Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
DANİŞMENDLİLER BEYLİĞİ (10921178)
Anadolu'da fetihlere memur edilen Gazi Ahmed Bey, Turkmenlere hocalık, oğretmenlik yaptığı icin Danişmendlakabı ile anılıyordu Danişmend Gazi Ahmed Bey, Kızılırmak ve Yeşilırmak dolaylarını ele gecirmişti Emir Danişmend'in Bizanslar ile bir savaşta olen Battal Gazi (ol 740)'nin neslinden geldiği soylendiği gibi, onun Anadolu fatihi Sultan Suleyman b Kutalmış'ın dayısı olduğu da rivayet edilmektedir 1086'da Suleymanşah olunce gucunu arttırdı I Kılıcarslan'ın Haclılarla yaptığı Savaşlara katılarak başarı gosterdi Antakya Prensi Bohemond'u esir aldı ve Malatya'yı ele gecirdi Bu prensin serbest bırakılmasını isteyen Kılıcarslan'la arası acıldı ve aralarında savaş cıktı Bu savaşta Gazi Ahmed Bey yenildi ve 1106'da oldu
Bu Turkmen hanedanının kuvvet merkezi aslında, Kuzey Anadolu'da Tokat, Amasya ve Sivas cevresinde idi Ancak Danişmend'in asıl adının Taylu olduğu ve hocalık yaptığı biliniyor Buna gore Emir Danişmend 1080 yılında Sivas'a gelmiş ve hicbir mukavemetle karşılaşmadan burada yerleşmişti
Daha sonra Yeşilırmak havzasında fetihlerde bulundu, Niksar'ı muhasara ve zabtetti (1097'den once) Emir Danişmend Anadolu'daki emirler arasında mucadelelerden yararlanarak devletinin hudutlarını genişletmiş, Haclı Seferleri'nin başlaması ile batıdan gelen bu yeni duşmana karşı cetin mucadelelere katılmıştır Turkiye Selcuklu sultanı I Kılıc Arslan, İznik onunde doğuya cekildikten sonra, Haclılara karşı Emir Danişmend ve Kapadokya Emiri Hasan ile birleştiler Bu muttefik Turk ordusu 1 Temmuz 1097'de Darylaeum (Eskişehir) civarında Haclılara karşı savaşa tutuştu, fakat Turkler ağır kayıplar vererek cekilmek zorunda kaldılar
Haclıların ulaşamadıkları yerlerde Danişmendliler faaliyetlerini surdurduler ve 1098 yılında Bayburt'u aldılar 1101yılında muhtelif batılı prenslerin idaresindeki uc buyuk Haclı ordusu peşpeşe Anadolu'ya girdi Emir Danişmend, Haclılara karşı I Kılıc Arslan ile birleşerek onları perişan etti Danişmend Gazi bu zaferlerden sonra derhal Malatya'nın uzerine yuruyerek orayı zabtetti (1103) Danişmend Gazi 1106 yılında oldu
Yerine oğullarından Emir Gazi gecti I Kılıc Arslan ise Danişmend'in olumunden yararlanarak Malatya'yı ele gecirmişti (1105) Ancak Turkiye Selcuklularının bu ustun durumu I Kılıc Arslan'ın olumune kadar surdu (1107) Emir Gazi Selcuklu şehzadelerinin taht kavgalarına karışmış ve bu şehzadelerden damadı olan Mes'Ud'u destekleyerek, onun Konya'da sultan olmasını sağlamıştır (1116) Daha sonra 1127'de Kayseri ve Ankara'yı zabtetti Boylece Emir Gazi, Sultan Mes'Ud'un arazisi dışında, Fırat'dan Sakarya kaynaklarına kadar uzanan Orta ve Kuzey Anadolu'ya hakim oluyor ve Danişmendliler Anadolu'daki devletlerin en kudretlisi haline gelyordu
Emir Gazi daha sonra Cukurova'ya girerek Ermeni Leon'u itaate mecbur ediyordu (1131) Bizanslılar, Haclılar ve Ermenilere karşı zaferleriyle Turkİslam dunyasında haklı bir şohret ve hurmet kazandı Bu sebeple Bağdad Halifesi elMusterşid ve Buyuk Selcuklu sultanı Sencer onun melikunvanını tasdik etmişlerdi Yerine gecen oğlu Melik Muhammed de Haclılar ve Ermeniler ile savaştı Melik Muhammed'in olumu ile (1142), Danişmend Devleti'nin temelleri taht mucadeleleriyle sarsılırken, Anadolu'da ustunluk yavaş yavaş Selcuklulara geciyordu Muhammed'in oğulları ile kardeşleri arasında taht mucadeleleri başladı Kardeşi Yağıbasan Sivas'da kendisine hukumdar ilan ederken, oteki kardeşi Ayn edDevle, Elbistan ve Malatya'da aynı yolu takip etmişti oğlu ZU'nNUn ise Kayseri'yi aldı Boylece bir muddet icin Danişmendlilerde birbirine rakip uc şube meydana cıktı
