhurbaşkanlığı Forsu pek cok anlam, motif ve değeri bunyesinde barındırmakta; yuzlerce yılın birikimini, tarihteki Turk topluluklarını, dolayısıyla Turk birliğini ve Turkiye Cumhuriyeti ’ni temsil etmektedir
Forsun boyutları 30×30 cm ’dir Turk Bayrağı uzerine “Cumhurbaşkanlığı Arması işlenmiştir Ay yıldız olmaksızın ya da Turk Bayrağı uzerine işlenmeksizin yalnızca guneş ve cevresindeki 16 yıldızdan oluşan bolume Cumhurbaşkanlığı Arması denilmektedir Bu arada, ulaşılan bir belgeye gore, Cumhurbaşkanlığı Arması ve bunu da iceren Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun oluşturulması calışmalarını yuruten “Turk Tarihi Tetkik Cemiyetinin 25 Kasım 1925 tarihli bir toplantısında, Cumhurbaşkanlığı Forsu yerine “Cumhuriyet Arması kavramını kullandığı gorulmuştur Ancak konunun oncesi ve sonrası ile Cumhurbaşkanlığı ForsuCumhuriyet Arması ’nın bicimlendirilmesi gerekcesi hakkında başkaca bir bilgi ya da belgeye ulaşılamamıştır
Armanın ortasında guneş, bunun cevresinde ise 16 yıldız bulunmaktadır Guneş sonsuzluğu ve dolayısıyla Turkiye Cumhuriyeti ’ni, 16 yıldız ise tarihteki bağımsız 16 buyuk Turk Devletini simgelemektedir
Bunlardan, Osmanlı İmparatorluğu ’nun 20 milyon kilometrekare, Buyuk Hun ve Gokturk İmparatorluklarının 18 milyon kilometrekare, Buyuk Selcuklu İmparatorluğu ’nun ise 10 milyon kilometrekare yuzolcumune ulaştığı ceşitli kaynaklarda belirtilmektedir
Piri Reis Haritası dahil haritalarda yer alan pusulalarda 16 ayrı yonu gosteren uclar bulunur Turklerin bu simgelere verdikleri değer Turk Mitolojisi ’ndeki orneklerden de anlaşılmaktadır Oğuz Destanı ’nda yaratılış ve kokeni ile ilgili olarak “Oğuz Han ’ın ışıkla gelen altun kazılık kız ile evliliğinden Gun, Ay ve Yıldız isimli oğulları doğmuştur denilmektedir
İlk Turk toplulukları zamanındaki inanca gore dunya kozmik suların ortasında dort yone cevrilmiş, dort ya da sekiz koşeli bir yuzey olarak duşunuluyordu Gok yerin uzerinde duran kubbe idi ve 28 dilime ayrılıyordu Her dilimde bir yıldız grubu vardı Gok kubbenin tepesindeki kutup yıldızı Gok Tanrı ’nın makamıydı Bunun tam altında yerin merkezindeki dağda imparatorun koşku ve sarayı vardı Bu sarayın doğusunda ve batısındaki dağlar ise guneş ve ayın makamıydı Guneş ve ayın ortasında duran kimse parlaklığın en ust aşamasında olup, Kunay sembolune sahipti Dolayısıyla hukumdarlık rumuzuydu Guneş ve ay rumuzları hukumdarların elbiselerine ve mezarlarına da resmedilirdi
Hunlar ve Gokturkler doneminde guneş genellikle alplik ve hukumdarlık rumuzu olarak gorulmuştur ve aydan daha onemlidir Uygurlara gelindiğinde ise, On Asya kokenli dinlerin de etkisiyle ayın daha fazla onem kazandığı gorulmektedir Uygurlar Mani ve Buda dinlerini benimsedikten sonra Gok Tengri ’ye “Ay Tengri demeye başlamışlardır “…Ay Tanrı ’da kut bulmuş … sozunden de anlaşılacağı uzere Uygur hukumdarları Ay Tanrı ’nın kut vermesiyle hukumdar olduklarına inanıyorlardı
Gazneliler, Karahanlılar, Selcuklular, Harzemşahlar, Anadolu Selcukluları ve sonra kurulan kimi kucuk devletlerin meskUkatında da hilal ve yıldız sembolu gorulmektedir Orneğin, Selcuklu Hukumdarı Tuğrul Bey sikkelerinde hilal ve yıldızı kullanmıştır Yine Anadolu Selcukluları sikkelerinde de hilal ve yıldıza cok sık rastlanır Osmanlılar ise bu sembolleri bayrak (sancak) ve forslarında kullanmışlardır
