iltasyazilim
FD Üye
Aşağı cumhuriyetin ilanını meclis muhabiri olarak izlemiş bir yazarımızın anısını okuyacaksınız
O günlerde tüm gazeteciler ve insanlar merakta idi Bir yenilik var… Fakat bu nedir ? Bir türlü emin olmuyordu Ben o zamanlar Öğüt Gazetesinde çalışıyordum Meclisin tüm toplantılarına devam ediyordum
Atatürk Çankaya'da kendisine davetli olan arkadaşlarına Cumhuriyet'i duyuru etmenin zamanı geldiğini, bildiriyor Bunun için anayasada değişiklik gerçekleştirmek gerektiğini açıklıyordu 28 Ekim 1923 günü konukları gittikten sonradan İsmet İnönü ile birlikte anayasada ne gibi şansın dönmesi yapılacağını görüştüler
1923 yılının Ekim ayının yirmi dokuzuncu Pazartesi sabahı idi Güneşli bir hava Samanpazarı ve Karaoğlan'dan ahali sel gibi meclise doğru akıyordu Kalpaklı, başlıklı, fesli erkekler ve bunların aralarında kadınlar, meclisin karşısındaki Insanlar Bahçesi'ne meydana toplanmışlardı
Halk Müziği Irk Meclisinin kararını merakla bekliyordu Birçokları tanımadıkları milletvekillerine yaklaşıyor, haber soruyordu Güneş battı Karanlık bastı Buna rağmen halk müziği dağılmıyordu Hepimiz sabırsızlıkla bir haber bekliyorduk Meclisin gizli kapısından bir milletvekili çıktı Orada yer alan gazeteciler, hepimiz milletvekilinin etrafını çevirdik Milletvekili :
Şu dakika içerde o kadar mutlu ve tarihsel kararlar veriliyor, dedi Dışında sızan haber bu kadardı
Akşam saat on sekiz kırk beş'ti Halk Meclisi oturumu açıldı Donuk bir ışık Sağda dinleyicilere ayrılmış bir yer, solda gazeteciler balkonu, apaçık okul sıralarında oturmuş milletvekilleri, Atatürk değil Tüm milletvekilleri sıkışık bir durumda oturuyorlardı Bu sessizlik içinde İsmet İnönü : Anayasanın birinci maddesinin Egemenlik koşulsuz milletindir Türkiye Devletinin hükümet şekli cumhuriyettirşeklinde değiştirilmesi için mülâkat açılsın dedi Değiştirilmesi istenen diğer maddeler de vardı Değişim isteği üstüne çoğu milletvekili söz aldı Heyecanlı konuşmalar yapıldı Bu sırada ulusal şair Mehmet Belirli Yurdakul söz alarak orada bulunanları Yaşasın Cumhuriyetdiye bağırmaya ziyafet etti Tüm milletvekilleri tek bir karoser gibi harekete geçti, ayağa kalktılar Gün görmüş gaziler, generaller, kalemleriyle, kılıçlarıyla bu memlekete hizmet etmiş kahramanlar dimdik durdular Sonra daima bir ağızdan Yaşasın Cumhuriyetdiye bağırdılar Tüzük değişikliği görüşmeleri tamamlandıktan sonradan değişim ricası oya sunuldu Bütün eller kabuldiye kalktı Türkiye devletinin cumhuriyet olduğunu belirleyen değişiklik oy birliği ile kabul edildi Saat sekiz buçuktu Bu dakikadan itibaren Türkiye Devleti'nin adı Cumhuriyet olmuştu
Bu cumhuriyete bir başkan yeğlemek gerekiyordu Türkiye Cumhuriyeti'nin birincil Cumhurbaşkanlığı seçimine 158 milletvekili katıldı Ankara milletvekili Gazi Mustafa Kemal Cumhurbaşkanlığına seçildi
Bu anda Kemal Atatürk meclis salonunda belirdi Alkışlar arasında kürsüye çıktı Herkes Atatürk'ü dinliyordu Konuşmasını bitirdiği zaman uzun uzun alkışlandı Gök gürültüsünü andıran alkışlar arasında Atatürk yerine oturdu
Insanlar meclisin önünde bekliyordu Cumhuriyetin ilanını ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanı seçildiğini duyunca coştu giderken 101 pare top atıldı Top sesleri Türk ulusuna cumhuriyeti bildiri ediyordu Türk ulusu, yıllardan beri hasretini çektiği egemenliğe ve cumhuriyete kavuşmuştu