Danişmendlilerin uce bolunmesi Turkiye Selcuklu sultanları icin bulunmaz bir fırsattı Bu durumdan yararlananların başında II Kılıc Arslan geliyordu O, muhtelif zamanlarda Sivas şubesinin işine karıştı Nihayet 1169'da Kayseri ve Zamantı'yı zabtetti ZU'nNUn, Suriye'de Atabeg NUr edDin MahmUd'un yardımı ile tekrar Anadolu'ya dondu ve Sivas şehri ile Danişmendli ulkesinde hukum surmeğe başladı Ancak NUr edDin MahmUd'un olumu II Kılıc Arslan iyi bir fırsattı ZU'nNUn'u ortadan kaldırmak icin onunde artık hicbir engel kalmamıştı Derhal harekete gecerek Danişmendlilere ait Sivas, Tokat, Niksar ve Amasya gibi şehirleri zabtetti (1175) ZU'nNUn ise Bizans imparatoruna sığındı Malatya'da ise 1162'de olen Zulkarneyn'in uc oğlu arasında anlaşmazlık mevcuttu Bunlardan Nasır edDin Muhammed, bir sure II Kılıc Arslan'ın vassalı olarak hukum surdu
Daha sonra, II Kılıc Arslan 1178'de Malatya'ya giderek, Danişmendlilerin burada hukum suren koluna da son verdi ve boylece Anadolu'nun birliğini sağlamış oldu Bundan sonra Danişmendli ailesine mensup emirlerin bir kısmı Selcukluların hizmetine girdiler Danişmendlilerin XII yuzyılda yaptıkları camiler orijinal şekilleri ile zamanımıza kadar gelmemiştir Onlara ait oldukları tespit edilen birkac cami, medrese ve kumbet vardır Camilerden; Niksar Ulu Camii, Kayseri Ulu Camii, Kayseri Koluk Camii ve Sivas Ulu Camii değişiklikler ve ilavelerle zamanımıza kadar gelmiştir Danişmendlilerden Yağıbasan biri 11512'de Tokat'da, oteki 11578'de Niksar'da olmak uzere iki medrese yaptırmıştır Danişmenlilerden zamanımıza altı kumbet (turbe) kalmıştır Bunlardan hanedanın kurucusu Emir Danişmend'e nisbet edilen turbe Niksar'dadır ve otedenberi bir ziyaretgah kabul edilmektedir
Anadolu'da fetihlere memur edilen Gazi Ahmed Bey, Turkmenlere hocalık, oğretmenlik yaptığı icin Danişmendlakabı ile anılıyordu Danişmend Gazi Ahmed Bey, Kızılırmak ve Yeşilırmak dolaylarını ele gecirmişti Emir Danişmend'in Bizanslar ile bir savaşta olen Battal Gazi (ol 740)'nin neslinden geldiği soylendiği gibi, onun Anadolu fatihi Sultan Suleyman b Kutalmış'ın dayısı olduğu da rivayet edilmektedir 1086'da Suleymanşah olunce gucunu arttırdı I Kılıcarslan'ın Haclılarla yaptığı Savaşlara katılarak başarı gosterdi Antakya Prensi Bohemond'u esir aldı ve Malatya'yı ele gecirdi Bu prensin serbest bırakılmasını isteyen Kılıcarslan'la arası acıldı ve aralarında savaş cıktı Bu savaşta Gazi Ahmed Bey yenildi ve 1106'da oldu
Bu Turkmen hanedanının kuvvet merkezi aslında, Kuzey Anadolu'da Tokat, Amasya ve Sivas cevresinde idi Ancak Danişmend'in asıl adının Taylu olduğu ve hocalık yaptığı biliniyor Buna gore Emir Danişmend 1080 yılında Sivas'a gelmiş ve hicbir mukavemetle karşılaşmadan burada yerleşmişti
Daha sonra Yeşilırmak havzasında fetihlerde bulundu, Niksar'ı muhasara ve zabtetti (1097'den once) Emir Danişmend Anadolu'daki emirler arasında mucadelelerden yararlanarak devletinin hudutlarını genişletmiş, Haclı Seferleri'nin başlaması ile batıdan gelen bu yeni duşmana karşı cetin mucadelelere katılmıştır Turkiye Selcuklu sultanı I Kılıc Arslan, İznik onunde doğuya cekildikten sonra, Haclılara karşı Emir Danişmend ve Kapadokya Emiri Hasan ile birleştiler Bu muttefik Turk ordusu 1 Temmuz 1097'de Darylaeum (Eskişehir) civarında Haclılara karşı savaşa tutuştu, fakat Turkler ağır kayıplar vererek cekilmek zorunda kaldılar