Topkapı Sarayı Muzesi silah salonunda 10165 numarada kayıtlı, 400×245 cm boyutlarındaki sancağın ortasında bir zulfikar işlenmiştir Zulfikarın ortasında 8 munhani (eğri) daire, zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları vardır Uckurluğa yakın olan yerde hilal ortasında 16 şualı (ışınlı) bir yıldız ve guneş rumuzu vardır
Yine Topkapı Sarayı ’nda 824 numarada kayıtlı 400×250 cm boyutlarında ve alemindeki yazıdan Yavuz Sultan Selim ’e ilişkin olduğu anlaşılan sancakta da benzer motifler yer almaktadır Sancağın tam ortasına bir zulfikar ve zulfikarın ortasına Allah ve etrafına sekiz tane Ya Burhan ifadesi girift (girişik) olarak yazılmıştır Zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları ve kabzesi uzerinde hilal ve yıldız vardır Sancağın uckurluk kısmının sağ ve sol taraflarında buyuk kıt ’ada ucer hilal, hilallerin ortasında 16 şualı yıldız vardır Bunlardan başka daha kucuk kıt ’ada 16 daire ve icinde 16 şualı guneş ve yıldız motifine yer verilmiştir
Yukarıdaki bilgilerden de anlaşılacağı gibi guneş, yıldız ve ay cok eski donemlerden beri Turkler tarafından kutsal sayılmış; devletulus tumluğunu, bağımsızlık duşuncesini, ulusun ve devletin egemenliğini temsil eden bayraklarda simge olarak kullanılmıştır
1922 yılında Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti tarafından saltanatla birlikte, saltanata ozgu bayrak da kaldırılmıştır Abdulmecid ’in bir bucuk yıl suren halifeliği sırasında yeşil zemin, ortasında kırmızı bir daire ve bu dairenin cevresinde beyaz ışınların bulunduğu bir fors yapılmıştır Bu fors da, 3 Mart 1924 ’te hilafet ile birlikte kaldırılmış; ancak, imparatorluk donemindeki bayrak korunmuştur
1922 tarihli bir fotoğrafta, İzmir ’e giderken Ataturk ’un otomobiline bugunku Cumhurbaşkanlığı Forsu ’na benzer bir flamanın takıldığı gorulmektedir Ancak bu fotoğrafın dışında, Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun bugunku bicimiyle ilk kez hangi dayanağa bağlı olarak ve hangi gerekcelerle kabul edildiği ve kullanılmaya başlanıldığına ilişkin resmi bir kayıt ve belge saptanamamıştır
Hukuki Durum ve Simgesel Anlamı Osmanlı İmparatorluğu
Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nu resmi anlamda duzenleyen ilk belge 22 Ekim 1925 ’te cıkarılan Sancak Talimatnamesi ’dir Bu talimatnamede Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun tanımı şoyle yapılmıştır:
a) Ay ve yıldızın şekilleri milli sancaktakilerin aynıdır
b) Yalnız ozel işaret olan guneş ve yıldızlar mat sarı yaldız ile imal edilir
c) Guneşin buyuk ışık demetlerinin başları oval, kucuk ışık demetlerinin başları ise ucgenvari (sivri)dir
d) Kucuk ve buyuk ışık demetleri onar tanedir
e) Forsun boyutları (70×70) kare şeklindedir
29 Mayıs 1936 ’da, 2994 sayılı Turk Bayrağı Kanunu, 14 Eylul 1937 ’de de 27175 sayılı kararname ile Turk Bayrağı Nizamnamesi kabul edilmiştir Bu nizamnamenin 36 maddesinin gonderme yaptığı Nizamname Eki ’nde, Cumhurbaşkanlığı Forsu ’ndaki guneş ışınlarının yine 10 ’ar tane (10 ’u oval, 10 ’u sivri) olduğu belirtilmiştir Forsun boyutları ise 7070 ’tir Daha sonra cıkarılan Turk Bayrağı Nizamnamesi ’ne Ek Nizamname ile forsun boyutları 30×30 cm olarak belirlenmiştir Bu kez, 18 Şubat 1978 tarihinde Turk Bayrağı Tuzuğunde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tuzuğun yururluğe konulmasıyla iki yeni değişiklik getirilmiştir
a) Forsun ortasında yer alan guneş ışınları 8 uzun, 8 kısa ışın olarak duzenlenmiş olup, bir uzun, bir kısa biciminde sıralanmaktadır
