Cumhurbaşkanlığı Forsunun anlamı

Cumhurbaşkanlığı forsundaki 16 yıldız, tarihteki 16 buyuk Turk imparatorluğunu, ortadaki guneş ise Turkiye Cumhuriyeti'ni simgeler

imagescumhurbaskanligiforsununanlami5afaf6c26b7b4 imagescumhurbaskanligiforsununanlami5afaf6c378122

Buyuk Hun İmparatorluğu (MO 204MS 216)
Batı Hun İmparatorluğu (MS 48216)
Avrupa Hun İmparatorluğu (MS 375469)
Ak Hun İmparatorluğu (MS 420552)
Gokturk İmparatorluğu (MS 552745)
Avar İmparatorluğu (MS 565835)
Hazar İmparatorluğu (MS 651983)
Uygur Devleti (MS 7451368)
Karahanlılar (MS 9401040)
Gazneliler (MS 9621183)
Buyuk Selcuklu İmparatorluğu MS 10401157
Harzemşahlar (MS 10971231)
Altınordu Devleti (MS 12361502)
Buyuk Timur İmparatorluğu (MS 13681501)
Osmanlı İmparatorluğu (MS 12991922)

Cumhurbaşkanlığı forsu, belirtilen olculere uygun olarak yapılır Forsun sol ust koşesinde yer alan guneş ve yıldızlar sarı renktedir Cumhurbaşkanının ikametgahında, ziyareti suresince bulunduğu yerde, bayrak direğine cekilir, gece gunduz cekili kalır, makam odasında calışma masasının sol gerisine konur, icinde bulunduğu arabanın sol onunde, tepesinde ay yıldız bulunan kromajlı direğe cekilir

Cumhurbaşkanlığı Forsu pek cok anlam, motif ve değeri bunyesinde barındırmakta; yuzlerce yılın birikimini, tarihteki Turk topluluklarını, dolayısıyla Turk birliğini ve Turkiye Cumhuriyeti'ni temsil etmektedir

Tarihcesi

Forsun boyutları 30x30 cmdir Turk Bayrağı uzerine “Cumhurbaşkanlığı Arması işlenmiştir Ay yıldız olmaksızın ya da Turk Bayrağı uzerine işlenmeksizin yalnızca guneş ve cevresindeki 16 yıldızdan oluşan bolume Cumhurbaşkanlığı Arması denilmektedir Armanın ortasında guneş, bunun cevresinde ise 16 yıldız bulunmaktadır Guneş sonsuzluğu ve dolayısıyla Turkiye Cumhuriyetini, 16 yıldız ise tarihteki bağımsız 16 buyuk Turk Devletini simgelemektedir

Bunlardan, Osmanlı İmparatorluğunun 20 milyon kilometrekare, Buyuk Hun ve Gokturk İmparatorluklarının 18 milyon kilometrekare, Buyuk Selcuklu İmparatorluğunun ise 10 milyon kilometrekare yuzolcumune ulaştığı ceşitli kaynaklarda belirtilmektedir

Piri Reis Haritası dahil haritalarda yer alan pusulalarda 16 ayrı yonu gosteren uclar bulunur Turklerin bu simgelere verdikleri değer Turk Mitolojisindeki orneklerden de anlaşılmaktadır Oğuz Destanında yaratılış ve kokeni ile ilgili olarak “Oğuz Hanın ışıkla gelen altun kazılık kız ile evliliğinden Gun, Ay ve Yıldız isimli oğulları doğmuştur denilmektedir

İlk Turk toplulukları zamanındaki inanca gore dunya kozmik suların ortasında dort yone cevrilmiş, dort ya da sekiz koşeli bir yuzey olarak duşunuluyordu Gok yerin uzerinde duran kubbe idi ve 28 dilime ayrılıyordu Her dilimde bir yıldız grubu vardı Gok kubbenin tepesindeki kutup yıldızı Gok Tanrının makamıydı Bunun tam altında yerin merkezindeki dağda imparatorun koşku ve sarayı vardı Bu sarayın doğusunda ve batısındaki dağlar ise guneş ve ayın makamıydı Guneş ve ayın ortasında duran kimse parlaklığın en ust aşamasında olup, Kunay sembolune sahipti Dolayısıyla hukumdarlık rumuzuydu Guneş ve ay rumuzları hukumdarların elbiselerine ve mezarlarına da resmedilirdi