Haclıların ulaşamadıkları yerlerde Danişmendliler faaliyetlerini surdurduler ve 1098 yılında Bayburt'u aldılar 1101yılında muhtelif batılı prenslerin idaresindeki uc buyuk Haclı ordusu peşpeşe Anadolu'ya girdi Emir Danişmend, Haclılara karşı I Kılıc Arslan ile birleşerek onları perişan etti Danişmend Gazi bu zaferlerden sonra derhal Malatya'nın uzerine yuruyerek orayı zabtetti (1103) Danişmend Gazi 1106 yılında oldu
Yerine oğullarından Emir Gazi gecti I Kılıc Arslan ise Danişmend'in olumunden yararlanarak Malatya'yı ele gecirmişti (1105) Ancak Turkiye Selcuklularının bu ustun durumu I Kılıc Arslan'ın olumune kadar surdu (1107) Emir Gazi Selcuklu şehzadelerinin taht kavgalarına karışmış ve bu şehzadelerden damadı olan Mes'Ud'u destekleyerek, onun Konya'da sultan olmasını sağlamıştır (1116) Daha sonra 1127'de Kayseri ve Ankara'yı zabtetti Boylece Emir Gazi, Sultan Mes'Ud'un arazisi dışında, Fırat'dan Sakarya kaynaklarına kadar uzanan Orta ve Kuzey Anadolu'ya hakim oluyor ve Danişmendliler Anadolu'daki devletlerin en kudretlisi haline gelyordu
Emir Gazi daha sonra Cukurova'ya girerek Ermeni Leon'u itaate mecbur ediyordu (1131) Bizanslılar, Haclılar ve Ermenilere karşı zaferleriyle Turkİslam dunyasında haklı bir şohret ve hurmet kazandı Bu sebeple Bağdad Halifesi elMusterşid ve Buyuk Selcuklu sultanı Sencer onun melikunvanını tasdik etmişlerdi Yerine gecen oğlu Melik Muhammed de Haclılar ve Ermeniler ile savaştı Melik Muhammed'in olumu ile (1142), Danişmend Devleti'nin temelleri taht mucadeleleriyle sarsılırken, Anadolu'da ustunluk yavaş yavaş Selcuklulara geciyordu Muhammed'in oğulları ile kardeşleri arasında taht mucadeleleri başladı Kardeşi Yağıbasan Sivas'da kendisine hukumdar ilan ederken, oteki kardeşi Ayn edDevle, Elbistan ve Malatya'da aynı yolu takip etmişti oğlu ZU'nNUn ise Kayseri'yi aldı Boylece bir muddet icin Danişmendlilerde birbirine rakip uc şube meydana cıktı
Danişmendlilerin uce bolunmesi Turkiye Selcuklu sultanları icin bulunmaz bir fırsattı Bu durumdan yararlananların başında II Kılıc Arslan geliyordu O, muhtelif zamanlarda Sivas şubesinin işine karıştı Nihayet 1169'da Kayseri ve Zamantı'yı zabtetti ZU'nNUn, Suriye'de Atabeg NUr edDin MahmUd'un yardımı ile tekrar Anadolu'ya dondu ve Sivas şehri ile Danişmendli ulkesinde hukum surmeğe başladı Ancak NUr edDin MahmUd'un olumu II Kılıc Arslan iyi bir fırsattı ZU'nNUn'u ortadan kaldırmak icin onunde artık hicbir engel kalmamıştı Derhal harekete gecerek Danişmendlilere ait Sivas, Tokat, Niksar ve Amasya gibi şehirleri zabtetti (1175) ZU'nNUn ise Bizans imparatoruna sığındı Malatya'da ise 1162'de olen Zulkarneyn'in uc oğlu arasında anlaşmazlık mevcuttu Bunlardan Nasır edDin Muhammed, bir sure II Kılıc Arslan'ın vassalı olarak hukum surdu
Daha sonra, II Kılıc Arslan 1178'de Malatya'ya giderek, Danişmendlilerin burada hukum suren koluna da son verdi ve boylece Anadolu'nun birliğini sağlamış oldu Bundan sonra Danişmendli ailesine mensup emirlerin bir kısmı Selcukluların hizmetine girdiler Danişmendlilerin XII yuzyılda yaptıkları camiler orijinal şekilleri ile zamanımıza kadar gelmemiştir Onlara ait oldukları tespit edilen birkac cami, medrese ve kumbet vardır Camilerden; Niksar Ulu Camii, Kayseri Ulu Camii, Kayseri Koluk Camii ve Sivas Ulu Camii değişiklikler ve ilavelerle zamanımıza kadar gelmiştir Danişmendlilerden Yağıbasan biri 11512'de Tokat'da, oteki 11578'de Niksar'da olmak uzere iki medrese yaptırmıştır Danişmenlilerden zamanımıza altı kumbet (turbe) kalmıştır Bunlardan hanedanın kurucusu Emir Danişmend'e nisbet edilen turbe Niksar'dadır ve otedenberi bir ziyaretgah kabul edilmektedir