b) Toplam 16 olarak belirlenen ışınların tamamının ucları sivri (ucgen biciminde) olarak saptanmıştır
Halen yururlukte olan 25011985 gunlu, 859034 sayılı Turk Bayrağı Tuzuğu ’nun 28 maddesi ile bu maddenin gonderme yaptığı ilgili orneğine gore bugunku fors kullanılmaktadır Cumhurbaşkanlığı Forsu ’ndaki guneşin Turkiye Cumhuriyeti ’ni, 16 yıldızın ise bağımsız Turk Devletlerini temsil ettiği goruşunu ilk kez, 1969 yılında, Harita Yuzbaşı Akib Ozbek Turkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Taşıdığı Anlam isimli kitabında ortaya koymuştur Bu goruş izleyen yıllarda kabul gormuştur Bunun dışında, ozellikle 16 yıldızla ilgili olarak başka goruşler de dile getirilmiştir Bir goruşe gore, 16 yıldızdan 9 ’u eski (Orta Asya) Turklerin sancaklarında kullandığı 9 tuğu, 7 yıldız ise Anadolu Turklerinin sancaklarında kullandıkları 7 tuğu temsil etmektedir Boylece, 9+7 toplamından 16 ’ya ulaşılmış olmaktadır
Kaynak : Cumhurbaşkanlığı sitesi
Cumhurbaşkanlığı Forsunun anlamı,
Cumhurbaşkanlığı Forsu hakkında bilgi
Cumhurbaşkanlığı Forsu
Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldız, tarihteki 16 buyuk Turk imparatorluğunu, ortadaki guneş ise Turkiye Cumhuriyeti ’ni simgeler
Cumhurbaşkanlığı forsu, belirtilen olculere uygun olarak yapılır Forsun sol ust koşesinde yer alan guneş ve yıldızlar sarı renktedir Cumhurbaşkanının ikametgahında, ziyareti suresince bulunduğu yerde, bayrak direğine cekilir, gece gunduz cekili kalır, makam odasında calışma masasının sol gerisine konur, icinde bulunduğu arabanın sol onunde, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı direğe cekilir
Cumhurbaşkanlığı Forsu Olculeri
A | Ayın dış cemberi merkezinin uckurluğa uzaklığı (G 56)
B | Ayın dış cemberinin capı (G 21875)
C | Ayın dış ve ic cemberlerinin merkezleri arasındaki uzaklık (G x 0064283)
D | Ayın ic cemberinin capı (G x 03571)
E | Yıldız cemberinin ayın ic cemberinin uckurluk yonunde ekseni kestiği noktaya uzaklığı (G 3301)
F | Yıldız cemberinin capı (G 4375)
P | Uckurluk genişliği (G 30)
H | Guneş merkezinin uckurluğa uzaklığı (G 5833)
I | Guneş merkezinin ust kenara uzaklığı (G 5833)
J | Guneş merkezindeki cemberin capı (G 14)
K | Guneşin 8 kısa ışınlarının ucundan gecen cemberin capı (G 875)
L | Guneşin 8 uzun ışınlarının ucundan gecen cemberin capı (G 7)
M | Kucuk yıldız merkezlerinden gecen cemberin capı (G 4375)
N | Kucuk yıldız (16 adet) cemberinin capı (G 35)
Tarihcesi
Cumhurbaşkanlığı Forsu pek cok anlam, motif ve değeri bunyesinde barındırmakta; yuzlerce yılın birikimini, tarihteki Turk topluluklarını, dolayısıyla Turk birliğini ve Turkiye Cumhuriyeti ’ni temsil etmektedir
Forsun boyutları 30×30 cm ’dir Turk Bayrağı uzerine “Cumhurbaşkanlığı Arması işlenmiştir Ay yıldız olmaksızın ya da Turk Bayrağı uzerine işlenmeksizin yalnızca guneş ve cevresindeki 16 yıldızdan oluşan bolume Cumhurbaşkanlığı Arması denilmektedir Bu arada, ulaşılan bir belgeye gore, Cumhurbaşkanlığı Arması ve bunu da iceren Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun oluşturulması calışmalarını yuruten “Turk Tarihi Tetkik Cemiyetinin 25 Kasım 1925 tarihli bir toplantısında, Cumhurbaşkanlığı Forsu yerine “Cumhuriyet Arması kavramını kullandığı gorulmuştur Ancak konunun oncesi ve sonrası ile Cumhurbaşkanlığı ForsuCumhuriyet Arması ’nın bicimlendirilmesi gerekcesi hakkında başkaca bir bilgi ya da belgeye ulaşılamamıştır