Hunlar ve Gokturkler doneminde guneş genellikle alplik ve hukumdarlık rumuzu olarak gorulmuştur ve aydan daha onemlidir Uygurlara gelindiğinde ise, On Asya kokenli dinlerin de etkisiyle ayın daha fazla onem kazandığı gorulmektedir Uygurlar Mani ve Buda dinlerini benimsedikten sonra Gok Tengriye “Ay Tengri demeye başlamışlardır “Ay Tanrıda kut bulmuş sozunden de anlaşılacağı uzere Uygur hukumdarları Ay Tanrının kut vermesiyle hukumdar olduklarına inanıyorlardı

Gazneliler, Karahanlılar, Selcuklular, Harzemşahlar, Anadolu Selcukluları ve sonra kurulan kimi kucuk devletlerin meskUkatında da hilal ve yıldız sembolu gorulmektedir Orneğin, Selcuklu Hukumdarı Tuğrul Bey sikkelerinde hilal ve yıldızı kullanmıştır Yine Anadolu Selcukluları sikkelerinde de hilal ve yıldıza cok sık rastlanır Osmanlılar ise bu sembolleri bayrak (sancak) ve forslarında kullanmışlardır

Topkapı Sarayı Muzesi silah salonunda 10165 numarada kayıtlı, 400x245 cm boyutlarındaki sancağın ortasında bir zulfikar işlenmiştir Zulfikarın ortasında 8 munhani (eğri) daire, zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları vardır Uckurluğa yakın olan yerde hilal ortasında 16 şualı (ışınlı) bir yıldız ve guneş rumuzu vardır

Yine Topkapı Sarayında 824 numarada kayıtlı 400x250 cm boyutlarında ve alemindeki yazıdan Yavuz Sultan Selime ilişkin olduğu anlaşılan sancakta da benzer motifler yer almaktadır Sancağın tam ortasına bir zulfikar ve zulfikarın ortasına Allah ve etrafına sekiz tane Ya Burhan ifadesi girift (girişik) olarak yazılmıştır Zulfikarın kabzesi altında iki tarafa kıvrılmış yılan başları ve kabzesi uzerinde hilal ve yıldız vardır Sancağın uckurluk kısmının sağ ve sol taraflarında buyuk kıtada ucer hilal, hilallerin ortasında 16 şualı yıldız vardır Bunlardan başka daha kucuk kıtada 16 daire ve icinde 16 şualı guneş ve yıldız motifine yer verilmiştir
imagescumhurbaskanligiforsununanlami5afaf6c480f02

Yukarıdaki bilgilerden de anlaşılacağı gibi guneş, yıldız ve ay cok eski donemlerden beri Turkler tarafından kutsal sayılmış; devletulus tumluğunu, bağımsızlık duşuncesini, ulusun ve devletin egemenliğini temsil eden bayraklarda simge olarak kullanılmıştır

1922 yılında Turkiye Buyuk Millet Meclisi Hukumeti tarafından saltanatla birlikte, saltanata ozgu bayrak da kaldırılmıştır Abdulmecidin bir bucuk yıl suren halifeliği sırasında yeşil zemin, ortasında kırmızı bir daire ve bu dairenin cevresinde beyaz ışınların bulunduğu bir fors yapılmıştır Bu fors da, 3 Mart 1924te hilafet ile birlikte kaldırılmış; ancak, imparatorluk donemindeki bayrak korunmuştur

1922 tarihli bir fotoğrafta, İzmire giderken Ataturkun otomobiline bugunku Cumhurbaşkanlığı Forsuna benzer bir flamanın takıldığı gorulmektedir Ancak bu fotoğrafın dışında, Cumhurbaşkanlığı Forsunun bugunku bicimiyle ilk kez hangi dayanağa bağlı olarak ve hangi gerekcelerle kabul edildiği ve kullanılmaya başlanıldığına ilişkin resmi bir kayıt ve belge saptanamamıştır

imagescumhurbaskanligiforsununanlami5afaf6c589df3