Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Atatürk'ün bu toplumsal devrimleri yapmakta fakat amacı; Türk Milletinin son asırlarda geri kalmasına neden olan tüm kurumları kaldırarak yerine milletin karakterine şartlara ve çağın gereklerine uygun ve ilerlemeyi sağlayacak yeni kurumlar düzenlemek ve Türkiye'yi muasır medeniyetler seviyesine çıkartmakdır
Osmanlı Devleti'nde kullanılan saat takvim ve ölçüler Avrupa devletlerinde kullanılanlardan farklıydı Bu koşul sosyal ticarî ve resmî ilişkileri zorlaştırıyor bir takım karışıklıklara sebep oluyordu Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde bu farklılığı tamir etmek için bir takım incelemeler yapıldı Fakat yeterli değildi Cumhuriyetin ilânından daha sonra bu zorluklan ortadan uyandırmak için çalışmalara başlandı Önce 26 Aralık 1925'te çıkarılan bir kanunla o zamana dek kullanılmakta olan Hicrî ve Rumî takvimlerin yerine Milâdî takvim kabul edildi 1 Ocak 1926'dan itibaren de kullanılmaya başlandı Böylece devlet işlerinde kaos önlendi Takvimdeki bu değişikliğin yanına alaturka denilen güneşin batışına göre ayarlanan saat yerine modern dünyanın kullandığı saat sistemi kabul edildi Batıdan alınan vakit ölçüsü ile bir gün 24 saate bölünüp günlük yaşam düzene sokuldu 1928 yılında yapılan bir değişiklikle uluslararası rakamlar kabul edildi 1931'de kabul edilen bir kanunla eski tartı ve uzunluk ölçüleri değiştirildi Önceden kullanılan arşın endaze okka gibi ölçü birimleri kaldırıldı Bunların yerine uzunluk ölçüsü olarak metre ağırlık ölçüsü olarak kilo kabul edildi Uzunluk ve tartma ölçülerinde yapılan bu değişikliklerle ülkede ölçü birliği sağlandı Bu yeniliklerin yanında millî bayramlar ve tatil günleri de tekrar düzenlendi 1935'te çıkarılan bir kanunla cuma günü olan hafta tatili değiştirilip cumartesi öğleden sonra ve pazar günü hafta tatili olarak kabul edildi
Mustafa Kemal Atatürk dünya ile ilişkilerimizi uyumlu yürütmek için ölçü birimlerinde şartların değişmesi yapmıştır
Uzunluk ölçüsü birimi olarak arşın endaze; tartı ölçüsü birimi olarak okka dirhem gibi ölçüleri kaldırarak bugün kullanmakta olduğumuz ölçü birimlerini kabul etti
Yurdumuzda daha önce yıllık Hicri takvime kadar düzenlenmiştiBuna göre dünyanın kullandığı takvimle aramızda 580 yıl kadar bir farklılık vardı1 Ocak 1926 tarihinden sonra bizde de Miladi yıllık kullanılmaya başlandı
Vaktiyle ülkemizde ezani saat kullanılıyordu Bu saat uygar ülkelerin kullandığı saate uymuyordu Takvimde olduğu gibi saatler arasındaki bu uymazlık büyük karışıklıklara neden oluyordu Bunları önlemek için takvimle birlikte bugünkü kullandığımız saat kabul edildi
Hafta tatili Cuma'dan Pazar gününe alındı Uzunluk ölçü birimi olarak arşınkullanılmış olmakla beraber çarşı arşını ile mimar arşını ( Ziraı Mimari Zira ) ve dolayısıyla alt birimleride birbirinden farklıdır
Eski Ölçü Birimleri Günümüzdeki Halleri
Eski Ağırlık Ölçü Birimleri
1 okka (kıyye) 400 dirhem 1282945 gr (1280 gr)
1 batman 6 kıyye 7544 kg
1 kantar 44 kıyye 100 ludre 56320 kg
1 çeki 4 kantar 176 kıyye 225798 kg
1 tonilato 1000 kg 4 çeki + 1 kantar + 374 okka
1 tonilato 17 kantar + 31 okka + 183 dirhem
1 miskal 15 dirhem 48 gr
1 dirhem 4 dünük 32 gr
1 dünük 4 kırat
1 kırat 4 bakray 124 misgal
1 bakray 4 fitil
1 fitil 2 nekir
1 nekir 2 kıtmir
1 kıtmir 2 zerre
Eski Alan Ölçü Birimleri
1 arşın (zirai) ² 057417 m² 4 ayak²