Armanın ortasında guneş, bunun cevresinde ise 16 yıldız bulunmaktadır Guneş sonsuzluğu ve dolayısıyla Turkiye Cumhuriyeti ’ni, 16 yıldız ise tarihteki bağımsız 16 buyuk Turk Devletini simgelemektedir
Bunlardan, Osmanlı İmparatorluğu ’nun 20 milyon kilometrekare, Buyuk Hun ve Gokturk İmparatorluklarının 18 milyon kilometrekare, Buyuk Selcuklu İmparatorluğu ’nun ise 10 milyon kilometrekare yuzolcumune ulaştığı ceşitli kaynaklarda belirtilmektedir
Piri Reis Haritası dahil haritalarda yer alan pusulalarda 16 ayrı yonu gosteren uclar bulunur Turklerin bu simgelere verdikleri değer Turk Mitolojisi ’ndeki orneklerden de anlaşılmaktadır Oğuz Destanı ’nda yaratılış ve kokeni ile ilgili olarak “Oğuz Han ’ın ışıkla gelen altun kazılık kız ile evliliğinden Gun, Ay ve Yıldız isimli oğulları doğmuştur denilmektedir
İlk Turk toplulukları zamanındaki inanca gore dunya kozmik suların ortasında dort yone cevrilmiş, dort ya da sekiz koşeli bir yuzey olarak duşunuluyordu Gok yerin uzerinde duran kubbe idi ve 28 dilime ayrılıyordu Her dilimde bir yıldız grubu vardı Gok kubbenin tepesindeki kutup yıldızı Gok Tanrı ’nın makamıydı Bunun tam altında yerin merkezindeki dağda imparatorun koşku ve sarayı vardı Bu sarayın doğusunda ve batısındaki dağlar ise guneş ve ayın makamıydı Guneş ve ayın ortasında duran kimse parlaklığın en ust aşamasında olup, Kunay sembolune sahipti Dolayısıyla hukumdarlık rumuzuydu Guneş ve ay rumuzları hukumdarların elbiselerine ve mezarlarına da resmedilirdi
Hunlar ve Gokturkler doneminde guneş genellikle alplik ve hukumdarlık rumuzu olarak gorulmuştur ve aydan daha onemlidir Uygurlara gelindiğinde ise, On Asya kokenli dinlerin de etkisiyle ayın daha fazla onem kazandığı gorulmektedir Uygurlar Mani ve Buda dinlerini benimsedikten sonra Gok Tengri ’ye “Ay Tengri demeye başlamışlardır “…Ay Tanrı ’da kut bulmuş … sozunden de anlaşılacağı uzere Uygur hukumdarları Ay Tanrı ’nın kut vermesiyle hukumdar olduklarına inanıyorlardı
Gazneliler, Karahanlılar, Selcuklular, Harzemşahlar, Anadolu Selcukluları ve sonra kurulan kimi kucuk devletlerin meskUkatında da hilal ve yıldız sembolu gorulmektedir Orneğin, Selcuklu Hukumdarı Tuğrul Bey sikkelerinde hilal ve yıldızı kullanmıştır Yine Anadolu Selcukluları sikkelerinde de hilal ve yıldıza cok sık rastlanır Osmanlılar ise bu sembolleri bayrak (sancak) ve forslarında kullanmışlardır
Topkapı Sarayı Muzesi silah salonunda 10165 numarada kayıtlı, 400×245 cm boyutlarındaki sancağın ortasında bir zulfikar işlenmiştir Zulfikarın ortasında 8 munhani (eğri) daire, zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları vardır Uckurluğa yakın olan yerde hilal ortasında 16 şualı (ışınlı) bir yıldız ve guneş rumuzu vardır
Yine Topkapı Sarayı ’nda 824 numarada kayıtlı 400×250 cm boyutlarında ve alemindeki yazıdan Yavuz Sultan Selim ’e ilişkin olduğu anlaşılan sancakta da benzer motifler yer almaktadır Sancağın tam ortasına bir zulfikar ve zulfikarın ortasına Allah ve etrafına sekiz tane Ya Burhan ifadesi girift (girişik) olarak yazılmıştır Zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları ve kabzesi uzerinde hilal ve yıldız vardır Sancağın uckurluk kısmının sağ ve sol taraflarında buyuk kıt ’ada ucer hilal, hilallerin ortasında 16 şualı yıldız vardır Bunlardan başka daha kucuk kıt ’ada 16 daire ve icinde 16 şualı guneş ve yıldız motifine yer verilmiştir
