Cumhuriyet bayramı anlam ve onemi

29 Ekim Cumhuriyet Bayramıyla ilgili yazı
Cumhuriyet Bayramının anlamı
Cumhuriyet bayramının onemi

'''Cumhuriyet Bayramı''', 29 Ekim 1923'te Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM) tarafından ilan edilen Cumhuriyet yonetim biciminin kutlandığı Turkiye'nin resmi bayramlarından bir tanesidir Ulusal bir bayram olan Cumhuriyet Bayramı her yıl resmi torenlerle kutlanır

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı hakkında ansiklopedik bilgi
Cumhuriyet Bayramı, 29 Ekim 1923'te Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM)'nin Cumhuriyet'i ilan etmesinin kutlandığı, Turkiye'nin resmi bayramlarından biri

Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılması ve Ulusal Kurtuluş Savaşı sonrası, M K Ataturk'un onderliğinde Turkiye Devleti'nin bir cumhuriyet olduğu 29 Ekim 1923'te ilan edilmiştir

Cumhuriyet oncesi

Osmanlı Devleti, hukum surduğu 624 yılda 36 padişah tarafından yonetilmiştir Son padişahı Vahdettin’dir

Padişah, şah, kral, hakan, sultan gibi tek kişiye dayalı yonetim sistemine mutlakiyetdenir Mutlakiyet yonetiminde egemenlik kayıtsız şartsız tek bir kişidedir

Mutlakıyetle yonetilen ulkelerde zamanla ulkeyi yoneten tek kişiye yardımcı olsun diye meclis kuruldu Meclis uyeleri halkın dileklerini yoneticiye duyurur, yasa tasarısını hazırlardı Bu yasa taslakları yonetici tarafından benimsendiğinde yasalaşırdı Bu yonetim bicimine meşrutiyetdenir Meşrutiyette meclisin yetkileri sembolik duzeyde olabileceği gibi, bir cumhuriyetteki kadar geniş de olabilir Osmanlı Devletinde 1876 ve 1908 yıllarında iki kez meşrutiyet ilan edilmiştir

Birinci Dunya Savaşı, İkinci Meşrutiyet'in ilanından 6 yıl sonra, 1914'te başladı Bu savaşa dunyanın belli başlı devletleri katıldı Dort yıl suren savaş, İttifak Devletleri'yle birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nun yenik sayılmasıyla sonuclandı ve Osmanlı toprakları İngiltere, Yunanistan, Fransa, İtalya gibi devletler tarafından işgal edildi

Cumhuriyetin ilanı

Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı hukumeti tarafından, bolgede duzeni sağlaması icin Osmanlı Devleti'nin bir gemisi ile, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a gonderildi Ulkenin coğu ilinde kongreler duzenledi Tek bir egemenlik var, o da Milli egemenliktir Ulkeyi, yine ulusun kendi gucu kurtaracaktırilkesiyle, yurdun her tarafından gelen ulus temsilcileri (milletvekilleri), 23 Nisan 1920 gunu Ankara'da Buyuk Millet Meclisi 'nde toplandı Meclis, Mustafa Kemal Paşa'yı 'Meclis Başkanı' olarak secti Mustafa Kemal Paşa'nın onderliğinde Buyuk Millet Meclisi, Turk Kurtuluş Savaşı'nı başlattı Halk ve duzenli ordular duşmana karşı savaş verdiler, omuz omuza mucadele ettiler

Kurtuluş Savaşı'nın zaferle sonuclanmasını takiben 1 Kasım 1922'de TBMM saltanatı lağvetti Padişah Vahdettin 'vatan haini' ilan edildi ve yurdu terk etti

24 Temmuz 1923 tarihinde, İsvicre’nin Lozan şehrinde, Lozan Universitesi'nde, Turkiye Buyuk Millet Meclisi temsilcileri ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belcika, SSCB ve Yugoslavya temsilcileri tarafından Lozan Barış Antlaşması imzalanmıştır Bu antlaşma ile, yeni bir devletin temelleri atılmıştır Fakat, devletin yonetim bicimi henuz belirlenmemiştir

İkinci donem Buyuk Millet Meclisi, 11 Ağustos 1923'te ilk toplantısını yaptı 13 Ekim 1923'te Ankara başkent ilan edildi Ataturk; egemenliğin ulusa dayandığı bir sistem olan cumhuriyet yonetiminin ilanı icin hazırlıklar yapmaya başladı 28 Ekim 1923 akşamı yakın arkadaşlarını Cankaya'da yemeğe cağırdı Onlara , Yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğizdedi

29 Ekim 1923 gunu Ataturk, milletvekilleri ile goruştukten sonra taslağı hazırlanan Cumhuriyetonergesini Turkiye Buyuk Millet Meclisi'ne verdi Meclis onergeyi kabul etti

Boylece, Turkiye devletinin yonetimi bicimi Cumhuriyetolarak, adı Turkiye Cumhuriyeti Devletiolarak belirlendi Ataturk, kurulan Turkiye Cumhuriyeti'nin, ilk Cumhurbaşkanıoldu Cumhuriyet'in ilanı, yurtta sevinc ve coşku ile karşılandı

Cumhuriyet'te Ataturk'un de soylediği uzere, Egemenlik Kayıtsız Şartsız Ulusundur Ulus, kendini yonetme yetkisini, kendilerine temsil eden milletvekilleri aracılığı ile kullanır Cumhuriyet yonetiminde, yurttaşın secme ve secilme hakkı vardır Secilen temsilciler, yasaları tasarlar ve yoneticileri ulus adına denetler Ulus, secimle yoneticileri secebilir

Bayram kabul edilmesi

29 Ekim 1923’te TBMM, Teşkilatı Esasiye Kanunu’nda (1921 Anayasası) yaptığı değişiklikle, devletin yonetim bicimini 'cumhuriyet' olarak ilan etti Bu ilan, aynı gece atılan 101 pare top ile kutlandı 1924 yılında, 'cumhuriyetin ilanı' şenliklerle kutlandı

2 Şubat 1925'de, Hariciye Vekaleti'nce (Dışişleri Bakanlığı) duzenlenen bir kanun teklifinde 29 Ekim'in bayram olması onerildi Samsun'un Gazi Gunuya da 19 Mayıs Bayramı, Prof Dr Dursun Ali Akbulut, ATATURK ARAŞTIRMA MERKEZİ DERGİSİ, Sayı 33, Cilt: XI, Kasım 1995 Bu oneri metninde “medeni ulkelerden her biri kendisi icin milli bayram olmak uzere tek bir gun kabul etmiştir Her millet bu şekilde belirlediği gunu, resmi ozel gun sayar yalnız o gunu gerek ulke icinde, gerek dış temsilciliklerinde milli torenle icra eder Yabancılara da kutlattırılması gereken, Turkiye Cumhuriyeti’nin ve milletimizin resmi ozel gununu oteki medeni ulkeler gibi bir gun olarak belirlemek lazımdır O gun ise Cumhuriyet’in ilanı gunu olan 29 Ekim’den başkası olmamalıdır dendi Bu teklif Meclis Anayasa Komisyonu tarafından incelendi ve 18 Nisan 1925'de karara bağlandı 19 Nisan'da bu teklif TBMM tarafından kabul edildi 628 sayılı bu kanun ile 29 Ekim, 1925'ten itibaren 'bu gun', ulke icinde ve dış temsilciliklerde bayram olarak kutlandı

Alıntıdır​