1 dönüm (yeni) 2500 m²
1 dönüm (büyük) 2720 m²
1 dönüm (atik) 4 evlek 1600 zirai² 918672 m² (bir kenarı 40 arşın (zirai) olan kare)
1 atik evlek 400 arşın² 229668 m²
1 yeni evlek 100 m²
1 cerip 3600 zirai² 2067012 m²
1 ayak² 144 parmak² 014354 m²
1 parmak² 144 hat² 000099751 m²
1 hat² 144 nokta² 0000006927 m²
1 çarşı arşın² 046240 m²
1 urup² 0007225 m²
1 kirah² 00018062 m²
1 endaze² 0422500 m²
1 urup² 00066015 m²
1 kirah² 00016504 m²
Eski Uzunluk Ölçü Birimleri
Metre hesabıyla çarşı arşını 68 cm'dir Bina ve mimar arşını 758 cm'dir Bu arşının uzunluğunda zamanla şansın dönmesi oldu Üçüncü Selim Han abanoz ağacından bir mimar arşını yaptırdı Bunun ölçü olarak kullanılmasını istedi ve kütüphaneye kaldırttı Bunun bir tarafı 24 parmağa ve her parmak 10 hat'ta bölündü Bu Vesile Ile bu bölümle basımevinde kullanılan punto büyüklükleri de alınabilecekti Öteki tarafı sadece 20 eşdeğer parçaya bölündü Kıymetli kumaşları bilhassa ipekleri ölçmede endâze kullanılırdı (endâze 6525 cm'dir)
Türkiye'de 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla arşın ölçü birimi kaldırılıp yerine metre sistemi kabul edildi 1933'ten sonradan da arşının tüm çeşitleri iyice ortadan kaldırılıp metre sistemine geçildi
1 zirai mimari zirai mimari arşını 2 ayak ( kadem) 075774 m 24 parmak 288 hat 3456 nokta(yol cadde uzunluğu yapı yüksekliği vb için)
1 parmak 12 hat 003157 m
1 hat 12 nokta 000263 m
1 nokta 000022 m
1 kulaç 25 zirai 1895 m (ip boyu su derinliği kuyu derinliği vb için)
1 kara mili 2500 zirai 1895 m (kara yolculuğundaki mesafeler için)
1 fersah 3 mil 7500 zirai 5685 m
1 berid ( menzil) 4 fersah 12 aks 30900 arşın 22740 m
1 merhale 2 berid 45480 m
1 çarşı arşını 8 rubu (urup) 0680 m (bez için)
1 rubu 2 kirah 0085 m
1 kirah 00425 m
1 endaze 8 rubu (urup) 0650 m (artan ipekli fiyatlarına karşılık konulan ölçü birimi) *
Osmanlı Devleti'nde kullanılan saat takvim ve ölçüler Avrupa devletlerinde kullanılanlardan farklıydı Bu koşul sosyal ticarî ve resmî ilişkileri zorlaştırıyor bir takım karışıklıklara sebep oluyordu Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde bu farklılığı tamir etmek için bir takım incelemeler yapıldı Fakat yeterli değildi Cumhuriyetin ilânından daha sonra bu zorluklan ortadan uyandırmak için çalışmalara başlandı Önce 26 Aralık 1925'te çıkarılan bir kanunla o zamana dek kullanılmakta olan Hicrî ve Rumî takvimlerin yerine Milâdî takvim kabul edildi 1 Ocak 1926'dan itibaren de kullanılmaya başlandı Böylece devlet işlerinde kaos önlendi Takvimdeki bu değişikliğin yanına alaturka denilen güneşin batışına göre ayarlanan saat yerine modern dünyanın kullandığı saat sistemi kabul edildi Batıdan alınan vakit ölçüsü ile bir gün 24 saate bölünüp günlük yaşam düzene sokuldu 1928 yılında yapılan bir değişiklikle uluslararası rakamlar kabul edildi 1931'de kabul edilen bir kanunla eski tartı ve uzunluk ölçüleri değiştirildi Önceden kullanılan arşın endaze okka gibi ölçü birimleri kaldırıldı Bunların yerine uzunluk ölçüsü olarak metre ağırlık ölçüsü olarak kilo kabul edildi Uzunluk ve tartma ölçülerinde yapılan bu değişikliklerle ülkede ölçü birliği sağlandı Bu yeniliklerin yanında millî bayramlar ve tatil günleri de tekrar düzenlendi 1935'te çıkarılan bir kanunla cuma günü olan hafta tatili değiştirilip cumartesi öğleden sonra ve pazar günü hafta tatili olarak kabul edildi