Yukarıdaki bilgilerden de anlaşılacağı gibi guneş, yıldız ve ay cok eski donemlerden beri Turkler tarafından kutsal sayılmış; devletulus tumluğunu, bağımsızlık duşuncesini, ulusun ve devletin egemenliğini temsil eden bayraklarda simge olarak kullanılmıştır
1922 yılında Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti tarafından saltanatla birlikte, saltanata ozgu bayrak da kaldırılmıştır Abdulmecid ’in bir bucuk yıl suren halifeliği sırasında yeşil zemin, ortasında kırmızı bir daire ve bu dairenin cevresinde beyaz ışınların bulunduğu bir fors yapılmıştır Bu fors da, 3 Mart 1924 ’te hilafet ile birlikte kaldırılmış; ancak, imparatorluk donemindeki bayrak korunmuştur
1922 tarihli bir fotoğrafta, İzmir ’e giderken Ataturk ’un otomobiline bugunku Cumhurbaşkanlığı Forsu ’na benzer bir flamanın takıldığı gorulmektedir Ancak bu fotoğrafın dışında, Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun bugunku bicimiyle ilk kez hangi dayanağa bağlı olarak ve hangi gerekcelerle kabul edildiği ve kullanılmaya başlanıldığına ilişkin resmi bir kayıt ve belge saptanamamıştır
Hukuki Durum ve Simgesel Anlamı Osmanlı İmparatorluğu
Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nu resmi anlamda duzenleyen ilk belge 22 Ekim 1925 ’te cıkarılan Sancak Talimatnamesi ’dir Bu talimatnamede Cumhurbaşkanlığı Forsu ’nun tanımı şoyle yapılmıştır:
a) Ay ve yıldızın şekilleri milli sancaktakilerin aynıdır
b) Yalnız ozel işaret olan guneş ve yıldızlar mat sarı yaldız ile imal edilir
c) Guneşin buyuk ışık demetlerinin başları oval, kucuk ışık demetlerinin başları ise ucgenvari (sivri)dir
d) Kucuk ve buyuk ışık demetleri onar tanedir
e) Forsun boyutları (70×70) kare şeklindedir
29 Mayıs 1936 ’da, 2994 sayılı Turk Bayrağı Kanunu, 14 Eylul 1937 ’de de 27175 sayılı kararname ile Turk Bayrağı Nizamnamesi kabul edilmiştir Bu nizamnamenin 36 maddesinin gonderme yaptığı Nizamname Eki ’nde, Cumhurbaşkanlığı Forsu ’ndaki guneş ışınlarının yine 10 ’ar tane (10 ’u oval, 10 ’u sivri) olduğu belirtilmiştir Forsun boyutları ise 7070 ’tir Daha sonra cıkarılan Turk Bayrağı Nizamnamesi ’ne Ek Nizamname ile forsun boyutları 30×30 cm olarak belirlenmiştir Bu kez, 18 Şubat 1978 tarihinde Turk Bayrağı Tuzuğunde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tuzuğun yururluğe konulmasıyla iki yeni değişiklik getirilmiştir
a) Forsun ortasında yer alan guneş ışınları 8 uzun, 8 kısa ışın olarak duzenlenmiş olup, bir uzun, bir kısa biciminde sıralanmaktadır
b) Toplam 16 olarak belirlenen ışınların tamamının ucları sivri (ucgen biciminde) olarak saptanmıştır
Halen yururlukte olan 25011985 gunlu, 859034 sayılı Turk Bayrağı Tuzuğu ’nun 28 maddesi ile bu maddenin gonderme yaptığı ilgili orneğine gore bugunku fors kullanılmaktadır Cumhurbaşkanlığı Forsu ’ndaki guneşin Turkiye Cumhuriyeti ’ni, 16 yıldızın ise bağımsız Turk Devletlerini temsil ettiği goruşunu ilk kez, 1969 yılında, Harita Yuzbaşı Akib Ozbek Turkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Taşıdığı Anlam isimli kitabında ortaya koymuştur Bu goruş izleyen yıllarda kabul gormuştur Bunun dışında, ozellikle 16 yıldızla ilgili olarak başka goruşler de dile getirilmiştir Bir goruşe gore, 16 yıldızdan 9 ’u eski (Orta Asya) Turklerin sancaklarında kullandığı 9 tuğu, 7 yıldız ise Anadolu Turklerinin sancaklarında kullandıkları 7 tuğu temsil etmektedir Boylece, 9+7 toplamından 16 ’ya ulaşılmış olmaktadır
Kaynak : Cumhurbaşkanlığı sitesi