Diskinizin S.M.A.R.T bilgilerini denetim ederken, birden teğe sarıyla işaretli Current Pending Sector Count isimli bir alan gözünüze çarptı. Doğal olarak diskiniz hakkında endişelenmeye başlayıp, çabucak internette sorunun tahlilleri hakkında aramalar yapmaya başlamış olabilirsiniz. Pekala nedir bu sorunun sebebi?
Current Pending Sector Count, bekleyen kesim sayısı manasına geliyor. Bu S.M.A.R.T parametresi, bizlere diskimizde kaç tane stabil olmayan dalın tekrar pozisyonlandırma (remapping) sürecini beklediğini gösteriyor. Yani sabit diskimizde problemli birtakım kısımlar var ve bunların diskin yazılımı olan firmware tarafından yedek dallar ile değiştirmesi gerekiyor.
Şayet sonradan bu dallar tekrar okunabilirse, bu sayı düşecektir. Ama tekrar okunamadıysa ve diskte yedek dallar bulunuyorsa, kullanımda olan sıkıntılı dallar yerini yedek kesimlere bırakacaktır. Böylece yine yapılandırma (reallocation/remapping) süreci gerçekleşecektir, doğal olarak bu da tekrar tahsis edilmiş bölüm sayısını (Reallocated Sector Count) arttıracaktır.
Bekleyen bölüm sayısını denetim etmek için, diskimizin S.M.A.R.T raporlarını okumamız gerek. Bunun için de bizlere birtakım üçüncü parti yazılımlar gerekiyor.
Windows için CrystalDiskInfo, Linux için GSmartControl, macOS için ise DriveDX (ücretli, deneme sürümü mevcut) yazılımlarını kullanabilirsiniz.
Linux altında GSmartControl yazılımını çalıştırmak için kök yetkilerine (root) sahip olmanız gerektiğini belirtelim.
Aslına bakacak olursanız önemli bir ihtar. Bu ihtar bizlere diskin her an bozulabileceğinin habercisi olabilir. Yedekleriyle değişmeyi bekleyen dallar, ekseriyetle tekrar kullanılamaz haldedirler. Bundan ötürü da yine yapılandırma süreci ortaya çıkar ve sabit diskin artık ölmeye başladığının habercisidir.
Ancak çabucak endişelenmeye pek gerek yok. Şayet yapılandırılan kesim sayısı süratli bir formda değişmiyorsa yahut bekleyen kesim sayısı fazla değilse panik yapmayın. Bilhassa diskiniz 6-7 yaş bandını aştığı vakit birkaç dalın yine yapılandırılması olağan bir durumdur. Ayrıyeten 500 GB’lık bir sabit diskte bulunan dal sayısının 976.562.500 olduğunu hatırlatalım. Tekrar de bir disk bu yanılgıyı veriyorsa, bu, disk için sonun yaklaştığına işaret edebilir. Datalarınızı yedeklemenizde yarar var.
Diskin içerisinde bulunan bilgileri ne kadar önemsediğiniz ve muhtemel arıza durumunda yapabileceklerinize bağlı olarak değişir. Technopat olarak biz, bu üzere durumlarda sabit diskinizi değiştirmenizi tavsiye ederiz. Bilhassa tehlike çanlarının çalmaya başladığı diski ana şoför olarak kullanıyorsanız, sabit diski çabucak değiştirmenizde yarar var. Aksi takdirde mavi ekran, kilitlenme üzere sıkıntılar baş gösterir.
Şayet yapılandırılmış kesim sayısı süratli bir halde yükselmiyorsa ve bekleyen dal sayısı fazla değilse, değiştirmeniz yeniden sizin faydanıza olacaktır ancak çok kritik bilgiler tutmuyorsanız şoförünüzü büsbütün bozulana kadar kullanabilirsiniz.
Bilgilerinizi her vakit yedeklemenizi tavsiye ederiz. Bilhassa sabit diskinizde bu üzere ne vakit olacağı öngörülemeyen donanımsal sorunlara karşı yedek almanın değeri bir defa daha karşımıza çıkıyor. Bir cloud hizmetinde yahut öteki bir şoförde datalarınızı koruyabilirsiniz.
Sabit disklerde yanlışlar anlık oluşur. S.M.A.R.T teknolojisi ise biz kullanıcıları bu yanılgılara karşı evvelce korumak için var. Bu tıp ihtar bildirilerini gördüğünüzde datalarınızı sık sık yedeklemeyi ihmal etmeyin.
Sabit diskin bölümü yanılgılı okuması ve muhtaçlık anında o bölümün tekrar okunup, bölüm okunabiliyorsa bekleyen kesim sayısının düşmesi durumundan bahsetmiştik. Sabit diski bu bölümleri tekrar okumaya zorlayabiliriz. Bu sürece Low-level format adı veriliyor. Böylelikle diskte bulunan tüm kesimlere sıfır yazılmış oluyor.
(Uyarı: Bu süreç ile birlikte tüm bilgilerinizin üzerine sıfır yazılacağından ötürü bilgilerinizi kaybedeceksiniz, bu süreci yapmadan evvel bilginizin yedeğini alınız. Technopat olarak silinen bilgileriniz ile ilgili rastgele bir sorumluluk kabul etmiyoruz.)
Süreç tamamlandıktan sonra diskin S.M.A.R.T datalarını tekrar denetim edin. Yapılandırılmış kesim sayısı arttıysa, diskiniz emekliliğe adım adım ilerliyor demektir. Şayet yapılandırılmış dal sayısı artmamış ve bekleyen kesim sayısı azalmışsa, tebrikler; diskinizin firmware’i yanlış tahlil yapmış!
Şayet şoförünüzün garantisi devam ediyorsa yahut büyük bir üreticinin hazır sistemini kullanıyorsanız, şoförünüzü garanti kapsamı altında değiştirebilirsiniz. Şoförünüzün garanti kapsamında olup olmadığını öğrenmek için üretici sitesindeki doğrulama sistemlerine şoförünüzün seri numarasını girebilir ve böylelikle garanti durumunu öğrenebilirsiniz.
Şoförünüzü garanti kapsamına göndermeden evvel yedeğinizi almayı ve şoföre Low-level format işlemi yapmayı unutmayın. Serviste diskinizdeki başka komponentler (manyetik baş, devre kartı gibi), çok büyük ihtimalle modül niyetine kullanılacaktır. Bilgileriniz servis tarafından yeni şoföre aktarılmıyor. Ayrıyeten sizlere çok yüksek ihtimalle “refurbished“, yani tamir edilmiş ve testlerden muvaffakiyetle geçmiş şoförlerden verilecektir. Sıfır şoför de verilebilir ama daha çok refurbished sürücü verildiğine şahit oluyoruz.
Bunları göz önünde bulundurarak yedekleme yapmanızı ve elinizdeki diski Low-level format işlemine alışılmış tutmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz.
Bu yazımızda sizlere Current Pending Sector Count hatasının ne olduğunu, ve mümkün yanılgı durumlarında neler yapabileceğinizden bahsettik. Görüşlerinizi yorumlarda belirtebilir, sorularınız için Technopat Sosyal’i kullanabilirsiniz.