Mustafa Kemal Atatürk dünya ile ilişkilerimizi uyumlu yürütmek için ölçü birimlerinde şartların değişmesi yapmıştır
Uzunluk ölçüsü birimi olarak arşın endaze; tartı ölçüsü birimi olarak okka dirhem gibi ölçüleri kaldırarak bugün kullanmakta olduğumuz ölçü birimlerini kabul etti
Yurdumuzda daha önce yıllık Hicri takvime kadar düzenlenmiştiBuna göre dünyanın kullandığı takvimle aramızda 580 yıl kadar bir farklılık vardı1 Ocak 1926 tarihinden sonra bizde de Miladi yıllık kullanılmaya başlandı
Vaktiyle ülkemizde ezani saat kullanılıyordu Bu saat uygar ülkelerin kullandığı saate uymuyordu Takvimde olduğu gibi saatler arasındaki bu uymazlık büyük karışıklıklara neden oluyordu Bunları önlemek için takvimle birlikte bugünkü kullandığımız saat kabul edildi
Hafta tatili Cuma'dan Pazar gününe alındı Uzunluk ölçü birimi olarak arşınkullanılmış olmakla beraber çarşı arşını ile mimar arşını ( Ziraı Mimari Zira ) ve dolayısıyla alt birimleride birbirinden farklıdır
Eski Ölçü Birimleri Günümüzdeki Halleri
Eski Ağırlık Ölçü Birimleri
1 okka (kıyye) 400 dirhem 1282945 gr (1280 gr)
1 batman 6 kıyye 7544 kg
1 kantar 44 kıyye 100 ludre 56320 kg
1 çeki 4 kantar 176 kıyye 225798 kg
1 tonilato 1000 kg 4 çeki + 1 kantar + 374 okka
1 tonilato 17 kantar + 31 okka + 183 dirhem
1 miskal 15 dirhem 48 gr
1 dirhem 4 dünük 32 gr
1 dünük 4 kırat
1 kırat 4 bakray 124 misgal
1 bakray 4 fitil
1 fitil 2 nekir
1 nekir 2 kıtmir
1 kıtmir 2 zerre
Eski Alan Ölçü Birimleri
1 arşın (zirai) ² 057417 m² 4 ayak²
1 dönüm (yeni) 2500 m²
1 dönüm (büyük) 2720 m²
1 dönüm (atik) 4 evlek 1600 zirai² 918672 m² (bir kenarı 40 arşın (zirai) olan kare)
1 atik evlek 400 arşın² 229668 m²
1 yeni evlek 100 m²
1 cerip 3600 zirai² 2067012 m²
1 ayak² 144 parmak² 014354 m²
1 parmak² 144 hat² 000099751 m²
1 hat² 144 nokta² 0000006927 m²
1 çarşı arşın² 046240 m²
1 urup² 0007225 m²
1 kirah² 00018062 m²
1 endaze² 0422500 m²
1 urup² 00066015 m²
1 kirah² 00016504 m²
Eski Uzunluk Ölçü Birimleri
Metre hesabıyla çarşı arşını 68 cm'dir Bina ve mimar arşını 758 cm'dir Bu arşının uzunluğunda zamanla şansın dönmesi oldu Üçüncü Selim Han abanoz ağacından bir mimar arşını yaptırdı Bunun ölçü olarak kullanılmasını istedi ve kütüphaneye kaldırttı Bunun bir tarafı 24 parmağa ve her parmak 10 hat'ta bölündü Bu Vesile Ile bu bölümle basımevinde kullanılan punto büyüklükleri de alınabilecekti Öteki tarafı sadece 20 eşdeğer parçaya bölündü Kıymetli kumaşları bilhassa ipekleri ölçmede endâze kullanılırdı (endâze 6525 cm'dir)
Türkiye'de 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla arşın ölçü birimi kaldırılıp yerine metre sistemi kabul edildi 1933'ten sonradan da arşının tüm çeşitleri iyice ortadan kaldırılıp metre sistemine geçildi
1 zirai mimari zirai mimari arşını 2 ayak ( kadem) 075774 m 24 parmak 288 hat 3456 nokta(yol cadde uzunluğu yapı yüksekliği vb için)
1 parmak 12 hat 003157 m
1 hat 12 nokta 000263 m
1 nokta 000022 m
1 kulaç 25 zirai 1895 m (ip boyu su derinliği kuyu derinliği vb için)
1 kara mili 2500 zirai 1895 m (kara yolculuğundaki mesafeler için)
1 fersah 3 mil 7500 zirai 5685 m
1 berid ( menzil) 4 fersah 12 aks 30900 arşın 22740 m
1 merhale 2 berid 45480 m
1 çarşı arşını 8 rubu (urup) 0680 m (bez için)
1 rubu 2 kirah 0085 m
1 kirah 00425 m
1 endaze 8 rubu (urup) 0650 m (artan ipekli fiyatlarına karşılık konulan ölçü birimi) *
