Dalga ve Akıntıların Oluşturduğu Yerşekilleri

Deniz ve göllerde, yüzey sularının rüzgar etkisiyle gösterdiği devirli salınımlardır Açık denizlerde oluşan bağımsızlık dalgaların elemanları Akıntılar, denizlerdeki suların yer değiştirmesidir
Akıntıları oluşturan (başlatan) etmenler
–*** Kesintisiz rüzgarlar
–*** Seviye farkı
–*** Aşırılık (tuzluluk) farkı
–*** Gelgit
Dalga Aşındırması
Dalgaların yıpratma gücü, dik kıyıların önünde çok fazladır Açıklarda görülen serbest (büyük) dalgalar, sığ kıyılarda kırılır (çatlar) Dalgalar dik kıyılarda başlıca aşındırma, sığ kıyılarda ise başlıca biriktirme faaliyetinde bulunurlar
Falez (Yalıyar)
Yüksek kıyılarda dalgaların etkisiyle kıyıların alt kısımları aşındırılır ve bir takım oyuklar oluşur Bu oyuklar büyüdüğü zaman tavanları çöker ve denize dik kıyılar meydana kazanç Bu dik kıyılara falez ya da yalıyar adı verilir
Ülkemizde falezler en fazla Karadeniz kıyılarında oluşmuştur Çünkü, en düşey kıyılarımız Karadeniz kıyılarıdır Hopa – Sarp arası ile Cide – İnebolu arası ve Şile çevresi falezli kıyıların maksimum olduğu yerlerdir Akdeniz ’de Teke ve Taşeli kıyılarında da falezler oluşmuştur
Falez
Dalga Biriktirmesi
Akıntıların ve dalgaların biriktirme faaliyetleri, daha fazla alçak kıyıların önünde gerçekleşmektedir biriktirme şekilleri şunlardır;
1 Kıyı seti
Kıyı çizgisi üstünde oluşmuş ince ve uzun kum şeritleridir Dalgalar tarafından denizden getirilen kum tanelerinin birikmesi sonucu oluşur
2 Kıyı oku
Kıyı setlerinin deniz içine dürüst uzanması sonucu oluşur Kıyı oklarının gelişerek bir koyun ağzını kapatmasıyla oluşan kıyı set göllerine Lagün denir Örneğin: Büyük ve Küçük Çekmece gölleri bu şekilde oluşmuştur
3 Tombolo
Kıyıya yakın bir adanın denize içten artan kıyı oklarıyla başlıca karaya bağlanması sonucu oluşan yarımadalardır Örnek: Marmara Denizi ’nin güneyindeki Kapıdağ Yarımadası