29 ekim cumhuriyet bayramı arşiv konumuz için tıklayınız
Cumhuriyet Bayramı *
O günlerde tüm gazeteciler ve insanlar merakta idi Bir yenilik var… Fakat bu nedir ? Bir türlü emin olmuyordu Ben o zamanlar Öğüt Gazetesinde çalışıyordum Meclisin tüm toplantılarına devam ediyordum
Atatürk Çankaya'da kendisine davetli olan arkadaşlarına Cumhuriyet'i duyuru etmenin zamanı geldiğini, bildiriyor Bunun için anayasada değişiklik gerçekleştirmek gerektiğini açıklıyordu 28 Ekim 1923 günü konukları gittikten sonradan İsmet İnönü ile birlikte anayasada ne gibi şansın dönmesi yapılacağını görüştüler
1923 yılının Ekim ayının yirmi dokuzuncu Pazartesi sabahı idi Güneşli bir hava Samanpazarı ve Karaoğlan'dan ahali sel gibi meclise doğru akıyordu Kalpaklı, başlıklı, fesli erkekler ve bunların aralarında kadınlar, meclisin karşısındaki Insanlar Bahçesi'ne meydana toplanmışlardı
Halk Müziği Irk Meclisinin kararını merakla bekliyordu Birçokları tanımadıkları milletvekillerine yaklaşıyor, haber soruyordu Güneş battı Karanlık bastı Buna rağmen halk müziği dağılmıyordu Hepimiz sabırsızlıkla bir haber bekliyorduk Meclisin gizli kapısından bir milletvekili çıktı Orada yer alan gazeteciler, hepimiz milletvekilinin etrafını çevirdik Milletvekili :
Şu dakika içerde o kadar mutlu ve tarihsel kararlar veriliyor, dedi Dışında sızan haber bu kadardı
Akşam saat on sekiz kırk beş'ti Halk Meclisi oturumu açıldı Donuk bir ışık Sağda dinleyicilere ayrılmış bir yer, solda gazeteciler balkonu, apaçık okul sıralarında oturmuş milletvekilleri, Atatürk değil Tüm milletvekilleri sıkışık bir durumda oturuyorlardı Bu sessizlik içinde İsmet İnönü : Anayasanın birinci maddesinin Egemenlik koşulsuz milletindir Türkiye Devletinin hükümet şekli cumhuriyettirşeklinde değiştirilmesi için mülâkat açılsın dedi Değiştirilmesi istenen diğer maddeler de vardı Değişim isteği üstüne çoğu milletvekili söz aldı Heyecanlı konuşmalar yapıldı Bu sırada ulusal şair Mehmet Belirli Yurdakul söz alarak orada bulunanları Yaşasın Cumhuriyetdiye bağırmaya ziyafet etti Tüm milletvekilleri tek bir karoser gibi harekete geçti, ayağa kalktılar Gün görmüş gaziler, generaller, kalemleriyle, kılıçlarıyla bu memlekete hizmet etmiş kahramanlar dimdik durdular Sonra daima bir ağızdan Yaşasın Cumhuriyetdiye bağırdılar Tüzük değişikliği görüşmeleri tamamlandıktan sonradan değişim ricası oya sunuldu Bütün eller kabuldiye kalktı Türkiye devletinin cumhuriyet olduğunu belirleyen değişiklik oy birliği ile kabul edildi Saat sekiz buçuktu Bu dakikadan itibaren Türkiye Devleti'nin adı Cumhuriyet olmuştu
Bu cumhuriyete bir başkan yeğlemek gerekiyordu Türkiye Cumhuriyeti'nin birincil Cumhurbaşkanlığı seçimine 158 milletvekili katıldı Ankara milletvekili Gazi Mustafa Kemal Cumhurbaşkanlığına seçildi
Bu anda Kemal Atatürk meclis salonunda belirdi Alkışlar arasında kürsüye çıktı Herkes Atatürk'ü dinliyordu Konuşmasını bitirdiği zaman uzun uzun alkışlandı Gök gürültüsünü andıran alkışlar arasında Atatürk yerine oturdu
Insanlar meclisin önünde bekliyordu Cumhuriyetin ilanını ve Atatürk'ün Cumhurbaşkanı seçildiğini duyunca coştu giderken 101 pare top atıldı Top sesleri Türk ulusuna cumhuriyeti bildiri ediyordu Türk ulusu, yıllardan beri hasretini çektiği egemenliğe ve cumhuriyete kavuşmuştu
29 ekim cumhuriyet bayramı arşiv konumuz için tıklayınız
Cumhuriyet Bayramı *